Cần tính toán việc cho thuê ngắn hạn nhà, đất công

2 giờ trướcBài gốc

Hơn 1000 địa chỉ nhà, đất còn để trống

Cuối tháng 9/2025, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh có văn bản chỉ đạo các sở, ngành, UBND 168 phường, xã, đặc khu về việc thực hiện thống kê báo cáo mặt bằng nhà, đất, công trình, trụ sở do Nhà nước trực tiếp quản lý không sử dụng hoặc sử dụng chưa hiệu quả, chống lãng phí trên địa bàn TP Hồ Chí Minh sau sắp xếp.

Khu “đất vàng” số 2-4-6 Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé, TP Hồ Chí Minh

Theo đó, đối với nhà, đất dôi dư do việc sắp xếp lại địa giới hành chính, giao Chủ tịch UBND các phường, xã và đặc khu căn cứ quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất, nhu cầu sử dụng đất tại địa phương để báo cáo, đề xuất phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo đúng các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, pháp luật đất đai, pháp luật quy hoạch, pháp luật xây dựng nhằm đảm bảo việc sử dụng nhà, đất tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí…

Đối với nhà, đất có tranh chấp, khiếu nại hoặc do người dân lấn chiếm, giao Chủ tịch UBND các phường, xã và đặc khu giải quyết dứt điểm tranh chấp, khiếu nại, thực hiện thu hồi lại đất bị lấn, bị chiếm để đưa vào khai thác sử dụng. Đối với các thửa đất nhỏ hẹp, xen kẹt không đủ điều kiện, diện tích tối thiểu của việc tách thửa đất thì căn cứ quy định pháp luật đất đai, quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất để sử dụng vào mục đích công cộng phục vụ nhu cầu của cộng đồng dân cư hoặc thực hiện việc giao đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nộp ngân sách Nhà nước, tránh để trống, gây lãng phí đất đai, ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị. Đối với nhà, đất do Trung tâm Phát triển quỹ đất Thành phố quản lý, giao đơn vị này đề xuất phương án sử dụng đất phù hợp hoặc thực hiện đề xuất cho thuê ngắn hạn theo trình tự, thủ tục cho thuê quỹ đất, tài sản gắn liền với đất ngắn hạn theo đúng quy định. Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Xây dựng và các sở, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp, hướng dẫn UBND các phường, xã và đặc khu Côn Đảo; Trung tâm Phát triển quỹ đất Thành phố trong quản lý, sử dụng nhà, đất, đảm bảo việc sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất, đúng với quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, pháp luật đất đai, pháp luật quy hoạch, pháp luật xây dựng.

Tất cả các nội dung chỉ đạo đó các cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ phải báo cáo kết quả thực hiện về UBND TP Hồ Chí Minh trước ngày 30/10/2025. Điều này cho thấy sự quyết liệt của UBND TP Hồ Chí Minh trong việc chống lãng phí trong từ những địa chỉ nhà, đất bỏ hoang trong suốt những năm vừa qua. Theo thống kê hiện nay TP Hồ Chí Minh có khoảng 13.000 địa chỉ nhà đất công, trong đó có khoảng hơn 1.000 địa chỉ nhà, đất đang bỏ trống gây lãng phí.

Cần tính toán hợp lý mục đích cho thuê

Thông báo số 203/TB-PTQĐ-TCT ngày 11/6/2025 của Trung tâm phát triển quỹ đất TP Hồ Chí Minh về việc công bố công khai danh mục kèm đơn giá khởi điểm để chọn tổ chức, cá nhân thuê đất ngắn hạn các địa chỉ nhà, đất do Trung tâm phát triển quỹ đất quản lý. Theo đó, có tất cả 133 địa chỉ nhà, đất được cho thuê ngắn hạn với thời hạn thuê từ 12-60 tháng. Trong số này có 2 khu “đất vàng” đáng chú ý là số 2-4-6 đường Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé với diện tích 6.080m2, giá khởi điểm cho thuê ngắn hạn 1 tháng là hơn 2,7 tỷ đồng; số 8-12 Lê Duẩn, phường Bến Nghé, diện tích 4.488m2, giá khởi điểm cho thuê 1 tháng là gần 2,3 tỷ đồng. Cả hai mặt bằng này đều cho thuê với thời hạn 12 tháng; mục đích cho thuê làm văn phòng, kho, bãi xe, kinh doanh dịch vụ nhà hàng ăn uống (không kinh doanh vũ trường, quán bar), sự nghiệp.

Hơn 1 tháng sau, thông báo số 313/TB-PTQĐ-TCT ngày 14/7/2025, Trung tâm phát triển quỹ đất cho biết đã nhận tổng cộng 328 phiếu đăng ký tham gia thuê đất ngắn hạn của các tổ chức, cá nhân. Trong đó, khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng có 4 lượt người tham gia thuê với giá đề xuất cao nhất là hơn 2,9 tỷ đồng/tháng, còn địa chỉ số 8-12 Lê Duẩn có 5 lượt đăng ký với giá thuê cao nhất là 2,35 tỷ đồng/tháng. Cũng theo thông báo của Trung tâm phát triển quỹ đất, đối với hợp đồng thuê thời hạn không quá 12 tháng thì người thuê phải nộp khoản tiền tương ứng 3 tháng thuê đất theo giá thuê đã đề xuất; nộp khoản tiền cọc đối với trách nhiệm tháo dỡ công trình (tùy theo quy mô, thời hạn thuê hai bên sẽ thỏa thuận khoản tiền này).

Vấn đề được đặt ra là liệu có người thuê nào dám “liều mạng” để bỏ ra gần 9 tỷ đồng tiền đặt cọc, rồi tiền xây dựng công trình và trả tiền thuê mỗi tháng hơn 2,9 tỷ đồng trong khi hợp đồng chỉ thuê có 12 tháng? Nếu sau 12 tháng mà UBND TP Hồ Chí Minh không cho thuê nữa thì hậu quả của nó sẽ như thế nào? Còn về vấn đề xây dựng công trình thì người thuê làm sao có thể xây dựng công trình kiên cố trong khi thời hạn thuê có 12 tháng? Ngay cả những địa chỉ cho thuê 60 tháng thì trung tâm cũng quy định là không được xây dựng các công trình kiên cố; phải cam kết tự nguyện tháo dỡ công trình khi được thông báo của Trung tâm phát triển quỹ đất TP Hồ Chí Minh về việc chấm dứt hợp đồng.

Nhưng trên thực tế hiện đã có người thuê các khu “đất vàng” này, trong đó có chủ của hệ thống nhà hàng hải sản R.B có tiếng ở TP Hồ Chí Minh. Làm nhà hàng đương nhiên phải xây dựng công trình mà không xây dựng được kiên cố thì phải xây dựng tạm. Trong khi đó, quy định hiện hành của pháp luật, công trình xây dựng tạm là công trình được xây dựng có thời hạn phục vụ các thi công xây dựng công trình chính và sử dụng cho việc tổ chức các sự kiện hoặc hoạt động khác trong thời gian quy định. Vậy liệu UBND TP Hồ Chí Minh có chấp nhận một công trình xây dựng tạm để làm nhà hàng trên diện tích đất hàng ngàn m2 ở trung tâm thành phố trong thời hạn 12 tháng? Theo những người từng kinh doanh nhà hàng lớn cho biết, với quy mô về diện tích và giá thuê như vậy thì thời hạn thuê mặt bằng cũng phải tối thiểu 5 năm vì ngay cả việc xây dựng công trình hoàn chỉnh để kinh doanh nhà hàng phải mất vài tháng!

Việc cho thuê đất hiện nay các địa phương đang áp dụng theo Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/ 2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai. Theo đó, cho thuê ngắn hạn không phải đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; không phải đáp ứng yêu cầu về sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất như giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư. Tổ chức, cá nhân thuê đất không được xây dựng các công trình kiên cố và phải cam kết tự nguyện tháo dỡ công trình khi được thông báo của tổ chức phát triển quỹ đất về việc chấm dứt hợp đồng, không được bồi thường về đất, tài sản và chi phí đầu tư vào đất. Hành lang pháp lý đã có, vấn đề còn lại là các đơn vị quản lý cần tính toán hiện trạng, thời gian thuê để cho thuê với mục đích phù hợp nhất nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên cũng như hạn chế những rắc rối, phức tạp về sau.

Mã Hải

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/thi-truong/can-tinh-toan-viec-cho-thue-ngan-han-nha-dat-cong-i783588/