Cảnh báo sớm hiện tượng nghịch nhiệt trong vòng 10 ngày, kiểm soát nguồn thải ô nhiễm không khí

7 giờ trướcBài gốc

Những hiện tượng thời tiết như nghịch nhiệt khiến chất ô nhiễm bị “giam” dưới lớp không khí nóng, tạo thành một “vòm kính” bao phủ đô thị, làm cho bụi mịn và khí độc không thoát ra được. Ảnh minh họa

Ngày 24/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức cuộc họp về hoàn thiện Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025- 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng tiến độ triển khai các nhiệm vụ cấp bách giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại Hà Nội.

Tại cuộc họp, ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, cho biết thời gian qua, Cục đã chủ trì phối hợp với UBND TP. Hà Nội và các địa phương lân cận triển khai rà soát, lắp đặt hệ thống quan trắc không khí bằng thiết bị cảm biến.

Đến nay, 67 thiết bị quan trắc không khí tự động, liên tục đã được lắp đặt tại các tỉnh, thành như Hà Nội, Hải Phòng, Lạng Sơn, Ninh Bình, Thái Nguyên và Hưng Yên. Hiện 56 thiết bị trong số này đang truyền dữ liệu trực tiếp về hệ thống quản lý quốc gia; đồng thời, 58 thiết bị khác đang trong quá trình lắp đặt và hiệu chỉnh.

Cục Môi trường cũng đã phối hợp cung cấp thông tin dự báo chất lượng không khí cho các thành phố lớn, phát sóng trên chương trình Thời sự của Đài Truyền hình Việt Nam. Hệ thống mô hình dự báo ô nhiễm không khí cho khu vực Hà Nội mở rộng với hạn dự báo 7 ngày đã được thiết lập. Cùng với đó, công tác kiểm soát nguồn gây ô nhiễm không khí được tăng cường, đặc biệt là các hoạt động xây dựng, giao thông và đốt phụ phẩm nông nghiệp.

Cơ quan chức năng đã triển khai thiết bị bay không người lái (drone) giám sát tại một số vùng có nguy cơ đốt rơm rạ để kiểm soát, ngăn chặn tình trạng này, hạn chế mức độ tác động gây ô nhiễm không khí.

Cùng với đó đơn vị cũng phối hợp, lập kế hoạch kiểm tra, xử lý hoạt động đốt phế phụ phẩm nông nghiệp ngoài trời, giám sát hoạt động xây dựng tại các đô thị lớn. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe mô tô, xe gắn máy đã được hoàn thiện, sẵn sàng trình ban hành…

Về phía Cục Viễn thám quốc gia thông tin đã triển khai thiết bị bay không người lái (drone) giám sát tại một số vùng có nguy cơ đốt rơm rạ và phát hiện 14 khu vực có dấu hiệu đốt trực tiếp hoặc còn tồn tại dấu tích cháy. Do ảnh hưởng thời tiết, hoạt động đốt năm nay diễn ra rải rác, song dự báo trong tháng 11 có thể gia tăng. Cục đang hoàn thiện hồ sơ xin gia hạn hoạt động bay để tiếp tục thu thập dữ liệu, đồng thời kết hợp đánh giá các công trình xây dựng lớn.

Ghi nhận nỗ lực của các đơn vị trong thời gian qua, song Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng công tác khắc phục ô nhiễm không khí vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của Chính phủ. Thứ trưởng Lê Công Thành cũng lưu ý, dự báo ô nhiễm không khí và nước cần gắn với dự báo lượng và chất, xem xét mối liên hệ giữa sự lan tỏa ô nhiễm và dòng không khí.

Theo ông, những hiện tượng thời tiết như nghịch nhiệt khiến chất ô nhiễm bị “giam” dưới lớp không khí nóng, tạo thành một “vòm kính” bao phủ đô thị, làm cho bụi mịn và khí độc không thoát ra được. Vì vậy, phải dự báo sớm hiện tượng này ít nhất 10 ngày để triển khai các biện pháp giảm nguồn phát thải, hạn chế mức độ ô nhiễm trước khi thời tiết trở nên bất lợi.

Triển khai các nhiệm vụ cấp bách giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại Hà Nội.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Cục Khí tượng Thủy văn và Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc phối hợp xây dựng hệ thống cảnh báo sớm hiện tượng nghịch nhiệt trong vòng 10 ngày. Khi dự báo xuất hiện hình thế thời tiết này, Bộ sẽ ra công điện đề nghị Hà Nội và các địa phương lân cận triển khai các biện pháp cấp bách như khoanh vùng hạn chế phát thải, kiểm soát bụi từ công trình xây dựng, nhà máy xi măng, lò đốt rác và các nguồn thải lớn trên hướng gió.

Theo ông Thành, “đây là bước chuẩn bị quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu giảm 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 đến năm 2030”.

Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo sức ép xã hội đối với hành vi gây ô nhiễm. Thứ trưởng đề nghị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phối hợp với các cơ quan báo chí, để đưa thông tin về chất lượng không khí một cách thường xuyên, giúp người dân nhận thức rõ hơn về tình hình ô nhiễm và chủ động bảo vệ sức khỏe.

Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định, kiểm soát ô nhiễm không khí là nhiệm vụ liên ngành, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan môi trường, khí tượng, viễn thám, nông nghiệp và đặc biệt là sự vào cuộc của chính quyền địa phương. Ông Thành yêu cầu Cục Môi trường phân công lãnh đạo phụ trách truyền thông, thường xuyên cung cấp thông tin cho báo chí và cộng đồng, đảm bảo công tác giám sát, cảnh báo được thực hiện xuyên suốt.

Theo các nghiên cứu, nghịch nhiệt là một hiện tượng của khí quyển xảy ra khi nhiệt độ của lớp khí quyển trên cao lớn hơn nhiệt độ của lớp khí quyển phía dưới. Nghịch nhiệt xảy ra hầu như ở tất cả các thời điểm khác nhau của năm, thường xảy ra với tần suất cao vào mùa Đông khi không khí ổn định, đêm kéo dài và có không khí lạnh tràn về.

Khi xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt, lớp nghịch nhiệt đóng vai trò như một “chiếc mũ” và dừng quá trình xáo trộn trong bầu khí quyển, khiến cho các chất ô nhiễm bị giữ lại trong môi trường không khí. Quá trình này làm nồng độ các chất ô nhiễm tăng cao khiến chất lượng môi trường không khí tại lớp gần bề mặt đất bị suy giảm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Nhĩ Anh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/canh-bao-som-hien-tuong-nghich-nhiet-trong-vong-10-ngay-kiem-soat-nguon-thai-o-nhiem-khong-khi.htm