Cảnh báo nguy cơ ngộ độc khi sử dụng hạt sang để chữa bệnh

13 giờ trướcBài gốc

Bệnh nhân nguy kịch sau khi uống bột nghiền để chữa bệnh dạ dày. Ảnh: BVCC

Theo lời kể của con gái bệnh nhân, bà có tiền sử viêm dạ dày và đã tự xin thuốc bột từ một xưởng chế biến trong thôn. Loại bột này được cho là bào chế từ hạt sang vốn được dân gian sử dụng để điều trị các bệnh về dạ dày và đại tràng. Khoảng 17h, bệnh nhân uống hai thìa bột, sau đó xuất hiện các triệu chứng co giật toàn thân, ngừng thở và bất tỉnh khi đang ăn cơm. Dù được cấp cứu khẩn cấp tại cơ sở y tế gần nhà và có tuần hoàn trở lại, bệnh nhân vẫn bị nhiều cơn co giật, được chuyển từ bệnh viện tuyến tỉnh lên Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng hôn mê.

Kết quả xét nghiệm nước tiểu tại Trung tâm Chống độc phát hiện chất strychnin. Chất độc này cũng được tìm thấy trong gói bột người bệnh sử dụng. Kết quả chụp MRI cho thấy bệnh nhân đã bị tổn thương não nặng, tiên lượng khó cải thiện và còn bị viêm phổi, tiêu cơ vân cấp.

Bệnh nhân sau đó được chẩn đoán ngộ độc strychnin do sử dụng nguyên liệu thuốc nam không đảm bảo. Ngay lập tức, Trung tâm Chống độc đã thông tin tới Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa để cơ quan này vào cuộc thanh kiểm tra, tìm nguyên nhân và ngăn chặn.

Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa đã vào cuộc thanh kiểm tra các xưởng nghiền hạt trong thôn. Kết quả xét nghiệm tất cả các mẫu bột và viên nang cho thấy sự hiện diện của strychnin, xác định các xưởng chế biến đã sử dụng hạt mã tiền thay thế cho hạt sang.

Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa đã có biện pháp ngăn chặn và gửi văn bản thông báo các cơ quan liên quan và chia sẻ với truyền thông để cảnh báo tới người dân.

Hạt mã tiền, có tên khoa học strychnos nux-vomica L., là một loại cây độc có thể gây tử vong nếu sử dụng nhầm. Trong khi đó, hạt sang, hay còn gọi là hạt sành, có tên khoa học sterculia lanceolata, là loại cây khác hoàn toàn.

Hạt sang và hạt mã tiền có hình dáng tương đồng dễ gây nhầm lẫn. Ảnh: BVCC

Hạt sang có hình bầu dục hơi dẹt màu trắng, trong khi hạt mã tiền có hình tròn bẹt, đường kính khoảng 1cm hoặc hơn chút với một mặt lồi và mặt kia lõm. Do hạt sang và hạt mã tiền có hình dáng tương đồng, nguy cơ nhầm lẫn rất cao. Một số cơ sở chế biến có thể cố tình sử dụng hạt mã tiền do giá thành rẻ hơn. Hiện tượng này không chỉ xảy ra tại thôn của bệnh nhân mà còn có thể phổ biến ở nhiều nơi trên cả nước, kể cả trong các sản phẩm bán qua mạng.

Người mua nghĩ rằng hạt sang không độc hoặc ít độc nên dùng liều lượng thoải mái, nhưng không may lại dùng phải mã tiền nên dễ bị ngộ độc nặng và tử vong. Thậm chí bị ngộ độc nhưng không biết, nghĩ do vấn đề khác nên đến viện muộn. Bên cạnh đó, các cơ sở y tế ít kinh nghiệm có thể chẩn đoán nhầm, điều trị không đúng, dẫn đến nguy cơ tử vong.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, chỉ có các chuyên gia về thực vật, động vật, thậm chí chuyên gia chỉ chuyên sâu về một nhóm các loại cây, hoặc con vật nhất định, mới có thể nhận dạng đúng cây, con vật. Bản thân bác sĩ làm việc nhiều với các trường hợp ngộ độc do nhầm lẫn cây, con vật cũng chỉ khẳng định được một vài cây độc, một số loài vật độc, nấm độc, còn lại rất dễ nhầm lẫn và đều phải nhờ đến các chuyên gia.

Do vậy, việc nhận dạng khẳng định đúng tên từng loại cây, con vật, khoáng vật tránh nhầm lẫn cũng là điểm rất hạn chế của ngành y học cổ truyền. Việc một người dân bình thường, kể cả lang y không có kiến thức chuyên sâu, không được đào tạo bài bản về thực vật, động vật lại tự đi tìm cây thuốc, vị thuốc trong tự nhiên là quá rủi ro.

Vì vậy, chuyên gia khuyến nghị các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm, thậm chí xử lý hình sự nếu cần thiết. Ngành Y học cổ truyền cũng cần cải tiến quy trình quản lý nguồn nguyên liệu hạt sang, đảm bảo khâu nhận dạng đúng, thu hái, bảo quản, vận chuyển, chế biến, mua bán.

Bảo Long

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/canh-bao-nguy-co-ngo-doc-khi-su-dung-hat-sang-de-chua-benh-406253.html