Canh bạc nghìn tỷ USD của Oracle và OpenAI: Bóng ma bong bóng Dot-com đang quay trở lại cuộc đua AI?

3 giờ trướcBài gốc

Cuộc chơi rủi ro từ những khoản vay thế chấp bằng tương lai

Giai đoạn đầu của cuộc cách mạng AI được tài trợ chủ yếu bằng nguồn tiền mặt dồi dào từ các tập đoàn công nghệ lớn như Alphabet hay Microsoft. Lợi nhuận khổng lồ từ mảng quảng cáo và dịch vụ đám mây cho phép họ đầu tư hàng tỷ USD vào AI mà không cần đến các công cụ tài chính phức tạp.

Tuy nhiên, thị trường đang chứng kiến sự thay đổi trong cấu trúc vốn đầu tư. Một mô hình tài chính mới, dựa nhiều vào nợ vay và đòn bẩy, đang được áp dụng để xây dựng hạ tầng điện toán cho AI. Dẫn đầu xu hướng này không phải là những gã khổng lồ giàu có nhất, mà là một thế hệ các công ty điện toán đám mây chuyên biệt về AI như CoreWeave và Nebius Group.

Các doanh nghiệp này huy động vốn bằng cách sử dụng chính các hợp đồng cung cấp dịch vụ trong tương lai với những khách hàng lớn như OpenAI hay Microsoft làm tài sản thế chấp. Về bản chất, họ đang vay tiền dựa trên những khoản doanh thu chưa hề phát sinh. Họ đặt cược rằng nhu cầu về năng lực tính toán cho AI sẽ tăng trưởng đủ nhanh để gánh vác các khoản nợ khổng lồ.

Điển hình nhất là Oracle, tập đoàn đã trở thành trung tâm của mô hình này sau khi ký kết hợp đồng cung cấp hạ tầng điện toán đám mây cho OpenAI. Để thực hiện cam kết, Oracle dự kiến sẽ phải chi hàng chục tỷ USD. Các nhà phân tích tài chính ước tính Oracle có thể cần vay tới 25 tỷ USD mỗi năm trong bốn năm tới. Con số này là một gánh nặng lớn khi tập đoàn vốn đã có khoản nợ dài hạn lên tới 82 tỷ USD và hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu ở mức rất cao, khoảng 450%. Tỷ lệ này cao hơn hàng chục lần so với các đối thủ như Alphabet hay Microsoft.

Rủi ro trong chiến lược của Oracle là rất rõ ràng. Tập đoàn đang phụ thuộc tài chính lớn vào một khách hàng duy nhất là OpenAI, một công ty vẫn chưa có lợi nhuận. Doanh thu hiện tại của OpenAI, ước tính khoảng 12 tỷ USD mỗi năm, sẽ cần phải tăng gấp 25 lần để có thể chứng minh cho quy mô chi tiêu hạ tầng mà Oracle đang đầu tư vào cuối thập kỷ này.

Rủi ro hệ thống và bóng ma "sợi quang tối"

Trước cấu trúc tài chính rủi ro này, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã đưa ra những cảnh báo. Moody's đã hạ triển vọng tín dụng của Oracle xuống mức "tiêu cực", chỉ ra những rủi ro liên quan đến chi phí khổng lồ cho thiết bị, đất đai và năng lượng. Tương tự, S&P Global Ratings cũng nhấn mạnh rằng sự phụ thuộc vào một vài khách hàng lớn có thể khiến chiến lược AI của Oracle trở nên rất mong manh.

Bất chấp những cảnh báo, phản ứng của thị trường chứng khoán lại cho thấy sự lạc quan cao độ. Cổ phiếu của Oracle đã tăng vọt sau khi công bố thỏa thuận với OpenAI. Các công ty như CoreWeave cũng chứng kiến giá trị vốn hóa tăng gấp nhiều lần chỉ trong thời gian ngắn. Điều này cho thấy giới đầu tư đang đặt cược vào câu chuyện tăng trưởng của AI hơn là phân tích các chỉ số tài chính cơ bản trên bảng cân đối kế toán.

Nghịch lý nằm ở chỗ, nhu cầu thực tế từ người dùng cuối chưa tương xứng với tốc độ đầu tư. Một số khảo sát cho thấy chỉ một tỷ lệ nhỏ người tiêu dùng sẵn sàng trả tiền cho các dịch vụ AI. Điều này làm tăng nguy cơ về một "khoảnh khắc sợi quang tối" (dark fiber moment) - một thuật ngữ được sử dụng trong thời kỳ bong bóng dot-com. Nó mô tả tình trạng các công ty viễn thông đã đầu tư ồ ạt vào hạ tầng cáp quang, tạo ra công suất dư thừa khổng lồ khi nhu cầu thực tế không theo kịp.

Lịch sử bong bóng dot-com cuối những năm 1990 là một bài học đắt giá. Hàng loạt công ty công nghệ đã huy động vốn và chi tiêu vượt xa nhu cầu thị trường, dẫn đến một sự sụp đổ trên diện rộng. Nếu các hợp đồng lớn trong ngành AI bị trì hoãn, đàm phán lại, hoặc nhu cầu chung chậm lại, bong bóng tài chính được xây dựng quanh hạ tầng AI hiện tại có thể xì hơi, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho toàn ngành công nghệ và các nhà đầu tư.

Khánh An (t/h)

Nguồn Doanh nhân & Pháp luật : https://doanhnhan.vn/canh-bac-nghin-ty-usd-cua-oracle-va-openai-bong-ma-bong-bong-dot-com-dang-quay-tro-lai-cuoc-dua-ai-87144.html