Cảnh giác với lừa đảo trên không gian mạng - Kỳ 2: Cách nhận diện và phòng, chống

6 giờ trướcBài gốc

Công an TP. Huế bắt giữ 3 đối tượng mua bán gần 56 triệu dữ liệu cá nhân và thu lợi bất chính hàng tỷ đồng

Từ nạn nhân trở thành kẻ lừa đảo

Cuối năm 2024, đường dây nóng của Giám đốc Công an TP. Huế tiếp nhận đề nghị cầu cứu của gia đình ông T.V.Q. và bà L.T.N.C., trú tại thôn Mậu Tài, xã Phú Mậu (nay là phường Dương Nỗ, quận Thuận Hóa) về việc con trai là anh T.V.V. bị lừa bán sang Campuchia.

Theo thông tin điều tra, vào đầu tháng 8/2024, T.V.V. (SN 2004) do không có công ăn việc làm ổn định nên tìm kiếm công việc qua mạng xã hội. V. đã follow, nhắn tin đến các tài khoản TikTok và bị một chủ tài khoản đang làm việc cho các tổ chức tội phạm tại Campuchia dụ dỗ, lôi kéo sang khu Venus (Campuchia) làm việc với mức lương 800 USD/tháng, mọi chi phí khi sang Campuchia đều được công ty chi trả 100% và nhận thêm hoa hồng từ doanh thu của công ty.

Vào ngày 17/8/2024, V. đã bị các đối tượng trong đường dây HR (đường dây tuyển người và đưa người sang Campuchia) đón tại TP. Hồ Chí Minh đưa sang khu Osamach làm việc cho tổ chức tội phạm do người Trung Quốc quản lý.

Theo lời kể của nạn nhân, V. bị tịch thu toàn bộ điện thoại, thiết bị điện tử mang theo và được giao công việc lừa người Việt Nam đầu tư để kiếm lợi nhuận với mức lương thỏa thuận 200USD/tháng, kèm thêm 10% doanh số thu được. Tuy nhiên, sau 2 tháng không đạt được doanh số, không kiếm được khách đầu tư nên quản lý thông báo sẽ bán V. sang công ty khác. Vì sợ tiếp tục bị đánh đập và hành hạ, V. tìm cách liên lạc về cho gia đình để đề nghị cơ quan chức năng hỗ trợ, giúp đỡ đưa về Việt Nam.

Công an TP. Huế giải cứu thành công T.V.V. từ đường dây ép buộc người Việt tham gia lừa đảo tại Campuchia

Sau khi xác định thông tin từ gia đình, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Phòng An ninh điều tra đã xác định cụ thể vị trí của nạn nhân và phối hợp với cơ quan đại diện Bộ Công an Việt Nam tại Campuchia giải cứu nạn nhân về Việt Nam. Đến ngày 11/10/2024, T.V.V. đã được cơ quan đại diện Bộ Công an Việt Nam tại Campuchia và lực lượng Cảnh sát nước bạn giải cứu; đồng thời bàn giao cho Tổng cục Di trú Campuchia làm hồ sơ trao trả về Việt Nam.

Thời gian qua, Công an TP. Huế nhận được nhiều đơn trình báo của người dân tố cáo việc con em, người thân của mình bị lừa ra nước ngoài làm việc. Điểm chung của các trường hợp này là đều bị dụ dỗ sang nước ngoài làm cho các công ty game, cờ bạc, lừa đảo trực tuyến với mức lương hấp dẫn. Tuy nhiên, sau khi bị lừa sang bên kia biên giới, các nạn nhân bị giam lỏng và ép buộc phải làm việc trái pháp luật. Nếu muốn trở về, nạn nhân phải liên hệ với gia đình để chuyển tiền sang chuộc. Những trường hợp không có tiền chuộc thì bị giao làm việc nặng nhọc, kiểm soát rất nghiêm ngặt và bị đe dọa đánh đập, bán cho những công ty khác.

Tương tự là trường hợp của Nguyễn Nhật Huy (SN 2002, trú tại Lê Ngô Cát, phường Thủy Xuân, quận Thuận Hóa). Đây là đối tượng bị truy nã về hành vi lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản và đã tìm cách vượt biên sang Campuchia làm việc. Tuy nhiên, khi sang đến nơi Huy mới biết rằng đã bị các đối tượng quen qua mạng xã hội bán cho các tổ chức phạm tội với giá 2.200 USD.

“Bản thân tôi chọn cách liên lạc để được Công an TP. Huế hỗ trợ giải cứu, đưa về Việt Nam thay vì ở lại làm việc tại Campuchia và bị đánh đập nếu không hoàn thành chỉ tiêu lừa đảo”, Nguyễn Nhật Huy chia sẻ.

Thượng tá Lê Quang Nam, Phó Trưởng phòng An ninh điều tra, Công an TP. Huế khuyến cáo, người dân mà đặc biệt là lứa tuổi thanh niên hết sức lưu ý, tuyệt đối không nên tin và nghe theo lời dụ dỗ của các đối tượng lừa đảo trên mạng xã hội để ra nước ngoài làm việc. Đồng thời, kịp thời trình báo với cơ quan chức năng khi phát hiện các biểu hiện của kẻ xấu.

Hệ lụy từ rò rỉ dữ liệu cá nhân

Đầu tháng 2 vừa qua, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP. Huế phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an và các đơn vị nghiệp vụ phá thành công chuyên án đấu tranh với hoạt động mua, bán, trao đổi, công khai hóa trái phép thông tin cá nhân trên không gian mạng.

Theo đó, trong quá trình điều tra, các đơn vị đã phát hiện đường dây mua bán trái phép dữ liệu cá nhân do đối tượng L.C.Đ. (SN 1997, trú tại TP. Hà Nội) cầm đầu. Đối tượng L.C.Đ. và các đối tượng ở nhiều tỉnh, thành phố với phương thức, thủ đoạn tinh vi đã sử dụng sim “rác”, tài khoản ngân hàng không chính chủ (mua, thuê lại của người khác), tạo các tài khoản ảo trên các mạng xã hội để thực hiện hành vi phạm tội.

Qua điều tra ban đầu, từ năm 2019 đến nay, L.C.Đ. đã thu thập, mua bán trái phép hơn 53 triệu thông tin dữ liệu cá nhân. Tiếp tục đấu tranh mở rộng, ban chuyên án làm rõ thêm 2 đối tượng: N.M.T. (SN 1999) và D.T.L. (SN 1982, cùng trú tại TP. Hồ Chí Minh) đã có hành vi thu thập, mua bán hơn 2,6 triệu thông tin dữ liệu cá nhân. Tổng cộng 3 đối tượng mua bán gần 56 triệu dữ liệu cá nhân, thu lợi bất chính hàng tỷ đồng.

Bước đầu, cơ quan điều tra xác định hành vi của các đối tượng trên có dấu hiệu phạm tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự. Hành vi của các đối tượng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác quản lý nhà nước về trật tự xã hội, tạo điều kiện hoặc tiếp tay để các đối tượng khác thực hiện hành vi phạm tội khác mà đặc biệt là lừa đảo trực tuyến. Cơ quan An ninh điều tra, Công an TP. Huế đã khởi tố vụ án và khởi tố 3 đối tượng về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”.

Theo nhận định của Công an TP. Huế, việc lộ lọt, rò rỉ thông tin cá nhân là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lừa đảo trực tuyến xuất hiện tràn lan như hiện nay. Khi nắm được các thông tin về một cá nhân, các đối tượng lừa đảo có thể xây dựng nhiều kịch bản tinh vi nhằm tạo lòng tin với bị hại để dễ dàng thực hiện hành vi phạm tội.

Nêu cao tinh thần cảnh giác

Thượng tá Mai Văn Toàn, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP. Huế khuyến cáo, người dùng nên thường xuyên thay đổi mật khẩu, sử dụng xác thực hai yếu tố, cẩn thận khi chia sẻ thông tin cá nhân cho người khác. Đồng thời, cần kiểm tra, xác thực thông tin khi có yêu cầu từ những người tự xưng là cán bộ cơ quan nhà nước, nhân viên các ngân hàng, nhà mạng... đề nghị cung cấp thông tin cá nhân.

Các đơn vị, tổ chức có lưu trữ, quản lý dữ liệu thông tin cá nhân của người dùng cần chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Triển khai biện pháp bảo vệ, khai thác, sử dụng thông tin cá nhân theo đúng quy định của pháp luật. Khi phát hiện các nguy cơ, dấu hiệu về các loại tội phạm lợi dụng không gian mạng xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp thì kịp thời báo ngay lực lượng chức năng gần nhất để được giải quyết.

Theo khuyến cáo của Bộ Công an, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cần đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước và các cơ quan tư pháp, tiến hành tố tụng hình sự, để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại hoặc giả danh nhân viên ngân hàng, bưu điện, bảo hiểm, thanh tra, hải quan... yêu cầu nhận tiền, quà bưu phẩm có giá trị lớn hoặc đóng các khoản phí, trả các khoản nợ không xác định. Khi nhận các cuộc điện thoại có dấu hiệu nêu trên, người dân cần bình tĩnh, không lo sợ, nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè để được tư vấn.

Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, người dân cần kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất hoặc tra cứu địa chỉ tố giác tội phạm trên Chuyên mục “Hướng dẫn tố giác tội phạm” của Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an (địa chỉ http://bocongan.gov.vn hoặc http://mps.gov.vn) để được tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết.

Bài, ảnh: Minh Nguyên

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/chinh-tri-xa-hoi/canh-giac-voi-lua-dao-tren-khong-gian-mang-ky-2-cach-nhan-dien-va-phong-chong-151267.html