Điện thoại ngày càng trở thành phương tiện liên lạc không thể thiếu trong đời sống hiện đại; kéo theo đó, các loại phụ kiện như sạc, tai nghe,… cũng trở thành vật dụng thiết yếu. Nhu cầu lớn khiến thị trường kinh doanh sôi động, song cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro khi hàng dựng, hàng nhái vẫn len lỏi, gây thiệt hại cho người tiêu dùng; đòi hỏi sự tỉnh táo trong lựa chọn sản phẩm và tăng cường quản lý thị trường.
“Hàng dựng” là từ ngữ dùng để chỉ những chiếc điện thoại đã qua sử dụng, thậm chí từng bị hư hỏng, thay thế linh kiện, sau đó, được tân trang lại hình thức để bán ra thị trường dưới dạng máy mới hoặc máy lướt. Bằng mắt thường, người mua khó phân biệt bởi sản phẩm vẫn có vỏ ngoài sáng bóng, đầy đủ phụ kiện, bao bì. Tuy nhiên, chất lượng bên trong không còn đảm bảo, pin nhanh chai, linh kiện không đồng bộ, dễ phát sinh lỗi trong quá trình sử dụng.
Những chiếc điện thoại giá rẻ được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội, dễ đánh vào tâm lý ham rẻ của người mua.
Không chỉ điện thoại, thị trường phụ kiện điện thoại, như: sạc, cáp, tai nghe, pin dự phòng... cũng đang trong tình trạng "vàng thau lẫn lộn". Tại các chợ phiên hoặc các cửa hàng nhỏ lẻ, những bộ sạc được gắn mác các thương hiệu lớn của Apple, Samsung, Oppo... có hình thức gần giống hàng chính hãng nhưng chỉ có giá vài chục ngàn đồng. Theo các chuyên gia kỹ thuật, các loại phụ kiện nhái thường không có mạch bảo vệ, dòng điện đầu ra không ổn định. Việc sử dụng sạc nhái lâu ngày sẽ làm chai pin nhanh chóng, nguy hiểm hơn, tình trạng rò rỉ điện từ các bộ sạc kém chất lượng tiềm ẩn nguy cơ chập điện, cháy nổ, ảnh hưởng đến an toàn của người dùng.
Anh Hoàng Anh, phường Nùng Chí Cao chia sẻ: Với tâm lý tiết kiệm nên khi thấy điện thoại rao bán online giá rẻ, có nhiều người quảng cáo, lại được tặng kèm sạc nên tôi mua về sử dụng. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, máy xuống pin nhanh, bộ sạc đi kèm chập chờn, lúc nhận lúc không. Khi liên hệ lại thì người bán không còn phản hồi, lúc đó mới biết mình đã mua phải hàng kém chất lượng.
Thực tế cho thấy, tâm lý ham rẻ khiến không ít người tiêu dùng dễ rơi vào “bẫy” hàng dựng, hàng nhái. Nhiều cửa hàng và cá nhân bán hàng quảng cáo điện thoại “mới 99%”, “máy trưng bày”...với những cam kết hấp dẫn, song thiếu thông tin minh bạch về nguồn gốc và bảo hành. Đối với người dân ở một số xã miền núi, việc tiếp cận sản phẩm chính hãng còn hạn chế, trong khi mua sắm online, bán hàng qua mạng xã hội, livestream ngày càng phổ biến, kèm theo những lời quảng cáo “chính hãng”, “bảo hành dài hạn” nhưng không có giấy tờ chứng minh rõ ràng. Khi phát sinh sự cố, người mua gặp khó khăn trong việc liên hệ, khiếu nại hoặc yêu cầu bảo hành.
Người tiêu dùng nên lựa chọn các cửa hàng uy tín về điện thoại và phụ kiện, trực tiếp kiểm tra sản phẩm trước khi quyết định mua sắm.
Để hạn chế rủi ro, người tiêu dùng nên chọn mua điện thoại và phụ kiện tại các cửa hàng uy tín, có địa chỉ rõ ràng, chính sách bảo hành minh bạch. Khi mua điện thoại, cần kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm, số seri trên máy có trùng khớp với dữ liệu của nhà sản xuất. Với máy đã qua sử dụng, cần chú ý tình trạng pin, thời hạn bảo hành và các chi tiết viền, màn hình để phát hiện dấu hiệu sửa chữa. Đối với phụ kiện, sản phẩm chính hãng thường có bao bì in sắc nét, thông số rõ ràng và cầm chắc tay hơn hàng nhái. Trong trường hợp mua hàng online, người tiêu dùng cần tỉnh táo trước các chiêu trò giảm giá sâu, không nên chuyển tiền khi chưa xác minh rõ người bán. Việc lưu giữ tin nhắn, hóa đơn điện tử, thông tin giao dịch là cần thiết nhằm bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp.
Bên cạnh sự cẩn trọng của người tiêu dùng, việc tăng cường quản lý thị trường, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng cũng là giải pháp quan trọng nhằm lập lại trật tự trong lĩnh vực kinh doanh thiết bị công nghệ. Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức tiêu dùng an toàn cần được đẩy mạnh để người dân nâng cao cảnh giác, tự bảo vệ mình.
Thị trường điện thoại, phụ kiện ngày càng đa dạng, nhưng mua sắm thông minh không đồng nghĩa với mua rẻ nhất. Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, bảo hành đầy đủ, nói “không” với hàng trôi nổi chính là cách thiết thực để người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi, sức khỏe và tài sản của bản thân, góp phần xây dựng môi trường tiêu dùng an toàn.
Thúy Mai