Cặp cửa khẩu Lệ Thanh – Oyadav: Cầu nối kinh tế giao thương Việt Nam – Campuchia

7 giờ trướcBài gốc

"Cửa ngõ" giao thương, hữu nghị

Trong những ngày cuối tháng 5/2025, từ TP Pleiku đi khoảng 75km về phía Tây - Tây Nam, chúng tôi đến cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh - điểm cuối quốc lộ 19 tiếp giáp biên giới Campuchia. Ở khu trung tâm Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh từng chuyến xe hàng (như chuối, nông sản, vật tư nông nghiệp…) nối đuôi nhau làm thủ tục xuất nhập khẩu (XNK) qua Oyadav (tỉnh Ratanakiri, Vương quốc Campuchia). Theo ước tính, mỗi ngày có khoảng 35 xe container làm thủ tục XNK qua cửa khẩu.

Người dân làm thủ tục xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Lệ Thanh.

Ông Nguyễn Hồng Khanh, chuyên viên thủ tục hải quan, Công ty Cổ phần Nông nghiệp Trường Hải (THACO AGRI) cho biết, những ngày cuối tháng 5 trung bình mỗi ngày làm thủ tục nhập khẩu hàng chục xe container chuối từ Campuchia về Việt Nam và xuất khẩu (XK) đi Trung Quốc.

“Chuối được trồng ở nông trường Campuchia, nhập khẩu qua cửa khẩu Lệ Thanh, tới cảng Chu Lai – Quảng Nam và XK sang Trung Quốc. Doanh nghiệp (DN) nhập khẩu nông sản về và XK các mặt hàng vật tư nông nghiệp, máy móc để phục vụ sản xuất, đầu tư bên Campuchia. Trong quá trình làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu, cán bộ hải quan hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho DN thông quan nhanh”, ông Khanh cho hay.

Theo ông Nguyễn Trọng Điểm, Giám đốc Công ty TNHH Quang Sáng (huyện Đức Cơ), chuyên nhập khẩu sắn từ Campuchia về Việt Nam phục vụ 2 nhà máy cồn ở Đắk Nông và Kon Tum. Số lượng hàng nhập về nhiều, nhưng DN được lực lượng chức năng tạo điều kiện để thông quan hàng hóa rất nhanh.

THACO AGRI, Công ty TNHH Quang Sáng là một trong số 30 DN có hoạt động XNK tại cửa khẩu Lệ Thanh. Đội trưởng Hải quan cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, Chi cục Hải quan khu vực XIV Cao Đăng Quế cho biết, 5 tháng đầu năm 2025, hoạt động XNK tại đơn vị diễn ra tương đối sôi động do các mặt hàng nông sản nhập khẩu như củ sắn (tươi, khô), cao su định chuẩn, hạt điều thô đã vào vụ thu hoạch và quả xoài tươi.

Nhiều mặt hàng XK (như phân bón, vật tư nông nghiệp, kết cấu thép, sắt thép, thức ăn gia súc, năng lượng điện, hàng bách hóa tổng hợp, bột đá vôi) phục vụ dự án trồng trọt, chăn nuôi tại Campuchia gia tăng cùng với sự đẩy mạnh đầu tư sang Campuchia của DN Việt. Trong khi đó, hàng hóa nhập khẩu chủ yếu là máy móc thiết bị thuộc dây chuyền chiết xuất sữa và một số mặt hàng sản phẩm gỗ XK.

Giai đoạn 2021 - 2024, tổng kim ngạch XNK tại cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh tăng trưởng đều qua các năm. Đặc biệt, năm 2024 ghi nhận mức tăng đột biến với tổng kim ngạch đạt 204,43 triệu USD, tăng hơn 50% so với năm trước.

“Trong 5 tháng đầu năm 2025 đơn vị đã làm thủ tục hải quan cho hàng hóa XNK và quá cảnh với tổng số tờ khai là 2.371 tờ khai, trong đó luồng xanh là 1.337 tờ khai chiếm tỷ lệ 56,39%; luồng vàng 991 tờ khai chiếm tỷ lệ 41,80% và luồng đỏ chiếm tỷ lệ 1,81% với 43 tờ khai. Tổng kim ngạch XNK đạt: 122,87 triệu USD. Trong đó: Kim ngạch nhập khẩu đạt: 80,97 triệu USD; kim ngạch XK đạt: 41,90 triệu USD, tăng 93% so với cùng kỳ năm trước”, ông Cao Đăng Quế thông tin.

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Gia Lai, thủ tục hành chính được cải cách mạnh mẽ theo hướng tinh gọn, thực hiện cơ chế "một cửa" nhằm rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ tới 30%. Công tác xúc tiến đầu tư, hỗ trợ DN cũng được đẩy mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh trong khu vực biên giới.

Đến nay, Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đã thu hút được 37 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký 643,9 tỷ đồng, trong đó vốn thực hiện ước đạt 319,1 tỷ đồng. Các dự án chủ yếu tập trung vào lĩnh vực thương mại, dịch vụ, logistics và kho bãi, phục vụ hoạt động XNK. Đặc biệt, có 5 dự án được cơ quan Hải quan cấp phép là địa điểm tập kết, kiểm tra hàng hóa XNK; 1 dự án cửa hàng miễn thuế đã đi vào hoạt động, góp phần gia tăng năng lực thương mại tại khu vực cửa khẩu.

Vẫn còn “nốt trầm” phát triển kinh tế vùng biên

So với tiềm năng, tăng trưởng qua các năm của cửa khẩu Lệ Thanh chưa thật sự sôi động. Chuẩn bị vào mùa mưa, hai bên cửa khẩu trầm lắng, không có hoạt động mua bán. Lượng hàng hóa XNK qua cửa khẩu còn ít, cùng với đó, trên địa bàn chưa có nhà máy chế biến sâu nông sản cũng làm giảm khả năng thu hút thương mại hàng hóa qua biên giới. Mức độ giao thương hàng hóa giữa tỉnh Gia Lai với Campuchia còn hạn chế. Các mặt hàng XNK chưa phong phú.

Phương tiện chở hàng hóa làm thủ tục nhập khẩu tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh.

Lý giải về vấn đề này, ông Cao Đăng Quế cho rằng, số lượng DN tham gia XNK qua Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh còn ít, chỉ khoảng 30 DN ở Gia Lai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh… Nhập khẩu hàng hóa chủ yếu là nông sản, được ưu đãi thuế quan, thuế suất đa số là 0%, là những mặt hàng không chịu thuế GTGT. Khu vực cửa khẩu chưa thu hút được các dự án lớn, dự án đầu tư nước ngoài. Các dự án đầu tư đa số có quy mô nhỏ, chủ yếu là ngành sản xuất chế biến nông-lâm sản và kinh doanh thương mại dịch vụ. Hoạt động chợ, giao thương trao đổi mua bán chủ yếu diễn ra theo thời vụ.

Cùng với đó, thị trường XK hàng hóa qua cửa khẩu Lệ Thanh chủ yếu là các tỉnh Ratanakiri và Stung Treng (Campuchia). Đây là khu vực hiện còn khó khăn về đời sống vật chất, hạ tầng xây dựng thiếu thốn, dịch vụ kém phát triển, trình độ sản xuất nông nghiệp còn thấp. Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh ở khu kinh tế cửa khẩu chủ yếu phụ thuộc các mặt hàng nông sản của Campuchia nên chỉ mang tính mùa vụ. Hầu hết DN chỉ thuê kho bãi để thu mua, tập kết, sơ chế nhanh hàng hóa, không chế biến sâu tại chỗ nhằm tiết kiệm chi phí quản lý, nhân công. Lực lượng lao động tại chỗ chưa đáp ứng được nhu cầu về lượng và chất cũng là một trong những lý do khiến hoạt động thương mại tại cửa khẩu chưa được khởi sắc.

Để hoạt động thương mại biên giới phát triển, ông Nguyễn Xuân Thưởng, Phó giám đốc Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Gia Lai cho biết, việc nâng hạn ngạch phương tiện thương mại qua cửa khẩu, xóa bỏ các rào cản hành chính trong vận tải xuyên biên giới và sớm phê duyệt Quy hoạch chung Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh là những yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng giao thương.

Theo ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai sắp tới tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku và mạng lưới giao thông đồng bộ được triển khai sẽ là động lực thúc đẩy phát triển XK hàng hóa, dịch vụ logistics. Bên cạnh đó, mối quan hệ hợp tác giữa cửa khẩu Lệ Thanh và cửa khẩu Oyadav đang ngày càng chặt chẽ, với các cơ chế phối hợp định kỳ nhằm tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy thương mại song phương. Đây là nền tảng quan trọng để Gia Lai phát huy lợi thế vùng biên, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trở thành một trong những động lực phát triển kinh tế khu vực Tây Nguyên trong giai đoạn tới.

Trên thực tế, để hoạt động thương mại biên giới tại cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh khởi sắc, thì cần có sự chung tay của cơ quan quản lý nhà nước, DN và người dân để thúc đẩy phát triển kinh tế, đầu tư, thương mại, văn hóa, du lịch. Đồng thời, tăng cường kết nối, hợp tác tại hai tỉnh biên giới Gia Lai và Ratanakiri nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương hai bên. Chủ động tiếp cận nhà đầu tư có tiềm lực, thu hút nhà đầu tư thứ cấp và ưu tiên các nhà đầu tư chế biến các sản phẩm nông nghiệp.

Đặc biệt, thu hút đầu tư các dự án nhà máy sản xuất, chế biến nông sản tại Khu Kinh tế Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh, là cơ sở để thu hút lao động, người dân đến khu vực biên giới. Thúc đẩy hoạt động chợ biên giới tại Khu Kinh tế Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh trở thành điểm trao đổi hàng hóa có quy mô, thu hút thương nhân các tỉnh biên giới.

Xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh, các trạm kiểm soát biên phòng phù hợp với Quy hoạch cửa khẩu biên giới đất liền của Trung ương và Quy hoạch tỉnh Gia Lai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Lưu Hiệp

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/thi-truong/cap-cua-khau-le-thanh--oyadav-cau-noi-kinh-te-giao-thuong-viet-nam--campuchia-i770935/