Cần tạo niềm tin và sự minh bạch

10 giờ trướcBài gốc

Nguồn lực lớn đang bị lãng phí

Theo số liệu thống kê từ Hội đồng Vàng thế giới, người dân Việt Nam hiện nắm giữ khoảng 400 đến 500 tấn vàng, tương đương 35 đến 40 tỷ USD - chiếm gần 8% GDP. Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ trung bình 55 tấn vàng, nằm trong nhóm quốc gia tiêu thụ vàng cao nhất khu vực. Tuy nhiên, theo ước tính của Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính - Vafi, dự trữ vàng trong dân của Việt Nam vào khoảng hơn 2.000 tấn, tương đương 250 tỷ USD theo thời giá hiện nay. Phần lớn lượng vàng này "nằm im" trong dân, không quay trở lại hệ thống ngân hàng thương mại.

Sàn vàng được kỳ vọng sẽ là giải pháp tối ưu cho việc huy động nguồn vàng từ trong dân phục vụ nền kinh tế.

Về phương diện vĩ mô, Vafi nhận định tích trữ vàng còn nguy hại hơn tích trữ ngoại tệ mạnh, vì khi người dân mua ngoại tệ, phần lớn lượng tiền đó vẫn quay trở lại hệ thống ngân hàng.

Là chuyên gia kinh doanh vàng, ông Huỳnh Trùng Khánh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, đồng thời là cố vấn cấp cao của Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam cũng cho rằng, con số 400 tấn hay 500 tấn vàng trong dân được đề cập hơn mười năm nay nhưng có thể còn lớn hơn rất nhiều, vì người Việt Nam có thói quen tích trữ vàng từ xưa nên lượng vàng trong dân rất lớn. Bởi vậy, con số mà Vafi đưa ra được cho là hoàn toàn có cơ sở, vì ngược thời gian trở về những năm 2010, thị trường vàng đã thu hút dòng tiền khổng lồ đổ vào. Khối lượng vàng trong dân, dù ít nhất là khoảng 500 tấn, thì đây cũng là một nguồn lực rất lớn, hiện đang “ngủ quên” và rất lãng phí khi nền kinh tế đang thiếu vốn, phải vay nợ công.

“Nếu chỉ 10 đến 15% lượng vàng trong dân được đưa vào hệ thống tài chính, tương đương 5 đến 7 tỷ USD thì đó sẽ là nguồn vốn quý giá cho phát triển hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ, mà không cần tăng vay nợ công”, đại biểu Quốc hội Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) phân tích.

Thực tế, từ nhiều năm nay, câu chuyện huy động vàng trong dân để phục vụ nền kinh tế đã được đặt ra. Tuy nhiên, các giải pháp hầu như chưa được thực hiện khả thi. Cho đến thời điểm này, khi thị trường vàng quá nóng, và chủ trương lập sàn vàng được ráo riết thực hiện, mục tiêu huy động vàng trong dân lại được đặt ra, riết róng hơn bao giờ hết.

“Việt Nam có lượng vàng lớn trong dân nhưng thị trường luôn trong tình trạng khan hiếm nguồn cung, dẫn đến giá trong nước đắt hơn thế giới khá cao. Điều này đến từ việc chưa có kênh huy động được nguồn lực này. Việc xây dựng sàn giao dịch vàng sẽ góp phần giảm tình trạng đầu cơ vàng vật chất mà chuyển sang giao dịch tài chính”, PGS-TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh nhận định.

Hút vàng trong dân bằng cách nào?

Một trong những giải pháp để quản lý thị trường đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện là lập sàn giao dịch vàng, trong đó có mục tiêu huy động nguồn vàng trong dân. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng việc huy động vàng trong dân không quá khó; NHNN nên cấp phép cho các đơn vị kinh doanh vàng có uy tín được phép thu nhận vàng vật chất từ người dân và phát hành chứng chỉ vàng tương ứng.

Trong giai đoạn đầu, chính NHNN cũng có thể trực tiếp tham gia, đóng vai trò trung tâm thu hút vàng trong dân bằng cách phát hành chứng chỉ vàng, với những tiêu chuẩn rất chặt chẽ. Đây là cơ quan tiền tệ có uy tín cao nhất nên người dân sẽ yên tâm hơn khi gửi vàng, từ đó tạo thành một thị trường vàng minh bạch, có quản lý và có khả năng huy động vốn thực chất cho nền kinh tế.

“Tuy nhiên, để thực sự “nhả” vàng ra khỏi két, phải có chính sách hấp dẫn, có thể cân nhắc đi kèm mức lãi suất hợp lý. Bởi nếu người dân thấy chỉ đơn thuần gửi vàng mà không có lợi ích gì, họ sẽ vẫn giữ vàng ở nhà trong két sắt, tự mình kiểm soát 24/24h, thay vì gửi vào ngân hàng hay tổ chức khác. Khi chứng chỉ vàng có lãi suất phù hợp, được bảo đảm bởi NHNN, người dân sẽ sẵn sàng tham gia và việc huy động vàng trong dân hoàn toàn khả thi”, ông Hiếu góp ý.

Cũng cho rằng Sở giao dịch vàng quốc gia là giải pháp tối ưu, Hiệp hội Kinh doanh vàng phân tích việc phát hành chứng chỉ vàng, hoặc trái phiếu vàng góp phần giảm bớt nhu cầu giao dịch vàng vật chất, giảm đáng kể lượng ngoại tệ để nhập khẩu vàng; loại bỏ những loại hình giao dịch vàng bất hợp pháp (sàn vàng chui); giảm thiểu tình trạng xuất, nhập lậu vàng qua biên giới; tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua việc thu thuế của các tổ chức, cá nhân giao dịch vàng; cơ quan chức năng có thể giám sát, quản lý được lượng giao dịch vàng để điều hành chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ.

Trong khi đó, nêu cụ thể 5 giải pháp, đại biểu Quốc hội Thạch Phước Bình cho rằng, để hút nguồn vàng trong dân, trước tiên cần ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước xuống dưới 5 triệu đồng/lượng trong vòng 6 đến 12 tháng; kiểm soát đầu cơ, tăng cung thông qua nhập khẩu có kiểm soát vàng. Hai là thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia.

Ba là phát triển các sản phẩm tài chính hóa vàng như phát hành chứng chỉ vàng lưu ký, quỹ đầu tư vàng, trái phiếu vàng được bảo chứng bằng vàng vật chất trong kho. Người dân có thể góp vàng hoặc đầu tư bằng VNĐ, hưởng lợi nhuận theo giá vàng, biến vốn tĩnh thành vốn động.

Bốn là khuyến khích chuyển hóa vàng thành VNĐ thông qua chính sách miễn phí lưu ký, ưu đãi lãi suất hoặc phát hành trái phiếu Chính phủ bằng vàng, dành riêng cho người bán vàng vật chất. Năm là đảm bảo an toàn hệ thống và minh bạch thông tin, nghiêm cấm ngân hàng huy động hoặc cho vay bằng vàng, công bố bản tin vàng quốc gia định kỳ để người dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, tạo niềm tin với thị trường.

Tuy nhiên, ông Bình cũng cho rằng không thể huy động nguồn lực của dân nếu chưa quản lý minh bạch, hiệu quả nguồn lực của Nhà nước, cũng như không thể khai thác vốn trong dân nếu chưa tạo được niềm tin rằng đồng vốn ấy sẽ được sử dụng hiệu quả, an toàn và sinh lợi cho đất nước. Có cùng quan điểm, chuyên gia đầu tư tài chính Phan Dũng Khánh cũng cho rằng ngoài các biện pháp kỹ thuật, để người dân không mang vàng về giấu dưới gầm giường, thì sự minh bạch, niềm tin sẽ là mấu chốt.

Hà An

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/thi-truong/can-tao-niem-tin-va-su-minh-bach-i786790/