Cấp bách khắc phục hậu quả thiên tai tại vùng cao Sơn Động

4 giờ trướcBài gốc

Hiểm nguy rình rập

Một tảng đá lớn bị lũ cuốn từ đỉnh núi Sau Đình (phía sau) về vườn nhà ông Phùn A Pồ, thôn Nghẽo, xã Tuấn Đạo.

Trận lũ đêm 20 và sáng 21/8/2025 cùng mưa lớn do hoàn lưu bão số 10,11 đã đi qua nhiều ngày nhưng hậu quả để lại cho người dân các xã vùng cao Sơn Động, nhất là xã Sơn Động và Tuấn Đạo vẫn còn in hằn. Tại thôn Nghẽo, xã Tuấn Đạo, hàng chục gốc vải thiều lớn cùng nhiều diện tích rừng kinh tế, cây ăn quả khác của bà con vẫn ngổn ngang do bị lũ cuốn và đất đá từ trên núi Đình vùi lấp. Hàng nghìn tảng đá lớn nhỏ, có tảng nặng cả chục tấn bị nước xô từ đỉnh núi xuống vườn bãi, sát nhà các hộ dân nằm chỏng chơ, không thể di chuyển dù UBND xã Tuấn Đạo đã huy động xe nâng, máy xúc đến hỗ trợ bàn con dọn dẹp.

Ông Phùn A Pồ, dân tộc Dao thuật lại: “Tôi năm nay hơn 70 tuổi nhưng chưa từng chứng kiến trận mưa nào to như thế. Chỉ sau mấy giờ đồng hồ đã thấy lũ ống từ núi Sau Đình dồn về, âm thanh đất đá bị lũ cuốn va vào nhau ầm ầm như sấm nổi trong đêm. Phút chốc toàn bộ vườn bãi, vành lao, hệ thống dẫn nước sinh hoạt… của nhà tôi và của hộ các ông Phùn A Chín, Phùn A Vân, Phùn Văn Minh… ở cùng thôn bị đất đá hất tung. Bà con trong thôn phải bỏ nhà trong đêm mưa để tránh bị đá đè”.

Các trận mưa lũ đã khiến vết sạt trượt trên núi Sau Đình mở rộng hàng chục mét, sâu hoắm, tạo thành khe suối lớn dài cả nghìn mét. Những trận mưa do bão số 10 và số 11 gây ra sau trận lũ cuối tháng 8 vừa qua khiến người dân thôn Nghẽo, nhất là 6 hộ vừa bị lũ làm hư hại vườn bãi luôn bất an vì sợ lũ cuốn trôi nhà cửa. Bà con phải đến trú nhờ các hộ trong thôn mỗi khi trời mưa. Ông Phùn Văn Long, Trưởng thôn Nghẽo đề nghị: “Rất mong chính quyền địa phương và tỉnh hỗ trợ 6 hộ dân thôn Nghẽo trong vùng sạt lở đến nơi ở an toàn hơn để bà con ổn định đời sống”.

Đất đá vùi lấp vườn bãi, ao hồ của các hộ dân thôn Lừa, xã Sơn Động.

Ngoài 6 hộ ở thôn Nghẽo, xã Tuấn Đạo còn 6 hộ nữa ở các thôn: Tuấn An, Am Hà, Nam Bồng (mỗi thôn 2 hộ) bị sự cố sạt lở đất núi, sườn suối ảnh hưởng đến đời sống. Ví như hộ ông Đỗ Văn Tư (sát bờ suối), thôn Tuấn An đang bị cô lập vì lũ cuốn mất đường vào; hộ ông Đỗ Văn Bảy bị mảng núi dài hơn 100m, cao khoảng 15m sạt đè sát tường nhà. “Chúng tôi mong sớm được Nhà nước hỗ trợ di dời đến nơi ở an toàn hơn”, ông Tư nói.

Theo tổng hợp của UBND xã Sơn Động, hiện địa phương có 43 hộ (gồm 17 hộ ở thôn Số 1, 16 hộ ở thôn Ké, 5 hộ ở thôn Đình và 5 hộ ở thôn Lừa) nằm ven sông, suối nguy cơ bị sạt lở, lũ cuốn nhà cửa bất cứ lúc nào, đe dọa an toàn tính mạng người dân. Ví như điểm sạt lở tại thôn Lừa. Do ảnh hưởng của các trận mưa lũ vừa qua khiến hàng nghìn m3 đất đá từ núi Đá Tu quét qua vườn bãi, công trình phụ của nhiều hộ dân, nhiều diện tích cây ăn quả và hồ Giữa của thôn Lừa bị khoảng 6 nghìn m3 đất đá vùi lấp. Hiện UBND xã Sơn Động đang cho nạo vét hồ tuy nhiên vườn bãi và công trình phụ của người dân chưa thể khắc phục. Ông La Văn Sáu (78 tuổi), dân tộc Hoa chia sẻ: “Nhà tôi bị đất đá vùi lấp hơn 1 sào vườn, khi nào có tiền mới hót đất đá đi được. Tôi lo tới mất ăn, mất ngủ, bởi núi trọc hết rồi, trong khi mưa bão ngày càng nhiều hơn”.

Cần giải pháp khắc phục căn cơ, đồng bộ

Bão lũ khiến nhiều công trình giao thông ở các xã vùng cao bị hư hại nặng.

Những trận bão, lũ gần đây cũng khiến nhiều công trình giao thông, thủy lợi, văn hóa tại địa bàn các xã: Sơn Động, Tuấn Đạo, Tây Yên Tử, Yên Định bị hư hại nặng nề. Trong đó, hai xã Tuấn Đạo và Sơn Động bị thiệt hại nặng nhất với hàng trăm điểm sự cố, nhiều điểm cần khắc phục khẩn cấp. Cụ thể, xã Tuấn Đạo có các điểm hư hại như: Sạt lở mái ta luy trên tuyến đường liên xã Tuấn Đạo - Đèo Gia (thuộc thôn Đồng Tâm); tuyến đường nội thôn, thôn Đông Bảo Tuấn; đất đá vùi lấp ảnh hưởng đến sản xuất nông, lâm nghiệp của nhiều hộ dân các thôn: Nghẽo, Am Hà, Tuấn An, Nam Bồng…

Hiện xã Tuấn Đạo và Sơn Động có 55 hộ dân cần được hỗ trợ di dời khẩn cấp khỏi vùng ảnh hưởng thiên tai. Hàng chục điểm sạt lở, công trình giao thông, thủy lợi bị hư hại được đề nghị đưa vào danh mục công trình khẩn cấp về thiên tai, ước tổng dự toán kinh phí khắc phục, di dời dân cư hơn 259 tỷ đồng.

Đặc biệt là điểm sạt lở tại ngầm Trâu Bơi trên tuyến đường liên xã Tuấn Đạo - Bồng Am (cũ). Mưa lũ khiến ta luy âm đoạn đường này bị sụt lở dài khoảng 150m, sâu 8m, “ăn” vào mặt đường gần 3m, tổng lượng đất đá bị cuốn trôi khoảng 6 nghìn m3. Ông Phạm Văn Tự, Phó Chủ tịch UBND xã Tuấn Đạo nhận định: “Nếu không được khắc phục khẩn cấp, chỉ thêm một trận mưa to nữa, người và phương tiện không thể đi qua tuyến đường này. Các thôn: Am Hà, Mùng, Nam Bồng thuộc xã Tuấn Đạo sẽ bị cô lập hoàn toàn. Hiện địa phương đã cho cắm biển cảnh báo hạn chế phương tiện qua lại”.

Mưa lũ cũng khiến nhiều tuyến đường đang được cải tạo, nâng cấp thuộc địa bàn xã Sơn Động bị hư hỏng nặng. Điển hình như điểm sạt lở gây hư hại gần như hoàn toàn mặt đường và móng nền đường bê tông dài khoảng 800m trên tuyến đường liên xã An Bá (cũ) - Tuấn Đạo (đang được mở rộng từ 3,5m lên 6m).

Điểm sạt lở tại ngầm Trâu Bơi trên tuyến đường liên xã Tuấn Đạo - Bồng Am (cũ).

Được biết, ngay sau khi bão lũ đi qua, UBND xã Tuấn Đạo, Sơn Động và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Sơn Động đã thống kê, báo cáo UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng đề xuất phương án xử lý khẩn cấp những công trình bị hư hại, nhà dân phải di dời. Ước dự toán khắc phục riêng các công trình do UBND xã Tuấn Đạo, Sơn Động và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Sơn Động quản lý, được giao làm chủ đầu tư bị thiệt hại đã lên tới hơn 259 tỷ đồng.

Đồng chí Tống Thị Hương Giang, Bí thư Đảng ủy xã Sơn Động chia sẻ, các xã thuộc huyện Sơn Động (cũ) đều là những địa phương còn nhiều khó khăn. Do đó, dù cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đã nỗ lực hết mức nhưng vẫn không đủ nguồn lực để hỗ trợ người dân vùng ảnh hưởng thiên tai di dời đến nơi an toàn và khắc phục các công trình bị hư hại.

Lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã Sơn Động thị sát hậu quả mưa lũ tại địa bàn (7/10/2025).

Trao đổi về các nội dung trên, ông Dương Thanh Tùng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, đơn vị đã tổng hợp những công trình bị bão lũ gây hư hại cần khắc phục khẩn cấp, trong đó có các trường hợp ở vùng cao Sơn Động. Chiều 22/10, lãnh đạo Sở đã có cuộc làm việc với Sở Tài chính nhằm thống nhất nội dung tham mưu UBND tỉnh để bố trí nguồn vốn phù hợp, giao các xã làm chủ đầu tư để khắc phục các công trình hư hỏng và hỗ trợ di dời các hộ dân trong vùng nguy cơ sạt lở ra địa điểm phù hợp, bảo vệ an toàn tính mạng bà con.

Ông Tùng nhận định, địa hình các xã ở huyện Sơn Động (cũ) có độ dốc cao nên khi bão lũ xảy ra thường có độ tàn phá lớn. Trong khi đó, thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp, do vậy để bảo đảm tính lâu dài, bền vững cho các công trình hạ tầng, đất canh tác, chỗ ở ổn định cho bà con, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ cùng các sở, ngành liên quan phối hợp đánh giá, rà soát, tham mưu UBND tỉnh những giải pháp căn cơ về nguồn vốn, quy hoạch vùng và chi tiết để xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi, khu di dân. Sao cho các công trình hạ tầng phù hợp với từng vùng, nhất là khu vực vùng cao Sơn Động nhằm thích nghi với biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt.

Bài, ảnh: Thế Đại

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/cap-bach-khac-phuc-hau-qua-thien-tai-tai-vung-cao-son-dong-postid429516.bbg