Căng thẳng Mỹ - Ukraine mở ra cánh cửa hồi sinh thỏa thuận khoáng sản của EU với Kiev

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (giữa) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen (phải) ký thỏa thuận an ninh tại Hội nghị thượng đỉnh EU ở Brussels, Bỉ ngày 27/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Trang tin châu Âu Euractiv.com ngày 4/3 đưa tin, cuộc tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington, D.C., vào cuối tuần trước đã mở ra cơ hội cho Liên minh châu Âu (EU) khôi phục thỏa thuận với Ukraine về tài nguyên thiên nhiên. Thỏa thuận này đã bị đình trệ do chiến dịch quân sự đặc biệt của Liên bang Nga ở Ukraine.

Theo đó, EU đang tìm cách khôi phục quan hệ đối tác và đẩy nhanh tiến độ thực hiện thỏa thuận năm 2021 nhằm giúp Ukraine khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản của mình. Thỏa thuận này được coi là một nỗ lực nhằm đảm bảo nguồn cung cấp các nguồn tài nguyên thiết yếu cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh đồng thời giảm sự phụ thuộc lớn vào Trung Quốc đối với các nguyên liệu như lithium, coban, than chì tự nhiên và đất hiếm.

Việc đảm bảo nguồn cung cấp khoáng sản quý hiếm có thể rất quan trọng đối với an ninh tương lai của EU, đặc biệt là khi các nước châu Âu đang khẩn trương tìm cách tăng cường quốc phòng. Đất hiếm là nguyên tố thiết yếu cho nhiều ứng dụng quốc phòng và cần thiết để sản xuất mọi thứ, từ vũ khí laser tiên tiến đến các bộ phận điều khiển động cơ và máy đo khoảng cách laser trên máy bay và phương tiện quân sự.

Hai bên "cùng có lợi"

EU cũng đang nỗ lực không ngừng để đạt được sự hợp tác "cùng có lợi" với Ukraine. Thỏa thuận giữa EU và Ukraine không chỉ nhằm mục đích cung cấp cho ngành công nghiệp châu Âu một phần nguyên liệu quan trọng và đất hiếm, mà còn để EU giúp Ukraine phát triển ngành công nghiệp khai thác và các mảng quan trọng khác của chuỗi cung ứng.

Hai dự án do EU hỗ trợ theo thỏa thuận được khởi động vào năm 2024, một dự án liên quan đến khai thác titan và dự án thứ hai liên quan đến cải thiện hiệu quả của các kỹ thuật khai thác và chế biến. Cũng có tiến triển trong việc số hóa những báo cáo địa chất và các nỗ lực khác để xác định vị trí các mỏ tiềm năng.

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu đã cấp khoản tài trợ 6 triệu euro để phát triển chiến lược phát thải carbon thấp cho ngành khai thác của Ukraine.

Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách chiến lược công nghiệp Stéphane Séjourné cho biết tại một cuộc họp báo rằng EU đã có một số dự án có thể được gọi là dự án châu Âu, một số trong đó có thể được triển khai và đi vào hoạt động trong thời gian tới.

Tại Ukraine, các chuyên gia trong nước cũng nhấn mạnh những lợi ích tiềm năng của thỏa thuận khoáng sản với EU đối với quốc gia đang gặp khó khăn này. "Ukraine quan tâm đến tất cả các bên muốn hợp tác với chúng tôi", nhà kinh tế Volodymyr Landa tại Trung tâm Chiến lược Kinh tế có trụ sở tại Kiev cho biết.

Đầu tư lớn hơn của phương Tây vào Ukraine cũng có thể mang lại những lợi ích chiến lược. Chuyên gia Landa lập luận rằng Nga "có thể sẽ xem xét lại" hành động đang diễn ra của mình nếu các nhà máy công nghiệp châu Âu được xây dựng trên khắp lãnh thổ Ukraine.

Tuy nhiên, vẫn còn những rủi ro và thách thức trong việc thực hiện thỏa thuận này. Nhà phân tích người Ukraine Olena Pavlenko từ nhóm nghiên cứu DiXi Group tại Kiev cho biết khả năng xảy ra sự cạnh tranh giữa EU và Mỹ về nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine là thấp, nhưng vẫn thừa nhận rằng nhiều nhà đầu tư cạnh tranh để tiếp cận các nguồn tài nguyên được săn đón vẫn có nguy cơ đối đầu với nhau.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mới đây cho biết ông vẫn "sẵn sàng ký" thỏa thuận khoáng sản với Mỹ sau cuộc tranh luận ở Nhà Trắng. Nhưng liệu điều này có ảnh hưởng đến thỏa thuận giữa EU và Ukraine hay không vẫn còn phải chờ xem.

Trong khi đó, EU dường như không lo ngại về việc có thể gây khó chịu với Tổng thống Trump. Một người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho rằng động thái của EU "là về hợp tác với Ukraine, chứ không phải cạnh tranh với Mỹ".

Vũ Thanh/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/cang-thang-my-ukraine-mo-ra-canh-cua-hoi-sinh-thoa-thuan-khoang-san-cua-eu-voi-kiev-20250304161420928.htm