Cần xem xét bổ sung cơ chế khai thuế thu nhập cá nhân chung cho vợ chồng

6 giờ trướcBài gốc

Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội Lê Yến nhấn mạnh khi trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới xung quanh dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).

-Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) bổ sung quy định cho phép giảm trừ đối với một số khoản chi như y tế, giáo dục đào tạo của người nộp thuế và người phụ thuộc. Bà đánh giá như thế nào về quy định này?

-Tôi đánh giá đây là bước tiến tích cực. Chính sách này không chỉ thể hiện tính nhân văn mà còn góp phần điều tiết thuế hợp lý hơn, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Các khoản chi cho y tế và giáo dục vốn là nhu cầu cơ bản, nhiều khi là bắt buộc với mỗi gia đình. Việc cho phép giảm trừ những khoản này giúp người có thu nhập trung bình-khá giảm bớt gánh nặng tài chính, đồng thời thể hiện đúng bản chất của thuế thu nhập cá nhân là thuế trên phần thu nhập thực sự được sử dụng sau khi trang trải các nhu cầu thiết yếu.

Bà Lê Yến, Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội. Ảnh: NVCC

- Vậy theo bà, chính sách giảm trừ với khoản chi y tế nên được thiết kế như thế nào cho hợp lý?

- Để chính sách này khả thi và minh bạch, cần được thiết kế cụ thể. Theo tôi, cần quy định rõ đối tượng áp dụng (người nộp thuế và người phụ thuộc hợp pháp), loại chi phí hợp lệ (khám chữa bệnh, thuốc men, sinh con, điều trị bệnh mạn tính...). Mức giảm trừ hợp lý là theo năm hoặc theo tỷ lệ phần trăm thu nhập, đồng thời yêu cầu chứng từ đầy đủ như hóa đơn tài chính, đơn thuốc, bệnh án.

Tôi cho rằng có thể xem xét ưu tiên giảm trừ cao hơn đối với người cao tuổi, người mắc bệnh hiểm nghèo hoặc người có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, những khoản chi đã được bảo hiểm y tế hay bảo hiểm thương mại chi trả thì không nên tính vào chi phí được giảm trừ.

- Khi các khoản trên được đưa vào chi phí tính giảm trừ, cần có những giải pháp gì để chính sách được thực hiện đúng đối tượng, tránh lợi dụng để trục lợi, thưa bà?

- Để bảo đảm chính sách đúng mục tiêu và không bị trục lợi, cần có giải pháp đồng bộ như kiểm tra nguồn gốc chi phí qua hóa đơn, chứng từ hợp lệ, tiến tới kết nối dữ liệu giữa cơ quan thuế và các đơn vị y tế, giáo dục, ngân hàng, bảo hiểm.

Đồng thời, nên đặt giới hạn giảm trừ hợp lý, tăng cường hậu kiểm và ban hành hướng dẫn rõ ràng để cả người dân và doanh nghiệp dễ áp dụng đúng quy định.

- Bà có đề xuất gì về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế)?

- Tôi cho rằng đã đến lúc cần xem xét bổ sung cơ chế khai thuế chung cho vợ chồng. Hiện nay, mỗi cá nhân đều khai thuế riêng, dẫn đến tình trạng người duy nhất có thu nhập trong gia đình phải gánh toàn bộ nghĩa vụ thuế, trong khi người còn lại, dù không có thu nhập, vẫn đang đóng góp cho gia đình thông qua các vai trò như chăm sóc con nhỏ, người già, hoặc thực hiện công việc nội trợ.

Điều này vô hình trung tạo ra sự bất bình đẳng trong chính sách thuế giữa các mô hình gia đình, đặc biệt là các gia đình trẻ, gia đình có người nghỉ thai sản dài hạn hoặc phụ nữ tạm rời khỏi thị trường lao động vì lý do chăm sóc gia đình, con nhỏ...

Nếu cho phép khai thuế chung, tổng thu nhập của cả hai vợ chồng sẽ được cộng lại và phân bổ hợp lý khi tính thuế, từ đó giảm được phần thuế phải nộp nhờ áp dụng biểu thuế lũy tiến ở mức nhẹ hơn, đồng thời phản ánh đúng hơn năng lực tài chính thực tế của cả hộ gia đình chứ không chỉ cá nhân.

Điều này vừa bảo đảm công bằng giữa các nhóm gia đình một nguồn thu và có hai nguồn thu, vừa khuyến khích sự ổn định trong quan hệ lao động – gia đình, tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi hơn cho các chính sách an sinh.

Tại nhiều quốc gia, cơ chế này không làm giảm tổng thu thuế một cách đáng kể, mà chủ yếu điều chỉnh lại cách tính thuế trên cùng một tổng thu nhập để bảo đảm tính công bằng và hợp lý.

Với Việt Nam, nếu áp dụng, cần nghiên cứu kỹ điều kiện lựa chọn (tùy chọn khai thuế riêng hay chung), mức giảm trừ phù hợp, và phương pháp tính đơn giản để tạo thuận lợi trong thực hiện.

Việc bổ sung cơ chế này sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc thiết kế chính sách thuế gắn với thực tế đời sống, phù hợp với bối cảnh nhiều gia đình có cơ cấu thu nhập không đồng đều; đồng thời thể hiện sự thấu hiểu và đồng hành của hệ thống thuế đối với người dân.

Việc sửa đổi chính sách thuế thu nhập cá nhân lần này là cơ hội để Việt Nam xây dựng một hệ thống thuế hiện đại, công bằng và phù hợp thực tiễn hơn. Cùng với việc mở rộng các khoản giảm trừ, cần cân nhắc đến đặc điểm hộ gia đình để phản ánh đúng khả năng chi trả và tạo động lực tích cực cho người nộp thuế.

- Trân trọng cảm ơn bà!

Hương Bình (thực hiện)

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/can-xem-xet-bo-sung-co-che-khai-thue-thu-nhap-ca-nhan-chung-cho-vo-chong-711773.html