Bác sĩ Bệnh viện Nhân Dân Gia Định thăm khám cho chị H. (Ảnh: Bệnh viện cung cấp).
Khi bữa ăn nhanh thành hiểm họa sức khỏe
Một trong 32 trường hợp đang tiếp tục điều trị tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định là anh H. (sinh năm 2001, ngụ phường Bình Lợi Trung). Anh kể lại, sau khi ăn bánh mì cóc Cô Bích vào ngày 6/11, tối cùng ngày, anh xuất hiện triệu chứng đau bụng, nôn ói, sốt cao, tiêu chảy nhiều lần.
Nhập viện sáng hôm sau, anh được chẩn đoán ngộ độc thực phẩm. Sau điều trị tích cực, sức khỏe hiện đã ổn định và được khuyên theo dõi thêm vài ngày trước khi xuất viện.
Cùng sử dụng sản phẩm thuộc hệ thống bánh mì cóc Cô Bích, 3 mẹ con chị N.T.M.H (ngụ phường An Nhơn) có chung triệu chứng sốt, ớn lạnh, đau bụng, tiêu chảy. Sau khi tự điều trị không hiệu quả, sáng 9/11, chị đưa các con đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Cả 3 được điều trị kháng sinh đặc hiệu và bù điện giải. Hiện tại, sức khỏe ổn định. Chị H cho biết: “Sau đợt này, thật sự tôi phải quan tâm hơn đến việc ăn uống và thực phẩm an toàn cho gia đình”.
Anh H. tiếp tục theo dõi sức khỏe tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Võ Hồng Minh Công, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, trong vòng 24 giờ sau khi người bệnh sử dụng thực phẩm nghi nhiễm khuẩn, bệnh viện đã lấy mẫu bệnh phẩm và nhanh chóng xác định nguyên nhân do vi khuẩn Salmonella - loại vi khuẩn có thể phát triển trong thực phẩm như: pate, thịt nguội, rau củ muối. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng máu và suy đa tạng.
Đến sáng 12/11, Sở Y tế Thành phố cho biết, tại các bệnh viện đã tiếp nhận 316 trường hợp rối loạn tiêu hóa sau ăn bánh mì cóc Cô Bích đến khám và điều trị. Trong đó, 252 ca đã xuất viện và 64 ca đang điều trị tại các bệnh viện.
Tình trạng sức khỏe tất cả người bệnh tạm ổn định, ngoại trừ một trường hợp nặng đang điều trị hồi sức tích cực tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, nguyên nhân do bệnh nền, người bệnh đã cai máy thở, rút ống nội khí quản, tiếp tục thở oxy mũi.
Về kết quả xét nghiệm, đến nay, ngành y tế ghi nhận có tác nhân là Salmonella enteritidis và Salmonella spp. Sở Y tế Thành phố chỉ đạo các bệnh viện và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tiếp tục phối hợp Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) tiến hành thu thập mẫu bệnh phẩm, thực hiện xét nghiệm nuôi cấy vi sinh và giải trình tự gen các chủng phân lập được để làm rõ nguyên nhân và các yếu tố liên quan đến chùm ca ngộ độc thực phẩm này.
Một trường hợp bị ngộ độc thực phẩm điều trị tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh.
Phân tích về tác nhân ban đầu vi khuẩn Salmonella, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi Hội truyền nhiễm Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: “Vi khuẩn Salmonella có nhiều chủng khác nhau, thường sống trong đường ruột của động vật và con người, có thể lây nhiễm vào thực phẩm qua nhiều nguồn như: nước rửa, dụng cụ chế biến, bàn tay người chế biến không sạch. Thậm chí, ngay cả khi thực phẩm đã được nấu chín, vi khuẩn vẫn có thể tồn tại và phát triển nếu bị nhiễm bẩn sau khi chế biến”.
Trước đó, ngay khi xảy ra sự việc ngộ độc tập thể, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) phối hợp Sở An toàn thực phẩm Thành phố chỉ đạo triển khai các biện pháp khẩn cấp nhằm bảo vệ sức khỏe người dân.
Cơ sở 1 thuộc hệ thống bánh mì cóc Cô Bích ở phường Hạnh Thông.
Theo đó, yêu cầu các bệnh viện tập trung nguồn lực, chăm sóc tích cực để bảo đảm an toàn tính mạng và sức khỏe người bệnh. Đề nghị địa phương tổ chức điều tra, truy xuất nguồn gốc thực phẩm nghi gây ngộ độc; lấy mẫu thực phẩm và bệnh phẩm xét nghiệm tìm nguyên nhân; xác định cơ sở cung cấp nguyên liệu. Xử lý nghiêm các vi phạm về an toàn thực phẩm (nếu có), công khai kết quả để kịp thời cảnh báo cộng đồng.
Trách nhiệm pháp lý của cơ sở vi phạm
Sau sự việc ngộ độc thực phẩm tại hệ thống cơ sở bánh mì cóc Cô Bích, người tiêu dùng đang đặt ra câu hỏi trách nhiệm pháp lý của cơ sở kinh doanh thực phẩm gây ngộ độc (nếu có) là như thế nào.
Theo các chuyên gia pháp lý, thông thường sẽ có ba loại trách nhiệm thứ nhất nếu hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu hình sự, người bán có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 115/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP). Các hình thức xử phạt có thể bao gồm:
Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 100 triệu đồng tùy theo hành vi (bán thực phẩm không rõ nguồn gốc, hết hạn sử dụng, không bảo đảm vệ sinh,…). (Đối với tổ chức mức phạt tiền gấp hai lần mức phạt tiền đối với cá nhân).
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, buộc tiêu hủy hàng hóa hoặc đình chỉ hoạt động kinh doanh có thời hạn.
Luật sư Lê Kiên Lương, Công ty Luật Thiên Hương, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh.
Trường hợp thứ hai về trách nhiệm dân sự: Người bán phải bồi thường thiệt hại cho người bị ngộ độc theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Thiệt hại bao gồm chi phí khám chữa bệnh, phục hồi sức khỏe; Thu nhập thực tế bị mất do không thể lao động và thiệt hại tinh thần và các thiệt hại khác (nếu có).
Trường hợp về trách nhiệm hình sự, theo thạc sĩ, luật sư Lê Kiên Lương, Giám đốc Công ty Luật Thiên Hương thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh, nếu hành vi gây ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng, làm chết người hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe nhiều người, người bán có thể bị truy cứu theo Điều 317 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017; 2025) về Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.
“Mức phạt có thể là phạt tiền đến 1 tỷ đồng đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 20 năm, tùy theo hậu quả và tính chất hành vi”, luật sư Lương cho biết.
Như vậy, có thể thấy rõ theo quy định hiện hành, người bán hàng có nghĩa vụ bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Việc gây ngộ độc không chỉ vi phạm đạo đức kinh doanh mà còn có thể bị xử lý nghiêm khắc theo pháp luật, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và trật tự xã hội.
NHẬT THÀNH