Cảnh báo số ca ung thư mới trên toàn thế giới tăng lên 35 triệu ca mỗi năm vào năm 2050. Ảnh minh họa: EurekAlert
Cụ thể, số ca ung thư mới trên toàn thế giới có thể tăng hơn 60% trong 25 năm tới sẽ tăng vọt từ 19 triệu ca của năm 2024 lên 35 triệu ca mỗi năm vào năm 2050. Đáng quan ngại hơn, tổng số ca tử vong được dự đoán sẽ tăng gần 75%, từ 10,4 triệu lên gần 19 triệu ca mỗi năm. Hơn một nửa số ca mới và hai phần ba số ca tử vong sẽ xảy ra ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
Ngoài ra, số ca ung thư mới và số ca tử vong cũng được dự đoán sẽ tiếp tục tăng tại các quốc gia có thu nhập cao, chủ yếu là do dân số già hóa và người dân ở các quốc gia này sống lâu hơn.
Công trình nghiên cứu của Lancet lặp lại kết luận của một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới từ tháng 2-2024, dự đoán rằng số ca ung thư mới sẽ tăng lên 35 triệu ca mỗi năm vào năm 2050 và tỷ lệ tử vong do ung thư sẽ gần như tăng gấp đôi ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
Một nghiên cứu khác công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine lại chỉ ra rằng, các ca ung thư mới đang gia tăng ở giới trẻ và số ca ung thư khởi phát sớm cũng đang tăng lên phần lớn là do việc tầm soát được cải thiện và thường xuyên hơn, trong khi tỷ lệ tử vong ở người trẻ tuổi vẫn không thay đổi. Nghiên cứu này so sánh tỷ lệ chẩn đoán mới trong ba thập kỷ qua với tỷ lệ tử vong của các loại ung thư gia tăng nhanh nhất ở người lớn dưới 50 tuổi.
Ung thư đại trực tràng và ung thư nội mạc tử cung là 2 trong số 8 loại ung thư được nghiên cứu có tỷ lệ tử vong tăng. Các loại ung thư khác bao gồm tuyến giáp, hậu môn, tuyến tụy, thận, u tủy và ruột non. Mặc dù tỷ lệ mắc ung thư vú và thận tăng, tỷ lệ tử vong ở tất cả các nhóm tuổi đã giảm trong những năm gần đây. Trên thực tế, ung thư vú xâm lấn đã tăng nhanh hơn ở phụ nữ dưới 50 tuổi so với phụ nữ trên 50 tuổi, với mức tăng khoảng 1,4% mỗi năm từ năm 2012 đến năm 2021.
Tương tự, tỷ lệ ung thư đại trực tràng tăng 2,4% mỗi năm ở người lớn dưới 50 tuổi và 0,4% ở người lớn từ 50-64 tuổi từ năm 2012 đến năm 2021. Tuy nhiên, số ca tử vong đã giảm một nửa ở cả hai nhóm tuổi này nhờ phát hiện sớm và điều trị được cải thiện, chẳng hạn như liệu pháp miễn dịch.
Theo khảo sát tại 48 quốc gia cho thấy Việt Nam có tỷ lệ mắc ung thư mới ở mức trung bình nhưng lại nằm trong nhóm cao về tỷ lệ tử vong, phản ánh thách thức lớn trong phát hiện sớm và điều trị.
Nghiên cứu không chỉ là một dự báo mà còn là lời cảnh báo về sự cần thiết phải tăng cường các chiến lược phòng ngừa và nâng cấp hệ thống y tế toàn cầu. Việc tập trung vào hạn chế các yếu tố rủi ro đã được xác định rõ ràng, như thuốc lá, chế độ ăn uống và béo phì, được xem là chìa khóa để làm chậm lại "thảm họa" đang cận kề, đặc biệt tại những khu vực dễ bị tổn thương nhất.
Tiến sĩ Theo Vos-một trong những tác giả của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu tại Viện Đánh giá và Đo lường Sức khỏe (IHME) có trụ sở tại Mỹ-nhận định: "Các quốc gia có cơ hội to lớn trong việc nhắm mục tiêu vào các yếu tố rủi ro này, có khả năng ngăn ngừa các trường hợp ung thư và cứu sống con người".
G.B