Gây ảnh hưởng đến chốn tôn nghiêm
Núi Châu Thới không chỉ nổi tiếng bởi chốn tâm linh, có cảnh quan đẹp mà còn là nơi sinh sống của đàn khỉ tinh khôn, thân thiện với du khách thập phương. Đây là đàn khỉ được người dân phóng sinh và gia tăng số lượng cá thể sau thời gian sinh sản tự nhiên. Do quá trình đô thị hóa đã khiến môi trường sống của đàn khỉ bị thu hẹp, nguồn thức ăn trở nên khan hiếm, phụ thuộc vào hoa quả của du khách đến viếng chùa.
Mặc dù đã có cảnh báo nhưng du khách đến viếng chùa Châu Thới vẫn tìm cách tiếp cận một cá thể khỉ
Theo ghi nhận của P.V, nhiều du khách thường mang theo trái cây, bánh ngọt để cúng phật. Có trường hợp khi du khách bày hoa quả, bánh ngọt để cúng Phật thì bị một số cá thể khỉ mang đi chỗ khác để thưởng thức trước sự bất lực của du khách. Trong khi đó, một số du khách “chọc ghẹo” đàn khỉ bằng cách giả vờ đưa thức ăn rồi lấy lại hoặc tìm cách đụng chạm chúng, “phớt lờ” cảnh báo có thể bị khỉ tấn công. Một người dân buôn bán ở khu vực chùa Châu Thới cho biết nguồn thức ăn của khỉ ở đây chủ yếu là trái cây, nước uống của du khách thập phương. Tuy nhiên vào những ngày không phải dịp rằm hay cuối tháng âm lịch hoặc cuối tuần, số lượng du khách đến chùa không nhiều dẫn đến nguồn thức ăn của đàn khỉ khan hiếm. Do đó, một số con khỉ giật thức uống, trái cây, bánh trái của du khách đến viếng chùa. Thậm chí, một số con khỉ “tinh nghịch” còn lợi dụng lúc du khách không chú ý mà giật tư trang, như túi xách, điện thoại, mũ nón…
Cũng theo đại diện UBND phường Bình An, so với trước đây, tình trạng đàn khỉ quậy phá gây ảnh hưởng đến hoạt động của chùa Châu Thới và du khách đến viếng chùa đã giảm đáng kể. Đa số khỉ sinh sống ở chùa Châu Thới hiền lành, thân thiện với con người, chỉ “bực tức” khi bị người khác “chọc ghẹo”, nhất là những khỉ mẹ đang nuôi con nhỏ. Thời gian qua, địa phương cũng thường xuyên tuyên truyền, đề nghị người dân, du khách không chọc phá đàn khỉ và không phóng sinh thêm cá thể khỉ tại khu vực chùa Châu Thới. Còn theo đại diện chùa Châu Thới, thời gian qua, một số cá thể khỉ đã gây hư hỏng một số vật kiến trúc của ngôi chùa, như bẻ gãy vây rồng hoặc cắn phá dây điện.
Cần tiếp tục di dời
Để bảo đảm an toàn cho du khách, người dân sống, làm việc tại khu vực núi Châu Thới, UBND tỉnh đã ban hành quyết định tổ chức di dời đàn khỉ trong thời gian từ năm 2020 đến năm 2021. Sau 2 năm thực hiện phương án di dời, lực lượng chức năng đã tiến hành bẫy, bắt được 20 cá thể khỉ, gồm 11 cá thể khỉ đuôi dài, 9 cá thể khỉ đuôi lợn; trong đó có 18 cá thể khỉ khỏe mạnh đã được tái thả về môi trường tự nhiên tại Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai (tỉnh Đồng Nai), còn 2 cá thể khỉ bị chết trong quá trình bẫy, được đưa đi tiêu hủy, bảo đảm đúng quy định. Việc di dời đàn khỉ ở chùa Châu Thới đã góp phần bảo vệ chốn tôn nghiêm và giữ được sự yên lành cho đời sống người dân xung quanh và du khách hành hương, tham quan, thăm viếng chùa.
Theo Chi cục Kiểm lâm, khi thực hiện phương án di dời đàn khỉ ở chùa Châu Thới, lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn, nhất là trong thời điểm xảy ra dịch bệnh Covid-19. Trong khi đó, khỉ là loài linh trưởng tinh khôn, có khả năng nhận biết được người tham gia vây bắt. Khi thấy lực lượng chức năng, khỉ đầu đàn liền báo động cho đồng loại lẩn trốn trong các ngóc ngách núi Châu Thới cho đến khi cảm thấy an toàn thì mới xuất hiện. Không những thế, chúng còn tìm cách giải cứu đồng loại bị dính bẫy của lực lượng chức năng.
Vì vậy, lực lượng chức năng không thể di dời hết số lượng cá thể khỉ đang sinh sống ở chùa Châu Thới. Với số lượng cá thể khỉ chưa được di dời, qua sinh sản tự nhiên, đàn khỉ ở chùa Châu Thới đã có dấu hiệu khôi phục đàn. Thực tế theo ghi nhận của P.V, hiện nay có nhiều khỉ mẹ đang trong thời gian nuôi dưỡng con non và nhiều cá thể trong độ tuổi sinh sản. Dự báo trong thời gian tới, đàn khỉ ở chùa Châu Thới sẽ tiếp tục gia tăng số lượng cá thể, dẫn đến cạnh tranh thức ăn giữa chúng ngày càng cao. Từ đây có thể dẫn đến tình trạng đàn khỉ “hạ sơn” đi vào khu dân cư ở chân núi Châu Thới để kiếm ăn, không chỉ gây nguy hiểm cho đàn khỉ, mà còn ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Thực tế trước đây, tình trạng khỉ vào nhà dân kiếm ăn bị xua đuổi thì quay lại “mật phục” cắn người gây thương tích đã xảy ra.
Tại buổi làm việc với đại diện chùa Châu Thới về công tác bảo đảm ninh trật tự dịp Rằm tháng giêng, ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch UBND TP.Dĩ An, cho biết địa phương sẽ kiến nghị với ngành chức năng tiếp tục thực hiện phương án di dời đàn khỉ trên núi Châu Thới để gìn giữ chốn tôn nghiêm và bảo đảm an toàn cho người dân, du khách thập phương.
Theo cơ quan chức năng, khu vực núi Châu Thới có hai loài khỉ là khỉ đuôi dài (Macaca fascicularis) và khỉ đuôi lợn (Macaca leonina). Theo Nghị định số 06/NĐ-CP ngày 22-1-2019 của Chính phủ quy định về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), hai loài khỉ trên là loài động vật hoang dã quý hiếm, nguy cấp thuộc nhóm IIB - nhóm hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại (phụ lục 2 của Công ước CITES).
NGUYỄN HẬU