Cảnh báo các bệnh do phế cầu khuẩn ngày càng tăng, diễn biến khó lường

17 giờ trướcBài gốc

Khi hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu do yếu tố tự nhiên như tuổi già hay do các bệnh mạn tính ở thận, hệ tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)... , cơ thể dễ bị tổn thương bởi phế cầu khuẩn hơn.

Khi mắc, các bệnh do phế cầu khuẩn thường diễn tiến nhanh, gây nguy hiểm đến tính mạng và tạo gánh nặng đáng kể về chi phí, không chỉ cho người bệnh mà còn cho cả hệ thống y tế.

Đây là chia sẻ của PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TPHCM - tại chuỗi hội nghị khoa học với chủ đề "Vai trò của vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trên người lớn - Di sản và Hành trình" vừa được tổ chức lần lượt tại TPHCM và Hà Nội với sự đồng hành của Pfizer.

PGS.TS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TP.HCM, cảnh báo gánh nặng bệnh tật do phế cầu khuẩn ngày càng gia tăng, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Mỗi năm phế cầu khuẩn gây ra khoảng 14,5 triệu ca bệnh nặng và dẫn đến khoảng 826,000 trường hợp tử vong trên toàn cầu

Hội nghị quy tụ hơn 1.000 chuyên gia y tế trong các lĩnh vực hô hấp, y học dự phòng và dịch tễ học tại Việt Nam và quốc tế. Sự kiện là diễn đàn chuyên môn nhằm cập nhật về gánh nặng bệnh do phế cầu khuẩn ở người trên 50 tuổi và người lớn có bệnh nền, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và giới thiệu công cụ dự phòng bằng vaccine ngừa phế cầu mới, được phát triển dựa trên công nghệ vaccine cộng hợp.

Tại Việt Nam, phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là một trong những nguyên nhân chính gây viêm phổi mắc phải trong cộng đồng - bệnh nhiễm trùng phổ biến và gây tử vong hàng đầu ở nước ta.

Bên cạnh đó, phế cầu khuẩn cũng là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng xâm lấn nguy hiểm như viêm màng nào và nhiễm trùng máu, với tỉ lệ tử vong lên đến 40%; và các bệnh lý thường gặp ở người Việt như viêm tai giữa.

Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), tuổi tác cao là một yếu tố nguy cơ lớn trước bệnh do phế cầu khuẩn. Người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ nhập viện do viêm phổi phế cầu cao hơn 6 lần so với người trẻ khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, người trưởng thành ở mọi lứa tuổi nếu mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen, tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch cũng có nguy cơ gặp biến chứng do nhiễm phế cầu từ nhẹ đến nghiêm trọng, cao hơn gấp 3–8 lần so với người khỏe mạnh cùng độ tuổi.

Ước tính, mỗi năm phế cầu khuẩn gây ra khoảng 14,5 triệu ca bệnh nặng và dẫn đến khoảng 826,000 trường hợp tử vong trên toàn cầu. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn kéo theo gánh nặng điều trị cho người bệnh, gia đình & hệ thống y tế.

Ở Việt Nam, dân số đang già đi nhanh chóng và các bệnh lý mạn tính có xu hướng xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn, khiến số lượng người có nguy cơ cao trước phế cầu khuẩn ngày càng gia tăng.

Đáng lưu ý, các type huyết thanh phế cầu khuẩn gây nhiễm trùng xâm lấn và tử vong vẫn luôn lưu hành trong cộng đồng. Đồng thời, tình trạng kháng kháng sinh của phế cầu khuẩn ngày càng phổ biến, khiến việc điều trị kém hiệu quả hơn, kéo dài thời gian hồi phục và tăng chi phí chăm sóc.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cảnh báo bệnh do phế cầu khuẩn vẫn là một thách thức y tế lớn và nhấn mạnh tầm quan trọng của các giải pháp phòng ngừa bao phủ rộng hơn.

Cần ưu tiên phòng ngừa phế cầu khuẩn cho nhóm nguy cơ cao

Trình bày tại hội nghị, PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, nhấn mạnh: Phế cầu khuẩn đã, đang, và sẽ là tác nhân chính gây ra gánh nặng nhiễm khuẩn hô hấp dưới trên người trưởng thành.

Dù đã có giải pháp phòng ngừa, gánh nặng bệnh vẫn còn đáng kể khi nhóm dân số có nguy cơ ngày càng nhiều cùng với sự gia tăng của các type huyết thanh vi khuẩn nằm ngoài phạm vi bảo vệ hiện tại.

GS.TS.BS Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam cho biết việc ứng dụng vaccine phổ rộng và tăng tỷ lệ tiêm chủng sẽ góp phần bảo vệ người dân trước phế cầu khuẩn.

Do đó việc nâng cao năng lực dự phòng và cập nhật các biện pháp bảo vệ – bao gồm vaccine có khả năng phòng ngừa các typ gây bệnh trong độ phủ hiện tại cũng như các typ mới mà công nghệ cộng hợp đa giá nhắm đến – trở thành yêu cầu cấp thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tải cho hệ thống y tế và cải thiện chất lượng sống bền vững cho toàn xã hội.

Mới đây, phế cầu khuẩn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm tác nhân vi sinh cần ưu tiên phòng ngừa ở nhóm nguy cơ cao, để bảo vệ sức khỏe toàn cầu và góp phần làm nhẹ gánh nặng điều trị cho hệ thống y tế.

Đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành năm loại vaccine phòng phế cầu khuẩn; mỗi loại có phương pháp phát triển, số lượng type huyết thanh bao phủ, quá trình nghiên cứu lâm sàng và hồ sơ sau triển khai tiêm chủng khác nhau.

Trong đó có bốn loại là vaccine theo công nghệ cộng hợp - loại công nghệ có khả năng tạo trí nhớ miễn dịch và giảm lượng phế cầu lưu trú ở vùng hầu họng, góp phần bảo vệ lâu dài và tăng cường miễn dịch cộng đồng.

Chia sẻ tại hội thảo, GS.TS.BS Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam, cho biết: Việt Nam đang đối mặt với quá trình già hóa dân số nhanh chóng, người cao tuổi mắc đa bệnh lý, nên việc phòng ngừa phế cầu khuẩn bằng tiêm chủng nhằm giảm gánh nặng viêm phổi mắc phải cộng đồng, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do các bệnh lý nhiễm trùng nhất là ở người có bệnh nền là hết sức cần thiết.

Các biện pháp phòng ngừa cũng liên tục được cập nhật, tiếp thu từ tiến bộ y khoa và kinh nghiệm kiểm soát bệnh tật của nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt là việc sử dụng vaccine phổ rộng, có hồ sơ an toàn và hiệu quả, tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng, đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa biến chứng và tử vong do phế cầu khuẩn, góp phần trong việc chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Thái Bình

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/canh-bao-cac-benh-do-phe-cau-khuan-ngay-cang-tang-dien-bien-kho-luong-169250606003147125.htm