Kỹ thuật can thiệp Tạo luồng thông tĩnh mạch cửa-chủ qua da (TIPS viết tắt của Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt) được xem là “phao cứu sinh” cho bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối có biến chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa - nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa, cổ chướng kháng trị và tràn dịch màng phổi do gan…
Tại Việt Nam, kỹ thuật TIPS đã được triển khai đầu tiên trên bệnh nhân xơ gan tại Bệnh viện Bạch Mai, sau đó mở rộng tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108...
Mới đây,Bệnh viện Thanh Nhàn vừa thực hiện thành công ca can thiệp Tạo luồng thông tĩnh mạch cửa-chủ qua da (TIPS) đầu tiên. Đây là kỹ thuật can thiệp mạch phức tạp bậc nhất, mở ra cơ hội sống cho bệnh nhân Can thiệp TIPS cứu bệnh nhân xơ gan nặng do rượu.
Bệnh nhân Đ.Đ.Th., 46 tuổi, xơ gan do rượu, nhiều lần xuất huyết tiêu hóa do giãn tĩnh mạch thực quản và phình vị. Trước đó, anh từng được nội soi thắt vòng cao-su và nút tắc búi giãn xuyên gan (ATO). Lần này, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng xuất huyết tiêu hóa tái phát, cổ chướng nhiều, phù hai chi dưới và đau tức vùng bụng.
TIPS là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu chỉ định cho bệnh nhân xơ gan mất bù.
Sau hội chẩn liên chuyên khoa Nội Tiêu hóa, Ngoại Tổng hợp và Điện quang can thiệp, bệnh nhân được chỉ định thực hiện can thiệp TIPS. Đây là thủ thuật được Bộ Y tế xếp loại phẫu thuật loại I, đòi hỏi trình độ kỹ thuật và trang thiết bị cao.
Ê-kíp do Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Duy Thịnh, Trưởng Đơn nguyên Can thiệp mạch, trực tiếp thực hiện. Ca can thiệp kéo dài hơn ba giờ, đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối khi bác sĩ phải tạo được đường thông giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch gan - hai cấu trúc chỉ cách nhau vài milimét trong gan xơ cứng.
Đây là kỹ thuật cực kỳ khó, gần như ‘đi dây trên lưỡi dao’. Bệnh nhân xơ gan nặng thường có rối loạn đông máu, mạch máu dễ tổn thương, chỉ cần lệch hướng vài độ là có thể gây chảy máu trong gan nguy hiểm tính mạng.
Bệnh viện Thanh Nhàn trở thành bệnh viện công lập đầu tiên của Hà Nội làm chủ TIPS khi điều trị thành công cho người bệnh.
Sau khi stent được đặt thành công, dòng lưu thông giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch chủ được tái lập, áp lực tĩnh mạch cửa giảm rõ rệt. Bệnh nhân tỉnh táo, sức khỏe ổn định và đang được theo dõi tại Khoa Hồi sức tích cực.
Bình Nguyên