Hoạt động tôn giáo góp phần nâng cao vị thế đất nước
Triển lãm ảnh “Việt Nam – Bản sắc, Nhân văn và Hội nhập” diễn ra từ ngày 30/6- 9/7 ở trụ sở Liên Hợp Quốc (Thụy Sĩ) đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh văn hóa - con người Việt Nam, khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.
Một trong những ấn tượng lớn đối với công chúng quốc tế tham quan triển lãm này là được khám phá những khoảnh khắc sống động của các nghi lễ truyền thống, lễ hội, nghi thức tôn giáo và đời sống hàng ngày của người Việt.
Triển lãm ảnh tại trụ sở Liên Hợp Quốc giúp công chúng quốc tế khám phá những khoảnh khắc sống động của các nghi lễ truyền thống, lễ hội, nghi thức tôn giáo và đời sống hàng ngày của người Việt
Chào đón các nhà ngoại giao và khách tham quan, ông Mai Phan Dũng, Đại sứ - Trưởng phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Geneva chia sẻ: “Triển lãm này không chỉ là một hành trình hình ảnh qua những khung cảnh đẹp mắt, mà còn là câu chuyện sâu sắc về sự tiến bộ không ngừng của Việt Nam trên con đường hội nhập toàn cầu”.
Trước đó, từ ngày 6-8/5, Đại lễ Vesak lần thứ 4 năm 2025 diễn ra tại TPHCM với sự tham dự của các đại biểu quốc tế đến từ 85 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc lần thứ 4 năm 2025 diễn ra tại TPHCM với sự tham dự của các đại biểu quốc tế đến từ 85 quốc gia, vùng lãnh thổ
Theo bà Trần Thị Minh Nga - Phó trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Dân tộc và Tôn giáo), Đại lễ Vesak 2025 là một trong những hoạt động của Liên Hợp Quốc được tổ chức tại Việt Nam, thể hiện rõ sự quan tâm tạo điều kiện của Nhà nước Việt Nam để các tổ chức tôn giáo tham gia hoạt động quốc tế.
Đại lễ Vesak 2025 cũng cho thấy thực tế triển khai chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về việc tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân; đảm bảo tạo điều kiện hoạt động chính đáng của các tổ chức tôn giáo; đáp ứng nhu cầu tôn giáo của đồng bào có đạo.
Đến với Đại lễ Vesak 2025 tại TPHCM, bạn bè quốc tế đã “mắt thấy tai nghe” thực tiễn tự do tín ngưỡng tôn giáo và sự bình đẳng giữa các tôn giáo trong xã hội Việt Nam.
Lùi lại hơn 2 năm trước, từ tháng 7/2023, Việt Nam - Vatican chính thức nâng cấp quan hệ lên Đại diện thường trú của Tòa thánh Vatican tại Việt Nam.
Tháng 1/2024, Chính phủ Việt Nam chính thức đồng ý cho Vatican cử Đại diện thường trú và đặt Văn phòng đại diện thường trú tại Hà Nội.
Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương hội kiến Giáo hoàng Francis vào tháng 1/2024.
Giáo hoàng Francis từng bày tỏ: “Nhà thờ Công giáo muốn đồng hành cùng chính quyền và nhân dân Việt Nam để phát triển đất nước, xây dựng cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Giáo hội tại Việt Nam đồng hành cùng đất nước, dân tộc Việt Nam trên con đường phát triển, đóng góp vào công việc chung của đất nước. Tôi luôn mong muốn quan hệ giữa Tòa thánh và Nhà nước Việt Nam tiếp tục phát triển tốt đẹp”.
Những sự kiện kể trên là một số điểm sáng nổi bật trong “bức tranh” trong công tác đối ngoại tôn giáo góp phần thúc đẩy các mối quan hệ ngoại giao của Việt Nam.
Trên thực tế, còn rất nhiều sự kiện, hoạt động khác đã được triển khai nhằm nâng cao vị thế của các tổ chức tôn giáo ở Việt Nam nói riêng, đất nước Việt Nam nói chung trên trường quốc tế.
Để có được những kết quả đáng ghi nhận như vậy, có phần đóng góp không nhỏ của các cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực tôn giáo, tín ngưỡng, đặc biệt là Ban Tôn giáo Chính phủ.
Hành trình 70 năm làm “cánh tay nối dài” của Đảng và Nhà nước
Việt Nam là quốc gia có nhiều tín ngưỡng, tôn giáo, trong đó có tôn giáo nội sinh, có tôn giáo du nhập từ nước ngoài, có tôn giáo truyền thống tồn tại hàng ngàn năm, có tôn giáo mới hình thành… Đời sống tôn giáo ngày càng sôi động. Các tôn giáo tồn tại đan xen, hòa đồng và không có xung đột tôn giáo.
Theo thống kê của Ban Tôn giáo Chính phủ, Nhà nước đã công nhận và cấp đăng ký hoạt động cho 43 tổ chức thuộc 16 tôn giáo, cấp đăng ký cho 4.300 nhóm sinh hoạt tôn giáo tập trung của các tổ chức tôn giáo và 70 nhóm sinh hoạt tôn giáo tập trung cho người nước ngoài. Năm 2024, cả nước có khoảng 28 triệu tín đồ (chiếm gần 28% dân số); 61.000 chức sắc, 144.390 chức việc; 29.900 cơ sở thờ tự; 66 cơ sở đào tạo tôn giáo.
Đồng bào các tôn giáo luôn là một bộ phận không thể tách rời trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, góp phần tích cực vào việc thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Các tổ chức tôn giáo ngày càng khẳng định vai trò tích cực trong đời sống chính trị – xã hội. Nhiều chức sắc, tín đồ có uy tín được bầu vào các cơ quan dân cử (5 chức sắc trúng cử đại biểu Quốc hội khóa 15; 88 chức sắc, 35 tín đồ trúng cử HĐND cấp tỉnh;...), phát huy vai trò cầu nối giữa tôn giáo và Nhà nước.
Tuy nhiên, hoạt động tôn giáo cũng tồn tại một số vấn đề phức tạp như: Tình trạng thương mại hóa, lệch chuẩn trong hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo; hiện tượng lợi dụng hoặc mạo danh tôn giáo để trục lợi, tuyên truyền chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, tôn giáo, làm ảnh hưởng tới mối quan hệ giữa Nhà nước với tôn giáo, gây bức xúc trong dư luận…
Trong suốt hành trình 70 năm phát triển, Ban Tôn giáo Chính phủ đã nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, trở thành “cánh tay nối dài” của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực tôn giáo.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tiếp các chức sắc tôn giáo trên cả nước đến chúc mừng nhân sự kiện công bố Nghị quyết của Quốc hội về thành lập Bộ Dân tộc và Tôn giáo ngày 1/3/2025.
Hệ thống các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ngày càng được hoàn thiện. Công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo được tăng cường, góp phần đưa các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo đi vào nề nếp, tuân thủ pháp luật; đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng, tôn giáo của người dân.
Chỉ tính riêng trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Tôn giáo Chính phủ đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị và địa phương trình Ban Bí thư ban hành 7 văn bản chuyên đề (gồm 6 kết luận và 1 thông báo) trong lĩnh vực tôn giáo, nhằm thúc đẩy, cụ thể hóa chính sách tôn giáo vào cuộc sống.
Công tác tuyên truyền phổ biến chính sách, pháp luật về tôn giáo được thực hiện thường xuyên, tạo những bước chuyển biến tích cực trong nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức và đồng bào có đạo; củng cố niềm tin của chức sắc, chức việc, nhà tu hành, tín đồ tôn giáo đối với Đảng, Nhà nước.
Trong 5 năm gần đây (2020-2025), Ban Tôn giáo Chính phủ và ngành quản lý nhà nước về tôn giáo các địa phương đã tổ chức 4.282 hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và liên quan đến tín ngưỡng, tôn giáo cho 616.999 lượt đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành và tín đồ các tôn giáo.
Mặt khác, Ban Tôn giáo Chính phủ cũng luôn chủ động nắm bắt tình hình, kịp thời tham mưu chỉ đạo xử lý, giải quyết các vấn đề, vụ việc phức tạp, phát sinh liên quan đến tôn giáo, đấu tranh chống lợi dụng hoạt động tôn giáo, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần vào sự ổn định chính trị, phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Ban Tôn giáo Chính phủ đã vinh dự đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất và Huân chương Lao động các hạng. Nhiều tập thể, cá nhân công tác trong Ban Tôn giáo các tỉnh, thành phố được tặng thưởng Huân chương Lao động và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, Ban Tôn giáo Chính phủ cùng các cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo luôn khuyến khích các tôn giáo tham gia hoạt động xã hội, từ thiện nhân đạo.
Trong lĩnh vực giáo dục, cả nước có khoảng 300 trường và 2.000 cơ sở giáo dục mầm non, 12 cơ sở dạy nghề do các tổ chức tôn giáo thực hiện. Nhiều tổ chức tôn giáo đã thành lập các đội tình nguyện hỗ trợ xóa mù chữ cho trẻ em vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới; lập chi hội khuyến học, khuyến tài hỗ trợ cho học sinh nghèo hiếu học, xây dựng lưu xá, tiếp sức mùa thi…
Trong lĩnh vực y tế, cả nước có trên 500 cơ sở y tế, phòng khám chữa bệnh từ thiện do các tổ chức tôn giáo thành lập dưới nhiều hình thức. Kinh phí tổ chức do tổ chức, cá nhân tôn giáo đóng góp mỗi năm lên tới hàng chục tỷ đồng.
Giai đoạn đại dịch Covid-19, Ban Tôn giáo Chính phủ đã ban hành nhiều kế hoạch chỉ đạo phòng, chống dịch gắn với công tác tôn giáo, vận động gần 3.000 chức sắc, chức việc tôn giáo tham gia tuyến đầu chống Covid-19…
Về các hoạt động từ thiện nhân đạo, cả nước có 113 cơ sở trợ giúp xã hội thuộc các tổ chức Phật giáo, Công giáo, Cao Đài được cấp phép hoạt động, đang chăm sóc, nuôi dưỡng 11.800 đối tượng bảo trợ xã hội.
Đó là những minh chứng cho thấy sự chủ động, linh hoạt của cơ quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, vừa phát huy nguồn lực tôn giáo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Ngày 2/8/ 1955, Thủ tướng Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ký ban hành Nghị định số 566 thành lập Ban Tôn giáo, một đơn vị trong Ban Nội chính Chính phủ và trực thuộc Thủ tướng phủ.
- Ngày 27/3/1985, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Nghị định số 85 về việc thành lập Ban Tôn giáo của Chính phủ.
- Ngày 27/5/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 445 về việc hàng năm lấy ngày 2/8 là ngày truyền thống của ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo.
- Ngày 8/8/2007, Chính phủ ban hành Nghị định số 08 về việc chuyển Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương, Ban Tôn giáo Chính phủ, Ban Cơ yếu Chính phủ vào Bộ Nội vụ.
- Ngày 3/11/2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 134 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Tôn giáo Chính phủ trực thuộc Bộ Nội vụ.
- Ngày 3/8/2018 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 32/2018, giao thêm cho Ban Tôn giáo Chính phủ chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực tín ngưỡng.
- Ngày 15/4/ 2025, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo ban hành Quyết định số 179 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Tôn giáo Chính phủ.
Bình Minh
Sỹ Hào