Chị NHM (38 tuổi, ngụ TP.HCM) chăm con là bệnh nhi LTK (7 tuổi) đang điều trị sốt xuất huyết tại khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 2.
Có ca sốc sốt xuất huyết
Chị M cho biết con chị nhập viện trong tình trạng sốc xuất huyết, sốt cao liên tục, tụt huyết áp, triệu chứng thoát huyết tương.
“Trước đó, con tôi có sốt nhiều ngày, sốt cao không hạ. Tôi đưa con đến phòng khám tư gần nhà nhưng bệnh không giảm. Sau đó tôi đưa con vào bệnh viện, được điều trị tích cực 3 ngày rồi, hiện sức khỏe đã ổn hơn nhiều” - chị M nói.
Bệnh nhi điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi đồng 2. Ảnh: THẢO PHƯƠNG
Một bệnh nhi khác là TKN (11 tuổi, ngụ huyện Bình Chánh) bị sốc sốt xuất huyết, đang điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Trước nhập viện, bệnh nhi có sốt liên tục nhiều ngày, đến ngày thứ 4 thì giảm sốt nhưng đau bụng, nôn khoảng 4 lần, tay chân lạnh, cảm thấy mệt. Bệnh nhi được người nhà đưa đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Tại đây, bệnh nhi được chẩn đoán sốc sốt xuất huyết nặng, được điều trị truyền dịch chống sốc theo phác đồ. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện, bệnh nhi xuất hiện biến chứng suy hô hấp, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, cho biết do bệnh nhi này vào sốc sớm và biểu hiện sốc sâu kéo dài, được truyền dịch đúng phác đồ nhưng tình trạng diễn tiến phức tạp, gây ra nhiều biến chứng như tràn dịch màng bụng, màng phổi lượng nhiều gây suy hô hấp nặng.
Bệnh nhi được đặt nội khí quản, đồng thời truyền máu, huyết tương đông lạnh, tiểu cầu đậm đặc do có rối loạn đông máu nặng, xuất huyết tiêu hóa.
Tuy nhiên, tình trạng suy hô hấp vẫn không cải thiện nên bệnh nhi phải chọc hút dịch màng bụng. Sau một tuần điều trị, hiện tình trạng bệnh nhi đã cải thiện, cai máy thở, tỉnh táo, ăn uống được.
Sốt xuất huyết vào mùa sớm
ThS.BS Nguyễn Đình Qui, Phó trưởng khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết sốt xuất huyết là dịch lưu hành, xuất hiện thường xuyên, cao điểm vào mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm). Tuy nhiên năm nay sốt xuất huyết có vẻ vào mùa sớm hơn mọi năm.
Từ sau Tết Nguyên Đán Ất Tỵ, số trẻ mắc sốt xuất huyết nhập viện bắt đầu tăng so với thời điểm 1-2 tháng trước Tết. Dựa trên số ca mắc sốt xuất huyết nặng gia tăng trong thời gian gần đây, bác sĩ Qui dự đoán thời gian tới, số lượng ca sốt xuất huyết sẽ tiếp tục gia tăng.
Dựa trên chu trình phát triển của dịch bệnh và điều kiện thời tiết như hiện nay, thời điểm bệnh sốt xuất huyết đạt đỉnh dịch là tầm tháng 4 - tháng 5 trở về sau. (Bác sĩ Nguyễn Đình Qui)
Bệnh nhi sốc sốt xuất huyết nặng, biến chứng suy hô hấp, rối loạn đông máu. Ảnh: BVCC
Theo bác sĩ Qui, phần lớn trẻ mắc bệnh có độ tuổi từ 10-15 tuổi. Đối tượng khó điều trị và dễ gặp biến chứng nặng là trẻ có tình trạng béo phì.
"Lượng dịch truyền được tính toán dựa trên cân nặng. Trẻ béo phì có lượng mỡ nhiều hơn so với lượng nước trong cơ thể nên nếu truyền dịch quá mức dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng", bác sĩ Qui giải thích.
Bác sĩ Qui cũng lưu ý với trẻ dưới 12 tháng tuổi, khi mắc sốt xuất huyết rất khó chẩn đoán vì các bé còn quá nhỏ để diễn tả những được triệu chứng trong cơ thể. Hơn nữa, biểu hiện lâm sàng của sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh lại tương tự với các bệnh lý khác nên dễ nhầm lẫn.
Các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ nhũ nhi cũng rất mơ hồ như quấy khóc, sốt cao kéo dài mà không rõ nguyên nhân. Điều này khiến cho việc theo dõi tình trạng bệnh của trẻ trở nên phức tạp và dễ dẫn đến chẩn đoán muộn. Bệnh cũng diễn tiến khá phức tạp, dễ trở nặng, khó dự kiến thời gian xuất hiện sốc cũng như tiên lượng kết quả điều trị.
“Khi trẻ dưới 12 tháng tuổi có dấu hiệu sốt kéo dài, phụ huynh cần hết sức cẩn trọng và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra và xử lý kịp thời. Nếu không, thường trẻ sẽ phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng tính mạng” - bác sĩ Qui khuyến cáo.
Nhận biết dấu hiệu sớm
Bác sĩ Tiến chia sẻ, nhận biết dấu hiệu sớm của sốt xuất huyết rất quan trọng, giúp điều trị bệnh kịp thời.
Cụ thể, từ ngày 1-3 của bệnh, trẻ có dấu hiệu sốt cao liên tục 39-40 độ C, có thể cho trẻ dùng thuốc hạ sốt paracetamol cách 4-6 tiếng/lần kết hợp lau mát với nước ấm.
Cạnh đó, nên cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu hóa, tránh thực phẩm có màu đỏ, màu đen vì nếu lỡ nôn ói sẽ khó phân biệt do thức ăn hay máu.
Thường ngày 4, ngày 5 của bệnh là giai đoạn nguy hiểm. Khi trẻ nôn ói nhiều, ói ra máu hoặc đi tiêu phân đen; đau bụng nhiều; bứt rứt hoặc li bì; tay chân lạnh ẩm, rịn mồ hôi; tiểu ít...
Lúc này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay vì đây là những dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết trở nặng.
“Giai đoạn đầu năm 2025 thường xuyên xuất hiện những cơn mưa trái mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn phát triển gây bệnh sốt xuất huyết cho trẻ em lẫn người lớn", BS Tiến nhận định.
Để phòng tránh sốt xuất huyết, cần tăng cường diệt muỗi, lăng quăng, dẹp bỏ các vật chứa như chai lọ, chén nước cúng, bình cắm hoa, hộp cơm, vỏ xe…
Ngoài ra, cần phát quang bụi rậm, phun thuốc diệt muỗi. Đặc biệt, muỗi gây sốt xuất huyết thường hoạt động ban ngày và chiều tối, vì vậy nên ngủ trong mùng, nhớ thường xuyên xịt muỗi để tránh bị muỗi đốt.
Ngăn chặn dịch bệnh sốt xuất huyết lây lan
Số ca mắc sốt xuất huyết hàng tuần trong những tuần đầu năm 2025 đều vượt mức so với năm 2024 và so với trung bình 3 năm trước đó. Điều này báo hiệu nguy cơ dịch bệnh có thể bùng phát sớm hơn trong thời gian tới.
Từ đầu năm đến tuần thứ 9 của năm 2025, tại TP.HCM đã ghi nhận 4.213 ca sốt xuất huyết tích lũy. Các quận huyện có số ca mắc trên 100.000 dân cao bao gồm huyện Cần Giờ, quận 7 và TP Thủ Đức.
Con số này cao hơn 125,3% so với cùng kỳ năm 2024 và tăng 49,3% so với trung bình giai đoạn 2022-2024. Dự báo từ ngành y tế TP.HCM cho thấy, dịch sốt xuất huyết năm 2025 có khả năng đến sớm hơn so với năm 2024, đòi hỏi sự chủ động và quyết liệt trong công tác phòng chống dịch.
Trước tình hình này, TP.HCM tăng cường giám sát, điều tra và xử lý ca bệnh, ổ dịch, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các điểm nguy cơ cao.
Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM - HCDC
THẢO PHƯƠNG