Hệ thống đường bộ đang quá tải
Theo Sở Xây dựng TP Cần Thơ, hệ thống giao thông của thành phố giữ vai trò đầu mối quan trọng của vùng ĐBSCL, song đang trải qua giai đoạn quá tải rõ rệt, nhất là trên các trục quốc lộ và tuyến kết nối liên huyện.
Quốc lộ 1, đoạn qua TP Cần Thơ thường xuyên bị kẹt xe cần được mở rộng, phù hợp với điều kiện phát triển.
Vùng ĐBSCL có 28 tuyến quốc lộ với chiều dài 2.948km, trong đó 9 tuyến đi qua Cần Thơ dài 593km, gồm QL1, QL60, QL61, QL61B, QL61C, QL80, QL91, QL91B và Quản Lộ - Phụng Hiệp. Hầu hết các tuyến này đều đang khai thác vượt năng lực thiết kế.
Lãnh đạo Sở Xây dựng TP Cần Thơ cho biết, Nghị định 140/2025/NĐ-CP đã quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Theo đó, khoảng 6, Điều 23 ghi, trách nhiệm tổ chức giao thông đường bộ trong giai đoạn quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng công trình đường bộ tại khoản 3 Điều 24 Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ do Cục Đường bộ Việt Nam, Sở Xây dựng, UBND cấp xã thực hiện đối với đường bộ được giao quản lý.
Tương tự, tại điểm a, điểm c khoản 4 Điều 8 của Luật Đường bộ năm 2024; Điều 4, Điều 6 Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đường bộ và Điều 77 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ về phân cấp và trách nhiệm quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì đường bộ...trong đó quy định UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý các tuyến quốc lộ, đường gom, đường bên đảm bảo theo các quy định. Như vậy, việc quản lý các tuyến quốc lộ trước đây thuộc Bộ Xây dựng nay được chuyển về cho các địa phương quản lý.
Theo ông Mai Văn Tân, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, hiện Sở Xây dựng TP Cần Thơ được giao quản lý 7 tuyến quốc lộ với chiều dài 277km; 40 tuyến đường tỉnh với chiều dài 817km... Sở Xây dựng TP Cần Thơ thường kiểm tra, rà soát tuyến đường thuộc Sở quản lý theo Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ.
Kết quả rà soát, trục QL1 đoạn qua Cần Thơ hiện chỉ có 4 làn xe, thường xuyên ùn ứ vào giờ cao điểm, nhất là tại các điểm giao với khu dân cư hoặc các nút giao kết nối đi Hậu Giang, An Giang. Cùng tình trạng đó, QL91 và QL91B, tuyến kết nối quan trọng giữa Cần Thơ, An Giang… cũng được ghi nhận có mật độ phương tiện tăng nhanh, đặc biệt là xe tải nặng và xe container vận chuyển hàng hóa qua các cảng, khu công nghiệp.
Ngoài ra, nhiều tuyến đường tỉnh sau khi các đơn vị hành chính sáp nhập vẫn chưa đảm bảo tính liên hoàn. Một số tuyến như đường tỉnh 928D, 919B hay các trục kết nối từ cầu Vàm Xáng, QL61C đến QL61 và QL1 còn ngắn, đứt đoạn, hoặc mặt đường nhỏ, gây khó cho việc hình thành mạng lưới giao thông liên vùng.
Sự phát triển nhanh của đô thị, khu công nghiệp cùng xu hướng tăng mạnh lưu lượng vận tải hàng hóa đã khiến hệ thống giao thông hiện hữu không còn phù hợp, làm giảm năng lực cạnh tranh của địa phương và gây áp lực lên công tác quản lý đô thị.
Quy hoạch giao thông mới mở rộng năng lực kết nối
Trước thực trạng này, Cần Thơ đang xây dựng một định hướng quy hoạch giao thông mới, có quy mô lớn, tầm nhìn dài hạn.
Ông Mai Văn Tân cho biết, Sở đang tập trung tham mưu quy hoạch chung và quy hoạch phân khu, trong đó ưu tiên nâng cấp hệ thống quốc lộ để tạo trục giao thông chủ lực cho toàn vùng.
Theo đó, các quốc lộ đi qua thành phố sẽ được kiến nghị nâng lên tiêu chuẩn đường cấp II đồng bằng, quy mô từ 6–8 làn xe. Cụ thể, QL1 sẽ nâng từ 4 lên 6-8 làn xe; QL91B cũng được đề xuất mở rộng tương tự, thay vì quy mô đường cấp III như đoạn Bộ Xây dựng đang đầu tư kéo dài tới Trần Đề. Việc mở rộng này nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng ùn tắc, bảo đảm lưu thông hàng hóa giữa Cần Thơ và các tỉnh lân cận.
Một điểm mới trong quy hoạch là nghiên cứu tuyến kết nối vùng Cần Thơ, Rạch Giá, dài khoảng 60km, tạo mạch giao thông chiến lược phía Tây, mở rộng không gian phát triển kinh tế đô thị giữa hai địa phương.
Trời mưa hay triều cường, QL1 thường xuyên bị ngập, khó khăn trong việc điều khiển phương tiện lưu thông.
Đối với mạng lưới đường tỉnh, Cần Thơ dự kiến kéo dài các tuyến còn thiếu để bảo đảm kết nối đồng bộ giữa các khu vực sau sáp nhập đơn vị hành chính. Điều 32, Nghị định 140/2025/NĐ-CP, quy định chuyển tiếp các dự án, thành phố thành lập Ban quản lý dự án khu vực để khẩn trương triển khai, hoàn thiện dự án.
Ngoài ra, Sở đề xuất gồm kéo dài tuyến 928D đến xã Thới Lai, nối dài đường tỉnh 919B đến đường tỉnh 926B, đồng thời bổ sung tuyến mới từ cầu Vàm Xáng, QL61C đến QL61 và QL1, hình thành trục giao thông liên hoàn giữa trung tâm thành phố và các huyện.
Song song với đường bộ, tổng thể quy hoạch giao thông Cần Thơ cũng gắn với hệ thống đường sắt, cảng biển, cảng thủy nội địa, tuyến hàng hải và đặc biệt là quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ. Việc phát triển đồng bộ nhiều phương thức vận tải giúp thành phố giảm áp lực lên đường bộ, đồng thời nâng cao năng lực tiếp nhận hàng hóa và hành khách.
Định hướng quy hoạch mới đặt mục tiêu không chỉ giải quyết bài toán quá tải hiện nay, mà còn tạo ra hạ tầng chiến lược phục vụ phát triển dài hạn, bảo đảm Cần Thơ giữ vai trò trung tâm kết nối của toàn vùng ĐBSCL. Cần Thơ hướng đến một hệ thống giao thông rộng mở, thông suốt và phù hợp với tầm nhìn đô thị loại I trực thuộc trung ương.
Đào Văn