Cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động livestream bán hàng

3 giờ trướcBài gốc

Tại phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật Thương mại điện tử ngày 13/11/2025, các đại biểu đặc biệt quan tâm đến hoạt động livestream bán hàng.

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh cho rằng, một trong những vấn đề được dư luận tâm tư, lo lắng là việc người livestream bán hàng qua phiên livestream (đặc biệt là người nổi tiếng) với doanh thu lớn nhưng quảng cáo sai sự thật, bán hàng giả/hàng kém chất lượng hoặc né trách nhiệm sau khi người tiêu dùng phản ánh.

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh đề xuất, bổ sung cơ chế kiểm soát trước khi phát trực tiếp đối với các phiên livestream quảng cáo công dụng đặc biệt

Trong dự thảo Luật Thương mại điện tử, các điều, khoản từ Điều 20 đến Điều 22 đã xác định tương đối đầy đủ trách nhiệm của 3 chủ thể chính trong hoạt động livestream bán hàng gồm: người bán, người livestream và nền tảng. Tuy nhiên, khi đối chiếu với một số tình huống trong thực tế gần đây, như các vụ việc người nổi tiếng livestream bán hàng kém chất lượng, "thổi phồng" công dụng thực phẩm chức năng hoặc trường hợp dùng kỹ thuật “seeding ảo” để thao túng niềm tin người mua thì vẫn còn một số khoảng trống cần được làm rõ để tăng tính khả thi.

Bổ sung cơ chế kiểm soát trước khi phát trực tiếp các phiên livestream quảng cáo sản phẩm ảnh hưởng tới sức khỏe

Để bảo đảm dự thảo luật phù hợp hơn với thực tiễn đang diễn biến rất nhanh của thương mại qua livestream, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy đề xuất cân nhắc một số điểm:

Bổ sung cơ chế kiểm soát trước khi phát trực tiếp đối với các phiên livestream quảng cáo công dụng đặc biệt (đối với sản phẩm ảnh hưởng sức khỏe như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm), theo hướng người bán hoặc người livestream phải cung cấp hồ sơ sản phẩm cho nền tảng thương mại điện tử để rà soát có điều kiện.

Làm rõ trách nhiệm liên đới của người livestream trong trường hợp đưa thông tin vượt quá hoặc sai lệch so với hồ sơ hàng hóa do người bán cung cấp; kèm theo biện pháp xử lý bổ sung như cấm livestream trong một thời gian nhất định.

Mở rộng thời hạn lưu trữ dữ liệu livestream lên 02 năm và quy định nghĩa vụ cung cấp bản ghi, bình luận, bằng chứng chốt đơn cho người tiêu dùng hoặc cơ quan có thẩm quyền khi có tranh chấp hoặc yêu cầu điều tra.

Bổ sung nghĩa vụ nền tảng công khai tiêu chí hiển thị livestream, kiểm soát bình luận "seeding ảo" và có cơ chế cảnh báo khi phát hiện lưu lượng tương tác bất thường.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, có thể xem xét phân loại “người livestream có ảnh hưởng lớn” hoặc “phiên livestream có doanh thu lớn” để áp dụng cơ chế kiểm soát chặt hơn, tương tự cách nhiều quốc gia đã và đang thực hiện.

Lưu trữ dữ liệu hoạt động livestream bán hàng có chọn lọc

Cho ý kiến về “Trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử trong hoạt động livestream bán hàng”, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng đề nghị cân nhắc quy định tại Khoản 6, Điều 21 dự thảo luật khi "yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử phải lưu trữ toàn bộ dữ liệu hình ảnh, âm thanh của hoạt động livestream bán hàng trong thời gian ít nhất 01 năm kể từ thời điểm bắt đầu truyền phát". Theo đại biểu, các video livestream thường có dung lượng rất lớn, thực tế có những phiên live bán hàng có thời gian lên tới vài giờ.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng cho rằng, cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động livestream bán hàng

“Đối với nội dung này, tôi đề nghị quy định cho phép lưu trữ có chọn lọc theo loại hàng hóa bán tại các phiên livestream, mức độ rủi ro về khiếu nại của người mua sau phiên livestream; không áp dụng yêu cầu lưu trữ tràn lan và cào bằng đối với tất cả các phiên livestream, các loại hàng hóa”, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề xuất. Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, có thể cho phép chủ quản nền tảng thương mại điện tử sử dụng bản ghi tóm tắt để lưu trữ thay vì lưu giữ toàn bộ video và bổ sung quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình lưu trữ.

Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động livestream bán hàng

Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, trong dự thảo luật chưa có quy định riêng để bảo vệ trẻ em và trẻ vị thành niên khi tham gia các livestream bán hàng. Vì vậy, để bảo vệ nhóm đối tượng này trước những livestream có nội dung không phù hợp, giới thiệu các sản phẩm không đúng lứa tuổi, thậm chí độc hại đối với trẻ em, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định nền tảng thương mại điện tử phải kiểm soát, phân loại nội dung livestream theo độ tuổi, hiển thị cảnh báo khi nội dung có yếu tố nhạy cảm, nguy hiểm hoặc không phù hợp với trẻ em; yêu cầu người livestream và người bán lựa chọn chế độ phân loại độ tuổi có thể tiếp cận đối với các phiên livestream bán với các sản phẩm không phù hợp với từng độ tuổi.

Về trách nhiệm của các bên khi hoạt động livestream bán hàng, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng chủ thể, trong đó: Người bán chịu trách nhiệm chính về chất lượng, nguồn gốc hàng hóa; Người livestream chịu trách nhiệm trong phạm vi nội dung mà họ trình bày hoặc khẳng định, quảng cáo; Tổ chức cung cấp dịch vụ tiếp thị liên kết chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi dịch vụ kỹ thuật; Người tiếp thị chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi họ kiểm soát được.

Về hoạt động livestream bán hàng và tiếp thị liên kết, theo Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Luật của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, đề nghị quy định rõ về những khía cạnh của hoạt động này được điều chỉnh riêng bởi Luật Thương mại điện tử, phân định với những nội dung mang tính chất chung được điều chỉnh bởi Luật An toàn thông tin mạng, Luật An ninh mạng, Luật Quảng cáo, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Ngọc Châm

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/can-xac-dinh-ro-vai-tro--trach-nhiem-cua-tung-chu-the-trong-hoat-dong-livestream-ban-hang-316470.htm