Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Việt Nam tới Anh sau 13 năm - một sự kiện mang tính lịch sử. Nhân dịp này, Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew đã trả lời phỏng vấn Báo Công an nhân dân về những nội dung liên quan đến chuyến thăm và quan hệ hợp tác giữa hai nước.
PV: Tổng Bí thư Việt Nam Tô Lâm sắp thăm chính thức Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, xin Đại sứ chia sẻ về những điểm nổi bật của chuyến thăm này?
Đại sứ Iain Frew: Đây là chuyến thăm có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao hơn. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Việt Nam tới Anh sau 13 năm - một sự kiện mang tính lịch sử. Tôi cho rằng điểm nổi bật của chuyến thăm là đối thoại chính trị cấp cao giữa các nhà lãnh đạo hai nước, thể hiện niềm tin và lợi ích chung của Anh và Việt Nam. Trong bối cảnh thế giới nhiều bất ổn, việc duy trì lòng tin và đối thoại ở cấp cao nhất sẽ giúp hai nước cùng thúc đẩy lợi ích chung, từ tự do thương mại, an ninh toàn cầu đến ứng phó với các thách thức quốc tế.
PV báo CAND phỏng vấn Đại sứ Anh Iain Frew.
Chuyến thăm này sẽ củng cố và thể hiện rõ cách thức hợp tác thực chất giữa hai bên.
Cụ thể, chúng ta sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, và các công nghệ mới nổi - những yếu tố then chốt cho giai đoạn phát triển tiếp theo của Việt Nam. Việt Nam cũng đang hướng tới xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Anh đang hợp tác chặt chẽ để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ phát triển lĩnh vực này. Ngành tài chính phát triển không chỉ phục vụ người tiêu dùng mà còn tạo nguồn vốn cho phát triển bền vững của toàn nền kinh tế.
Giáo dục và đào tạo kỹ năng tiếp tục là trọng tâm trong các thỏa thuận mới. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng thế hệ trẻ Việt Nam sẽ được trang bị đầy đủ kỹ năng cần thiết cho nền kinh tế tương lai, đồng thời duy trì các cầu nối nhân lực giữa hai nước. Hợp tác năng lượng và chuyển đổi xanh cũng sẽ được đẩy nhanh sau chuyến thăm này. Tôi tin rằng, các cuộc thảo luận tại London sẽ cụ thể hóa tham vọng thành các chương trình hợp tác thực tế, mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia.
Cuối cùng, trong bối cảnh toàn cầu đầy thay đổi, Anh và Việt Nam có nhiều lợi ích chung, từ bảo vệ hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ, đến đảm bảo thương mại tự do, chuỗi cung ứng an toàn và ổn định. Chúng ta cần hợp tác chặt chẽ để củng cố những điều này. Tôi tin rằng chuyến thăm sẽ định hướng cho hai nước hợp tác sâu rộng hơn trong tương lai.
PV: Vậy có thể coi chuyến thăm là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam với Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland. Xin Đại sứ chia sẻ thêm về những bước tiến trong hợp tác hiện nay giữa hai nước?
Đại sứ Iain Frew: Vâng, năm nay chúng ta đang kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược giữa Anh và Việt Nam. Điều đó có nghĩa là trong 15 năm qua, chúng ta đã không ngừng làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Tôi thực sự vui mừng và ấn tượng với những tiến triển mà chúng ta đạt được trong thương mại, giáo dục, tài chính, hợp tác an ninh và khí hậu. Ở tất cả những lĩnh vực này, Anh và Việt Nam hợp tác ngày càng chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau.
Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew.
Điều khiến tôi ấn tượng nhất có lẽ là tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ trong thương mại song phương và đầu tư. Trong vòng một thập kỷ qua, kim ngạch thương mại hai chiều đã gần như tăng gấp ba, hiện đạt hơn 9 tỷ bảng Anh (~12 tỷ USD) mỗi năm. Điều này thể hiện cam kết đầu tư thực chất từ cả hai phía trong việc xây dựng mối quan hệ. Giờ đây, chúng ta đã có một hiệp định thương mại tự do giữa hai nước. Với sự ủng hộ của Việt Nam, Anh đã gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào năm ngoái. Đây là nền tảng giúp các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân của hai bên hưởng lợi từ thương mại gia tăng. Đó chắc chắn là một bước phát triển mang tính nền tảng và chúng tôi muốn tiếp tục thúc đẩy hơn nữa trong thời gian tới.
Thêm nữa, chúng ta đã chứng kiến sự hợp tác rất ấn tượng trong lĩnh vực giáo dục. Tôi rất vui khi thấy rằng trong 15 năm qua, đã có hơn 75.000 sinh viên Việt Nam học tập tại Vương quốc Anh và hiện mỗi năm có khoảng 12.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại đây. Đó không đơn thuần là trau dồi kỹ năng, kiến thức hay cải thiện tiếng Anh, mà còn tạo dựng nên cầu nối giữa hai quốc gia — giữa những con người từng học tập, sinh sống tại Anh, giờ đây đang đóng góp cho xã hội, kinh doanh, truyền thông và chính phủ; giúp hai nước ngày càng gắn kết hơn.
Rõ ràng, giáo dục là nền tảng vững chắc. Gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã quyết định triển khai việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc gia. Nhiều tổ chức của Anh đang hỗ trợ thực hiện quyết định này, giúp thế hệ trẻ Việt Nam có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo, hội nhập quốc tế sâu rộng hơn. Song song, chúng ta cũng đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các chương trình giáo dục đại học liên kết, như các khóa học của Đại học London và nhiều trường đại học hàng đầu khác của Anh được giảng dạy ngay tại các cơ sở giáo dục Việt Nam. Nhờ vậy, cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng cao của Anh không chỉ dành cho những người có thể sang Anh học mà còn có sẵn ngay tại Việt Nam. Điều này thật đáng mừng.
Một số lĩnh vực khác trong quan hệ song phương giữa hai nước cũng phát triển rất mạnh mẽ, đặc biệt là hợp tác về khí hậu và chuyển đổi xanh. Tại Hội nghị COP26 ở Glasgow năm 2021, chính phủ Việt Nam đã đưa ra cam kết lịch sử hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 - một mục tiêu rất tham vọng, cũng là mục tiêu mà Anh đang hướng tới. Hai nước chúng ta đang hợp tác chặt chẽ để biến cam kết này thành hiện thực, thông qua Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) và các doanh nghiệp năng lượng của Anh. Tuần này, phái đoàn năng lượng Anh đang có mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phát triển ngành điện gió ngoài khơi - lĩnh vực mà Anh có nhiều kinh nghiệm thực tiễn. Tôi tin rằng hợp tác trong chuyển đổi xanh sẽ mang lại những thay đổi căn bản cho ngành năng lượng của Việt Nam.
Cuối cùng, tôi muốn nhắc đến hợp tác quốc phòng và an ninh. Trong thập kỷ qua, Anh tự hào được đồng hành cùng Việt Nam trên con đường hội nhập quốc tế, như trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Chúng tôi đã hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình đào tạo và hợp tác quân sự, đồng thời cùng chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình hiện đại hóa và đa dạng hóa ngành công nghiệp quốc phòng. Hai mươi năm trước, đây là lĩnh vực mà hai nước chưa có cơ hội hợp tác, nhưng nay đã trở thành một mảng hợp tác rất năng động, góp phần đảm bảo an ninh khu vực và toàn cầu.
PV: Như Đại sứ vừa chia sẻ, Việt Nam đang trong một giai đoạn phát triển mới. Vậy Đại sứ đánh giá thế nào về những thành tựu kinh tế của Việt Nam trong những năm qua?
Đại sứ Iain Frew: Tôi rất vui khi được nói về điều này, bởi vì câu chuyện phát triển của Việt Nam thực sự là một trong những điều ấn tượng nhất toàn cầu. Nhìn lại ba thập kỷ qua, Việt Nam đã chuyển mình mạnh mẽ, từ một quốc gia thu nhập thấp trở thành nước thu nhập trung bình, đưa hàng triệu người thoát nghèo. Thành tựu đó là kết quả của nỗ lực bền bỉ và sự đầu tư lâu dài của người dân và chính phủ Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam có vị thế rất vững chắc với dân số trẻ được giáo dục tốt, vị trí địa chiến lược thuận lợi, ngành sản xuất phát triển, hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu và mạng lưới các hiệp định thương mại tự do rộng khắp. Đây là những nền tảng quan trọng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, làm thế nào để vươn lên trong chuỗi giá trị, thu hút đầu tư vào các ngành công nghệ cao và đảm bảo lực lượng lao động có kỹ năng phù hợp. Tôi thấy những định hướng gần đây của Việt Nam rất đáng khích lệ, chẳng hạn như Nghị quyết 57 nhấn mạnh đổi mới sáng tạo là trung tâm của phát triển kinh tế và Nghị quyết 68 xác định khu vực tư nhân là động lực chính của nền kinh tế. Đây là những bước đi rất đúng hướng để Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Một yếu tố không thể thiếu là hợp tác quốc tế. Tôi rất vui khi thấy Việt Nam coi trọng hội nhập quốc tế và các quan hệ đối tác như một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển. Tôi tin rằng với những đối tác như Anh, Việt Nam hoàn toàn có khả năng tiếp tục thành công trong giai đoạn phát triển mới này. Tôi rất lạc quan về tương lai đó và tin rằng bằng cách nắm bắt cơ hội, cùng vượt qua các thách thức toàn cầu như xung đột thương mại hay bất ổn an ninh, chúng ta có thể cùng nhau hiện thực hóa khát vọng và tiềm năng to lớn của Việt Nam.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!
Khánh Linh – Nguyễn Bình