Doanh nghiệp bán hàng thông qua KOL. Ảnh minh họa.
KOL/KOC là trung tâm
Tại một sự kiện giới thiệu sản phẩm mới của một nhãn hàng công nghệ ở TPHCM, những phóng viên, nhà báo trước đây vốn là trung tâm của sự quan tâm, thì nay lại ngồi ở một góc nhỏ để theo dõi sự náo nhiệt được mang đến bởi các KOL/KOC mà nhãn hàng mời tới.
Họ không chỉ thu hút những người có mặt tại đó, mà còn khuấy động suốt thời gian livestream chương trình, thu hút rất đông khán giả theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội, các sản phẩm công nghệ mới nhờ đó cũng lan tỏa đến người tiêu dùng trẻ nhanh hơn.
Thực tế những sự kiện của DN mà KOL/KOC là trung tâm, đang trở nên ngày càng quen thuộc trong khoảng vài năm trở lại đây. Không chỉ tham gia sự kiện, những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội này còn hợp tác với các DN trong suốt quá trình quảng bá bán sản phẩm, nhất là trong các phiên livestream.
Theo nghiên cứu của NielsenIQ Việt Nam, lực lượng này có ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng và hành trình mua sắm của người tiêu dùng tại Việt Nam. Khoảng 50% người tiêu dùng cho biết, quyết định mua hàng của họ bị ảnh hưởng bởi các influencer, KOL và KOC.
Còn theo báo cáo Shoppertainment của TikTok Shop, cho thấy 48% người tiêu dùng cho rằng cộng đồng sáng tạo nội dung có ảnh hưởng lớn trong việc định hình quyết định và hành vi mua sắm của họ.
Một câu chuyện khá nổi trong giới kinh doanh cho thấy sức ảnh hưởng không nhỏ của các KOL/KOC, đó là sự trở lại của giày Thượng Đình. Từng là thương hiệu đình đám cách đây nhiều năm, nhưng sau đó thương hiệu này gần như bị lãng quên.
Tuy vậy đến đầu năm 2023, khi rapper Hieuthuhai diện đôi giày thương hiệu Thượng Đình lên sóng trên Instargram cá nhân, và sau đó một số nhà sáng tạo nội dung khác cũng “lăng xê” kiểu dáng này, giày Thượng Đình lại trở thành xu hướng trên nhiều nền tảng mạng xã hội, thậm chí có những thời điểm một số mẫu còn cháy hàng.
Cũng vì sức ảnh hưởng ngày càng lớn của các KOL/KOC, mà lần đầu tiên Việt Nam đã có Hội nghị “KOL cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, quy tụ gần 300 KOL từ 34 tỉnh/thành trên cả nước. Sự kiện do Cục A05 – Bộ Công an phối hợp cùng Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức.
Tại hội nghị, Thiếu tướng, Cục trưởng Cục A05 Lê Xuân Minh nhấn mạnh: “Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi biên giới quốc gia được mở rộng tới từng điểm truy cập Internet. Những người có sức ảnh hưởng trên không gian mạng đã và đang trở thành một lực lượng đặc biệt, góp phần định hình nhận thức xã hội, dẫn dắt xu hướng, thúc đẩy sáng tạo và quảng bá bản sắc, giá trị Việt Nam ra thế giới”.
Khi DN chạm niềm đau
Thuê KOL/KOC tham gia quảng cáo sản phẩm, livestream bán hàng dường như là xu hướng các DN không thể đứng ngoài. Song phía sau sự hợp tác này cũng có 1.001 nỗi đau DN phải nếm trải. Một giám đốc DN ngành hàng tiêu dùng phải than trời sau một vài lần thuê KOL/KOC livestream bán hàng.
Theo vị này, phí thuê KOL/KOC livestream không rẻ, hoa hồng sản phẩm cũng không thấp, nhưng giá bán đôi khi phải giảm kịch sàn, người mua đến chủ yếu vì các KOL/KOC chứ không phải vì thương hiệu hay sản phẩm. Kết thúc phiên livestream DN cũng không giữ lại được gì nhiều. Đó cũng là lý do ngày càng nhiều chủ DN, nhất là các DN nhỏ dấn thân vào làm các nhà sáng tạo nội dung để tự quảng bá, tự bán sản phẩm của mình.
Một nỗi đau khác vượt ngoài câu chuyện chi phí, đó chính là sự quay lưng của khách hàng nếu DN, nhà tổ chức thiếu thận trọng trong việc mời các KOL/KOC từng có những hình ảnh/phát ngôn không đẹp tham gia sự kiện. Gần đây nhất một thương hiệu băng vệ sinh dành cho phụ nữ tổ chức chiến dịch quảng bá tại TPHCM, với sự xuất hiện của rapper Negav trong vai trò khách mời đặc biệt.
Tuy nhiên, ngay sau khi hình ảnh và thông tin Negav tham gia sự kiện lan truyền trên mạng xã hội đã gây ra tranh cãi gay gắt. Nhiều ý kiến cho rằng, việc một thương hiệu gắn liền với hình ảnh phụ nữ lại lựa chọn nghệ sĩ từng vướng nhiều ồn ào là "khó chấp nhận".
Trước sức ép dư luận, nhãn hàng đã gỡ bỏ toàn bộ thông tin liên quan đến Negav trên fanpage chính thức, sau đó tiếp tục đăng tải "thông cáo bổ sung" từ ban lãnh đạo công ty, gửi lời xin lỗi đến cộng đồng vì "những bức xúc và thất vọng mà sự kiện vừa qua đã gây ra".
Dù nhãn hàng đã liên tục xin lỗi và đưa ra cam kết chấn chỉnh, làn sóng phản ứng từ khán giả vẫn chưa lắng xuống. Trên mạng xã hội, nhiều người tiếp tục bày tỏ sự bức xúc và tuyên bố quay lưng với thương hiệu này. Đây có lẽ cũng là “bài học quý” cho nhiều DN khác khi chọn KOL/KOC.
Một niềm đau khác nữa các KOL/KOC có thể mang đến cho DN chính là việc chỉ làm theo hợp đồng mà thiếu đi cái tâm và giá trị đạo đức cần có. Ví như quảng cáo sản phẩm nhưng không trải nghiệm, nói quá về công dụng của sản phẩm… nếu bị người tiêu dùng phát hiện thì hậu quả cũng khó hình dung trước.
Nó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến một DN mà đôi khi là một ngành hàng. Ngược lại, cũng có những trường hợp DN sản xuất hàng giả/nhái (kẹo, sữa) sau đó thuê KOL/KOC quảng cáo. Và với tầm ảnh hưởng của mình, không ít KOL/KOC đã khiến người tiêu dùng, những người ủng hộ mình nếm trái đắng.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của hội nghị “KOL cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” vừa qua, là đã chính thức khởi động chương trình “Tín nhiệm người có ảnh hưởng”, một sáng kiến nhằm thúc đẩy “ảnh hưởng trách nhiệm” thông qua các chiến dịch truyền thông, hình thành các tiêu chuẩn, quy tắc đạo đức của cộng đồng KOL và chương trình đánh giá, chứng nhận mức độ uy tín, minh bạch, niềm tin và trách nhiệm của KOL/KOC.
Chương trình góp phần hỗ trợ các cơ quan quản lý, DN, nhãn hàng trong việc lựa chọn đối tác truyền thông phù hợp, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng khỏi nội dung sai lệch, quảng cáo trá hình.
Thực tế hiện nay chỉ một bài viết, một câu đánh giá về sản phẩm/dịch vụ của một diễn viên, ca sĩ, cầu thủ hay một người sáng tạo nội dung cũng dễ khiến số đông tò mò, hứng thú, muốn trải nghiệm, bởi họ tin tưởng vào người mà họ hâm mộ.
ĐỨC MẠNH