Cẩn trọng trước những 'ma trận' lừa đảo sinh viên đầu năm học

một ngày trướcBài gốc

“Bẫy” lừa đảo tinh vi

N.T.P (18 tuổi, sinh sống ở TP HCM) chia sẻ, trong kỳ tuyển sinh đại học năm 2025, em đã đỗ vào hệ chương trình giảng dạy bằng Tiếng Anh ở Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP HCM). Vào khoảng đầu tháng 8, T.P nhận được một thông báo về việc “trúng học bổng” trong khuôn khổ Chương trình liên kết Cử nhân Kỹ thuật Quốc tế. Sinh viên bị yêu cầu đóng lệ phí xét duyệt để nhận học bổng.

Thông báo lần này được thiết kế rất chuyên nghiệp nhiều, có logo của trường, các chi tiết về quyền lợi và điều kiện kèm theo. Thậm chí, đối tượng còn sử dụng thông tin cá nhân của thí sinh (tên, tuổi, số CCCD) và gửi thư bằng email có tên miền @hcmut.edu.vn để gia tăng mức độ tin cậy.

T.P chia sẻ: “Đây là một niềm vui nhân đôi đối với gia đình em. Bố mẹ em đã có ý định lập tức chuyển khoản cho đối phương. May mắn, em đã lên trang web, facebook của nhà trường để xem xét thông tin và thấy được cảnh báo về học bổng mạo danh trường đại học để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của phụ huynh, học sinh”.

Thực tế, trong khoảng vài năm trở lại đây, các vụ lừa đảo tân sinh viên, phụ huynh đang ngày càng có xu hướng biến tấu phức tạp. Ban đầu, từ những email giả danh dễ nhận diện với tên miền thiếu uy tín, các giấy báo không đủ logo, chữ ký ban giám hiệu nhà trường. Ngày nay, những kẻ lừa đảo đã in ấn, tạo đường link có giao diện gần giống đến 80 - 90%, gửi thông tin giả về trúng học bổng, tuyển dụng sinh viên đi làm, thư mời nhập học tại các trường đại học tốp đầu,...

Nhiều phụ huynh, sinh viên tin tưởng làm theo, đăng ký chuyển tiền hoặc ký vào giấy tham gia những hoạt động kinh doanh, làm việc không rõ nguồn gốc. Từ đây, những kẻ lừa đảo thu về hàng trăm, hàng chục triệu đồng rồi biến mất không rõ tung tích, để lại tổn thương, mất mát về cả tinh thần, vật chất cho gia đình các em sinh viên.

Ngoài việc mạo danh các trường đại học để trục lợi, nhiều “tin tặc” lợi dụng việc các em sinh viên mới nhập học, ít kinh nghiệm, dễ bị thao túng, lừa gạt để chiếm đoạt thông tin.

Các đối tượng thường giả danh cơ quan chức năng, cơ quan thuế, công an,… gọi điện thoại đến, lợi dụng tâm lý dễ dàng bất an của sinh viên để thuyết phục cài đặt ứng dụng có chứa mã độc nhằm chiếm quyền điều khiển thiết bị, lấy cắp thông tin bảo mật như tài khoản đăng nhập, mật khẩu, OTP, thậm chí là dữ liệu sinh trắc học như khuôn mặt hoặc dấu vân tay, từ đó chiếm đoạt tài sản cá nhân của sinh viên chỉ trong nháy mắt.

Việc phát đi thông báo kịp thời của trường các trường đại học về những thông tin mạo danh đã giúp em T.P tránh khỏi việc bị kẻ gian lừa đảo chiếm đoạt tài sản. (Ảnh: NVCC)

Em T.N.T (sinh viên năm thứ 2, Đại học Điện lực, Hà Nội) cho biết, gia đình em vốn sinh sống ở vùng nông thôn, chi tiêu trước đây của em chủ yếu bằng tiền mặt. Sau khi lên Hà Nội nhập học, bố mẹ hỗ trợ em lập một tài khoản ngân hàng để dễ dàng chuyển tiền học phí, chi trả các khoản sinh hoạt cá nhân.

Ban đầu, N.T không thông thạo việc sử dụng tài khoản ngân hàng, ngại nhờ bạn bè giúp đỡ, T đã lên các trang page trên mạng xã hội nhờ cộng đồng hỗ trợ cách sử dụng. Có một tài khoản lạ, tự xưng là sinh viên khóa trên cùng trường, cùng chuyên ngành học với N.T. Người này rất nhiệt tình trả lời các câu hỏi của N.T, thậm chí còn giúp N.T lấy mã QR của nhà trường để chuyển tiền nhập học đầu năm cho em.

Sau khi quét QR, tài khoản có khoảng chục triệu đồng của T lần lượt bị trừ dần trong buổi sáng. T chia sẻ: “Em hốt hoảng gọi cho bố mẹ, được bố mẹ khuyên ngay lập tức liên hệ với ngân hàng khóa tài khoản, báo cáo tình hình bị lừa đảo của mình”.

Thực tế, theo báo cáo tổng kết an ninh mạng năm 2024 vừa được Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) công bố, cho biết số nạn nhân bị lừa đảo có thể lấy lại được tiền rất nhỏ. Khi bị mắc “bẫy” lừa đảo, mặc dù 88,98% người dùng cho biết họ đã ngay lập tức cảnh báo, trao đổi với người thân, bạn bè, nhưng chỉ có 45,69% người được hỏi trả lời có báo cáo với cơ quan chức năng, đây là tỷ lệ khá thấp.

Báo cáo cho biết, năm 2024, thiệt hại ước tính do lừa đảo trực tuyến gây ra trong năm 2024 lên đến 18.900 tỷ đồng. Cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Cứ vào đầu năm học mới, hàng trăm sinh viên rơi vào tình trạng bị lừa đảo bởi nhiều thủ đoạn khác nhau. Từ việc thuê trọ, đến tài khoản mạo danh nhà trường, tín dụng đen, mã QR, đường link độc hại,...

Các trường đại học liên tục cảnh báo cho tân sinh viên

Mới gần đây nhất, để các em sinh viên năm không mắc “bẫy” lừa đảo, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên đưa ra một số phương thức lừa đảo để các tân sinh viên nhận diện và cảnh giác. Ví dụ như các thủ đoạn cho thuê nhà, thuê phòng giá rẻ. Trong quá trình tìm nơi trọ, nếu gặp các thông báo cho thuê nhà, thuê phòng giá rẻ, các tân sinh viên hãy cẩn trọng, không nên chuyển tiền đặt cọc nếu chưa tận mắt xem nhà, xem phòng, đặc biệt là khi không quen biết người cho thuê. Các em hãy đến tận nơi hoặc nhờ người tin cậy xem và đánh giá, tìm hiểu thông tin trước khi xuống tiền đặt cọc. Khi thuê phòng, nên coi trọng việc xem xét các yếu tố: an toàn, sạch sẽ, vị trí thuận tiện,… Sinh viên có nhu cầu ở ký túc xá có thể tìm hiểu thông tin về điều kiện ở ký túc xá và đăng ký (nếu có nguyện vọng). Các đối tượng thuộc diện ưu tiên ở ký túc xá gồm: gia đình chính sách, trúng tuyển hệ tài năng, khoa học cơ bản…).

Từ đầu năm nay, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Huế) đã phát hiện ra có đối tượng làm giả văn bản về các hoạt động giao lưu trao đổi dưới danh nghĩa của trường và phát đi dưới hình thức thông báo gửi đến các giảng viên, sinh viên.

Nội dung thông báo trong văn bản giả mạo thông tin về việc Chính phủ Úc tổ chức giao lưu sinh viên và cấp các suất học bổng ngắn hạn với số lượng có hạn. Văn bản giả mạo còn yêu cầu các sinh viên nhà trường nếu muốn tham gia phải làm các thủ tục như nộp sơ yếu lý lịch, sao kê chứng minh tài chính với số dư tối thiểu 500.000.000 đồng…Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế đã phát đi thông tin cảnh báo đối tượng giả mạo văn bản của nhà trường về tổ chức hoạt động giao lưu sinh viên và cấp học bổng ngắn hạn từ Úc.

Sinh viên cần thận trọng kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trước khi chuyển tiền, thông tin cá nhân của mình. (Ảnh minh họa - Nguồn: Thinkpro)

Hiện nay, rất nhiều trường đại học đã khuyến nghị sinh viên tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc thực hiện chuyển tiền cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào khi chưa kiểm chứng thông tin.

Trong trường hợp nhận được những thông tin đáng ngờ, sinh viên cần liên hệ ngay với Ban Công tác sinh viên hoặc Ban Hợp tác Đối ngoại của trường để xác minh và được hỗ trợ. Đồng thời, nếu phát hiện dấu hiệu giả mạo, sinh viên cần kịp thời báo cáo với nhà trường và cơ quan công an.

Để hỗ trợ học sinh, sinh viên nâng cao ý thức, phòng tránh các trường hợp lừa đảo trực tuyến, ngày 28/8 vừa qua, tại Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Ban Thanh niên Công an TP HCM phối hợp Trung tâm Hỗ trợ học sinh, sinh viên TP HCM tổ chức Lễ khởi động chuỗi chương trình “Tour 360: Học đường an toàn trong kỷ nguyên số”.
Chương trình là một trong những nội dung trọng tâm của công trình Tuổi trẻ Công an Thành phố xung kích, nâng cao hiệu quả tuyên truyền phòng ngừa tội phạm hình sự trên địa bàn TP HCM. Chương trình dự kiến diễn ra từ tháng 8 đến tháng 12/2025 tại các trường THPT, đại học, học viện, cao đẳng, với mục tiêu nâng cao nhận thức cho học sinh, sinh viên về các chiêu trò lừa đảo phổ biến như việc làm ảo, đa cấp trái phép, tín dụng đen, bắt cóc trực tuyến, lừa đảo công nghệ cao qua điện thoại và internet...

Hương Ngọc

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/can-trong-truoc-nhung-ma-tran-lua-dao-sinh-vien-dau-nam-hoc.html