Phường Kim Long (quận Phú Xuân, TP Huế) lâu nay nổi tiếng là nơi sản xuất ra loại mứt gừng chuẩn vị, thơm ngon, cay nồng.
Trở thành thông lệ, cứ đến cuối tháng 11 âm lịch hàng năm, người dân phường Kim Long lại tất bật vào vụ Tết Nguyên đán.
Những người thợ làm mứt đang luân phiên thực hiện các công đoạn để cho ra những mẻ mứt gừng thơm ngon.
Ông Nguyễn Văn Dân cho biết, nguyên liệu làm mứt là gừng tươi được mua từ huyện Cam Lộ (Quảng Trị) và một số nơi ở TP Huế bởi đặc điểm củ gừng tại 2 vùng đất này không quá cay, không quá già, nguyên liệu chuẩn vị.
Sau khi chọn mua nguyên liệu tốt, người làm mứt tiến hành cạo vỏ gừng, rửa sạch rồi đem bào thành những lát mỏng. Tiếp đến, rửa gừng với nước để loại bỏ chất mủ bên trong, sau đó đem đi luộc. Đến khi gừng bắt đầu đậm màu, dẻo sẽ được mang đi rửa với nước sạch lần cuối.
Khi gừng ráo nước, người làm sẽ trộn với đường rồi đem đi rim ở bếp củi. 1kg gừng cộng với 1,2kg đường sẽ cho ra ra 1kg mứt.
Sau khi rim xong, người thợ sẽ xáo khô mứt, sàng đường, sau đó đóng thùng để khô, nửa ngày mới đóng gói.
"Công đoạn quan trọng và khó khăn nhất của việc làm mứt gừng là rim gừng với đường. Người đứng rim phải chịu được sức nóng của bếp, tay phải liên tục đảo, đảm bảo gừng và đường không bị cháy nhưng phải tránh làm gừng bị nát", ông Dân nói.
Mứt gừng Kim Long làm ra không chỉ phục vụ cho người dân trên địa bàn TP Huế mà còn được nhiều đại lý ở các tỉnh, thành phía Bắc và Tây Nguyên đặt hàng. Theo người dân, việc duy trì làm nghề không chỉ giúp có thêm thu nhập mà hơn hết để duy trì nghề truyền thống với lịch sử hàng trăm năm.
Nghề làm mứt gừng Kim Long nổi tiếng xứ Huế, xuất hiện, tồn tại hàng trăm năm gắn liền với cuộc sống của người dân từ thời nhà Nguyễn đến nay. Mứt gừng là món mứt bánh dâng cúng tổ tiên và không thể thiếu trong ngày tết, văn hóa Huế. Ngày 26/11/2024, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) có quyết định công nhận nghề mứt gừng Kim Long là nghề truyền thống.
Ông Mai Khắc Phục, Chủ tịch UBND phường Kim Long cho biết, trên địa bàn hiện nay còn khoảng 10 hộ gia đình duy trì nghề làm mứt gừng truyền thống dịp Tết Nguyên đán. Thị trường năm nay giá mứt gừng dao động từ 75.000 – 100.000 đồng/kg tùy loại. "Sau khi được công nhận nghề truyền thống, địa phương đang định hướng cho các hộ gia đình cải tiến mẫu mã, chất lượng trở thành sản phẩm phục vụ du lịch. Bên cạnh đó, hỗ trợ tìm kiếm thị trường để các hộ có thể sản xuất quanh năm, chứ không chỉ sản xuất trong vụ Tết. Bước đầu sẽ làm điểm một vài hộ sau đó cố gắng lan tỏa để góp phần duy trì nghề truyền thống trong tương lai", ông Mai Khắc Phục chia sẻ
Hoàng Dũng - Hoàng Lê