Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN
Đây là nội dung được thảo luận tại buổi làm việc giữa lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ và Đoàn công tác Ngân hàng Thế giới ngày 28/10. Dự án này nhằm kế thừa thành công của các dự án trước đó, tăng cường năng lực thích ứng biến đổi khí hậu và chuyển đổi sinh kế bền vững cho người dân tại trung tâm vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Tại buổi làm việc, đại diện Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, đơn vị tư vấn xây dựng dự án cho thành phố Cần Thơ, đã giới thiệu tổng quan về dự án MERIT-WB11 cấp trung ương và dự án thành phần tại Cần Thơ.
Theo đó, Dự án Chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (MERIT-WB11) do Ngân hàng Thế giới tài trợ, với cơ quan chủ quản là Bộ Nông nghiệp và Môi trường và chủ dự án là Ban Quản lý Trung ương các dự án thủy lợi (CPO). Dự án dự kiến thực hiện trong 8 năm, từ 2024 đến 2031. Tổng mức đầu tư toàn dự án là 222 triệu USD, tương đương 5.328 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay WB là 174,54 triệu USD, vốn viện trợ không hoàn lại của Úc là 6,5 triệu USD và vốn đối ứng từ ngân sách trung ương là 40,97 triệu USD.
Dự án có mục tiêu tăng cường tính chống chịu khí hậu của hoạt động sản xuất nông nghiệp và cộng đồng dân cư nông thôn tại các tỉnh được lựa chọn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Dự án tập trung vào các mục tiêu cụ thể như: Xây dựng và cải thiện dữ liệu, hệ thống giám sát và công cụ quản lý ; hiện đại hóa công tác quản lý và vận hành hệ thống công trình thủy lợi để đảm bảo vận hành đồng bộ, hiệu quả, chủ động phòng chống ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn; tăng cường hiệu quả quản lý nước sinh hoạt nông thôn thông qua chuyển đổi số; phục hồi khả năng hấp thụ lũ; kiểm soát lũ và triều cường cho vùng cây ăn trái trọng điểm; giảm thiểu rủi ro sạt lở bờ sông, bờ biển; hỗ trợ cung cấp nguồn nước ngọt ổn định và thúc đẩy đa dạng hóa sinh kế, kinh tế nông thôn thích ứng với khí hậu.
Bà Mariam J. Sherman (thứ 2, phải sang), Giám đốc Ngân hàng Thế giới khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN
Dự án Merit-WB11 bao gồm 4 hợp phần chính: Hợp phần 1 về tăng cường năng lực, thể chế và hệ thống hỗ trợ ra quyết định; Hợp phần 2 về đầu tư hạ tầng chống chịu khí hậu cấp vùng , bao gồm các tiểu dự án giảm thiểu sạt lở, nâng cấp hạ tầng vùng Đồng Tháp Mười, hoàn thiện cụm công trình kiểm soát nguồn nước Tây Nam sông Hậu và hệ thống thủy lợi Nam Măng Thít; Hợp phần 3 thúc đẩy đa dạng hóa sinh kế và Hợp phần 4 về quản lý, giám sát dự án.
Đối với thành phố Cần Thơ, sau quá trình sáp nhập, địa phương này kế thừa 2 dự án của tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng trước đây. Ngày 24/10/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ đã có văn bản đề nghị Sở Tài chính tham mưu UBND thành phố đề xuất Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Chính phủ chấp thuận ghép 2 dự án trên thành một dự án duy nhất với tên gọi “Chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng đồng bằng sông Cửu Long thành phố Cần Thơ vay vốn IBRD (WB)”.
Dự kiến sau khi gộp, tổng mức đầu tư của dự án tại Cần Thơ là 2.550 tỷ đồng. Trong đó, vốn đối ứng của địa phương là 878,8 tỷ đồng và vốn vay IBRD của WB là hơn 1.671 tỷ đồng.
Ông Ngô Thái Chân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ cho biết, cả hai dự án thành phần trước đây đều đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Ban Quản lý Trung ương các dự án thủy lợi (CPO) và Ngân hàng Thế giới trong khâu chuẩn bị. Việc các dự án được đưa vào Nghị quyết 05 của Chính phủ là điều kiện rất thuận lợi để triển khai, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã được UBND thành phố giao nhiệm vụ tiếp tục chuẩn bị đầu tư cho cả hai dự án này sau sáp nhập.
Về phía đối tác, bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia, Lào, Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương khẳng định cam kết của Ngân hàng Thế giới trong việc tiếp tục mối quan hệ đối tác với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và Bộ Nông nghiệp và Môi trường để theo đuổi khả năng chống chịu khí hậu, sinh kế bền vững và chuyển đổi nông nghiệp. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy những thành công và kinh nghiệm to lớn từ các dự án trước đây để nhân rộng kết quả ra cộng đồng.
Bà Mariam J. Sherman đề xuất mốc thời gian phê duyệt Nghiên cứu khả thi của dự án vào tháng 4/2026, thay vì kế hoạch ban đầu là tháng 6/2026. Nếu đạt được mốc này, Cần Thơ sẽ có thể nhận được tài trợ nhanh hơn.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Chí Hùng phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN
Để hỗ trợ Cần Thơ đạt được mục tiêu này, Giám đốc WB cam kết hỗ trợ đầy đủ của đội ngũ kỹ thuật Ngân hàng Thế giới, đặc biệt là trong các vấn đề thách thức như Khung môi trường và xã hội và các tiêu chuẩn ủy thác. WB sẽ cử một phái đoàn chuẩn bị đến Cần Thơ vào giữa tháng 11/2025 để hỗ trợ thúc đẩy việc chuẩn bị báo cáo tiền khả thi và các tài liệu liên quan. Lãnh đạo Ngân hàng Thế giới cho rằng việc tiến hành nhanh chóng dự án này sẽ là một "tấm gương rất tốt" để thúc đẩy các dự án tương lai như dự án 1 triệu ha lúa phát thải thấp, các dự án chống chịu của đô thị…
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Chí Hùng cho biết, Cần Thơ xác định Ngân hàng Thế giới là đối tác chiến lược và không thể thiếu trong tiến trình phát triển, đặc biệt là trong tăng cường năng lực thích ứng biến đổi khí hậu và chuyển đổi sinh kế.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ đánh giá cao hiệu quả Dự án Phát triển thành phố Cần Thơ và tăng cường khả năng chống chịu của đô thị, Dự án Thích ứng khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (WB9) và Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT).
Về dự án WB11, ông Trần Chí Hùng bày tỏ sự đồng tình cao với ý kiến của bà Mariam Sherman về việc đẩy nhanh tiến độ. Thay mặt lãnh đạo thành phố, ông Trần Chí Hùng cam kết sẽ đẩy nhanh tiến độ, cố gắng trong tháng 4/2026 sẽ phê duyệt dự án này , vượt tiến độ so với kế hoạch ban đầu là tháng 6/2026.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cũng đề nghị Ngân hàng Thế giới hỗ trợ cung cấp các chuyên gia kỹ thuật để hỗ trợ Cần Thơ hoàn chỉnh các bước xây dựng dự án và hỗ trợ huy động các nguồn vốn ODA không hoàn lại từ các quỹ môi trường. Ông bày tỏ mong muốn WB sẽ tiếp tục đồng hành cùng Cần Thơ trong các dự án tương lai về phát triển đô thị bền vững, thích ứng BĐKH và chuyển đổi sinh kế.
Dự án MERIT-WB11 được kỳ vọng sẽ tiếp nối thành công của Dự án ICRSL (WB9) trước đó tại khu vực Cù Lao Dung (thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ, nay thuộc Cần Thơ) , giai đoạn 2019-2022. Dự án WB9 có tổng vốn đầu tư 942,5 tỷ đồng, với mục tiêu chuyển đổi sản xuất phù hợp điều kiện sinh thái và nâng cao sinh kế. Dự án đã hỗ trợ chuyển đổi khoảng 5.000 ha đất trồng mía, rau màu sang các mô hình hiệu quả hơn như nuôi thủy sản kết hợp (vọp, ốc len) dưới tán rừng ngập mặn , nuôi tôm sú sinh thái , nuôi tôm VietGAP , nuôi cá kèo , chăn nuôi gia súc, gia cầm an toàn sinh học và trồng cây ăn quả chịu mặn. Các mô hình này đã đem lại hiệu quả rõ rệt, giảm bệnh trên vật nuôi, cây trồng và tăng thu nhập cho người dân.
Về hạ tầng, dự án WB9 đã đầu tư nâng cấp tuyến tỉnh lộ 933B , xây dựng nâng cấp hệ thống đê biển , đê sông , hệ thống điện sản xuất và khôi phục rừng ngập mặn. Hiệu quả lớn nhất là các công trình đã chấm dứt hiện tượng tràn và vỡ bờ bao. Báo cáo của địa phương cho thấy, nếu như năm 2020 (trước khi dự án hoàn thành), triều cường còn gây vỡ 81 đoạn đê, gây thiệt hại cho hơn 600 ha nông nghiệp, thủy sản và làm ngập 298 căn nhà thì hiện nay, các sự cố đáng tiếc này không còn xuất hiện.
Thanh Liêm/vnanet.vn