Cần thí điểm 'Ví học tập' số và cơ chế 'mở khóa' cho tự chủ đại học

2 giờ trướcBài gốc

Tham gia thảo luận đối với dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị; đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã có những phân tích về tính khả thi của các chính sách, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp mang tính đột phá nhằm khơi thông nguồn lực và hiện đại hóa nền giáo dục.

Đại biểu Trần Minh Tâm đề xuất những sáng kiến cụ thể - Ảnh: TT

Góp ý vào dự thảo Nghị quyết, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã đề xuất những sáng kiến cụ thể dựa trên nền tảng chuyển đổi số. Đại biểu đề nghị bổ sung cơ chế thí điểm nâng chuẩn trình độ thạc sĩ cho giáo viên dạy các môn học cốt lõi (Toán, Lý, Hóa, Ngữ văn, Tin học) ở bậc THPT. Việc thí điểm nên triển khai tại 10–15 địa phương đại diện cho cả vùng đô thị và vùng khó khăn trong giai đoạn 2026–2028, với các cơ chế hỗ trợ đào tạo, tuyển dụng và phụ cấp thu hút. Kết quả thí điểm sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để nhân rộng và sửa đổi luật sau này.

Để thúc đẩy xã hội học tập, đại biểu đề xuất xây dựng mô hình thí điểm "Ví học tập" phục vụ học tập suốt đời. Dẫn chứng thành công của việc chi trả an sinh qua VNEID, đại biểu tin rằng việc cấp tài khoản học tập số cho công dân là hoàn toàn khả thi. Mô hình này sẽ hỗ trợ tài chính trực tiếp cho người lớn nâng cao kỹ năng nghề, với cơ chế thanh toán minh bạch theo kết quả đào tạo.

Về tổ chức thực hiện, đại biểu Nguyễn Minh Tâm kiến nghị ngay sau khi Nghị quyết được thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần giám sát chặt chẽ kế hoạch triển khai của Chính phủ. Các nghị định, thông tư hướng dẫn cần được ban hành trước ngày 01/01/2026 để đảm bảo Nghị quyết đi vào cuộc sống nhằm hạn chế có "độ trễ". Đồng thời, cần cụ thể hóa nguyên tắc 20% ngân sách cho giáo dục bằng kế hoạch vốn trung hạn và hằng năm, ưu tiên phân bổ vốn đầu tư công cho các địa phương khó khăn để phát triển hạ tầng trường lớp và công nghệ số.

Cùng quan điểm về sự cần thiết của Nghị quyết, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga, Ủy viên Ủy ban văn hóa & xã hội, đại biểu Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc xây dựng dự thảo Nghị quyết với nhiều điểm mới. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng để Nghị quyết thực sự mang tính "đặc thù" và "vượt trội", cần rà soát kỹ lưỡng để tránh trùng lặp với các luật hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga phát biểu - Ảnh: TT

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị không quy định lại những nội dung đã có trong Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học hay dự thảo Luật Nhà giáo, chẳng hạn như vấn đề chương trình, sách giáo khoa, thuyên chuyển nhà giáo hay thành lập phân hiệu đại học ở nước ngoài. Thay vào đó, Nghị quyết cần tập trung vào những cơ chế mà luật chưa giải quyết được.

Vấn đề cốt lõi được đại biểu quan tâm là nguồn lực thực hiện. Dù dự thảo đưa ra nhiều chính sách hấp dẫn như phụ cấp ưu đãi nghề, miễn phí sách giáo khoa, học bổng tiến sĩ, nhưng hồ sơ dự thảo chưa làm rõ nguồn lực tài chính và lộ trình thực hiện cụ thể. Đại biểu lo ngại rằng nếu không có cơ chế tài chính rõ ràng, các chính sách này sẽ gặp khó khăn khi triển khai. Quy định nhà nước chi tối thiểu 20% ngân sách cho giáo dục tuy cần thiết nhưng chưa phải là đột phá mới, vì thực tế nguồn này chủ yếu chi lương, còn chi đầu tư phát triển rất thấp.

Đại biểu nhấn mạnh, nguồn lực quan trọng nhất chính là nội lực, là sự sáng tạo và cơ chế tự chủ. Tự chủ đại học là quyền pháp định, là xu thế tất yếu, nhưng thực tế đang bị "trói buộc" bởi nhiều quy định chuyên ngành khác. Do đó, đại biểu kiến nghị Nghị quyết cần có điều khoản riêng quy định cơ chế đặc biệt vượt trội để đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục và tháo gỡ điểm nghẽn cho tự chủ đại học, tạo điều kiện cho các trường phát huy tối đa tiềm năng.

Hồng Nhung - Thanh Tuân

Nguồn Quảng Trị : https://baoquangtri.vn/chinh-tri/202511/thao-luan-nghi-quyet-dot-pha-giao-duc-can-thi-diem-vi-hoc-tap-sova-co-che-mo-khoa-cho-tu-chu-dai-hoc-d3d5445/