Vụ hỏa hoạn xảy ra trong thời điểm đặc biệt nhạy cảm, khi cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp dự kiến diễn ra vào ngày 7/12 và Hong Kong đang chuẩn bị tuyên án ông trùm truyền thông Jimmy Lai – người đối mặt với loạt cáo buộc liên quan đến an ninh quốc gia.
“Bắc Kinh chắc chắn theo dõi sát sao hai vấn đề: Chính quyền xử lý thảm kịch thế nào, và liệu nhận thức của công chúng về chính quyền Hong Kong có thay đổi hay không. An ninh quốc gia không chỉ là kiểm soát chính trị, mà còn bao gồm cả sự an toàn của người dân", nhà khoa học chính trị Sonny Lo nhận định.
Vụ cháy chung cư kinh hoàng ở Hong Kong. Ảnh: Reuters
Chính quyền Hong Kong đã nhanh chóng hành động. Khoảng 22h ngày 27/11, khi ngọn lửa vẫn còn bao trùm các tòa chung cư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu các lực lượng chức năng “nỗ lực hết sức” để dập lửa, cứu người và giảm thiểu thiệt hại. Truyền thông nhà nước cho biết ông bày tỏ “chia buồn sâu sắc” tới gia đình các nạn nhân và yêu cầu cập nhật liên tục về công tác cứu hộ.
Chỉ vài giờ sau, Trưởng Đặc khu hành chính Hong Kong Lý Gia Siêu tổ chức họp báo sau chuyến thăm các trung tâm tạm trú. Ông khẳng định: “Ưu tiên số một là dập tắt đám cháy và giải cứu những người bị mắc kẹt. Tiếp đó là chăm sóc người bị thương, hỗ trợ và tái thiết. Một cuộc điều tra toàn diện sẽ được triển khai".
Tuy nhiên, đến 5h54 sáng, chỉ 3 giờ sau cuộc họp báo và khi đám cháy chưa hoàn toàn được khống chế, cảnh sát đã công bố nguyên nhân ban đầu và thông báo bắt giữ ba lãnh đạo của công ty xây dựng.
Theo lực lượng chức năng, các tòa tháp bị bao phủ bởi lớp lưới và tấm nhựa không đạt chuẩn phòng cháy; thậm chí một số cửa sổ còn bị bịt kín bằng vật liệu xốp trong quá trình bảo trì.
“Chúng tôi có lý do tin rằng những người liên quan đã vô cùng bất cẩn, khiến đám cháy lan rộng mất kiểm soát", cảnh sát trưởng Eileen Chung cho biết.
Các nhà phân tích nhận định rằng, vấn đề trách nhiệm không chỉ giới hạn với các công ty xây dựng mà còn mở rộng sang các cơ quan có nhiệm vụ giám sát an toàn phòng cháy chữa cháy và tiêu chuẩn xây dựng của chính quyền. Áp lực từ công chúng yêu cầu một cuộc điều tra mở rộng, minh bạch và độc lập về thảm kịch này được dự báo sẽ tăng cao trong những ngày tới.
Theo thông lệ, Hong Kong thường mở các cuộc điều tra công khai đối với những thảm kịch lớn, thường do một thẩm phán độc lập nhằm đảm bảo tính khách quan. Một số chuyên gia so sánh vụ việc lần này với cuộc điều tra sau vụ cháy tòa nhà thương mại ở Cửu Long năm 1996 từng khiến 41 người thiệt mạng. Cuộc điều tra khi đó đã dẫn tới hàng loạt thay đổi trong luật và quy định về an toàn xây dựng, phòng cháy chữa cháy, nhưng rõ ràng những cải cách ấy vẫn chưa đủ để ngăn chặn các rủi ro kéo dài đến hiện nay.
Chủ tịch Công đoàn Công nhân Ngành Xây dựng Hong Kong Chau Sze Kit đã lên tiếng kêu gọi thanh tra toàn diện sau vụ cháy: “Tôi tin rằng đã đến lúc chúng ta phải nghiêm túc xem xét lại vấn đề an toàn phòng cháy chữa cháy và quản lý an toàn công trình trên toàn ngành, bao gồm cả vai trò giám sát của chính phủ".
Diệp Thảo/VOV.VN (biên dịch) Theo Reuters