Từ ngày 1/6/2025, Bộ Công an chính thức áp dụng bộ 600 câu hỏi mới trong kỳ thi sát hạch giấy phép lái xe (GPLX) cơ giới đường bộ. So với bộ đề cũ, lần điều chỉnh này không chỉ tăng số lượng câu hỏi, mà còn thay đổi tư duy tiếp cận: thay vì học thuộc lòng, thí sinh phải hiểu rõ tình huống giao thông, biết cách xử lý và đưa ra lựa chọn phù hợp với nguyên tắc an toàn. Đây không còn là bộ đề "dành cho người học vẹt", mà là thước đo chính xác năng lực ứng xử giao thông.
Theo Cục CSGT, sự thay đổi về đề thi sát hạch GPLX không nhằm đánh đố, mà để buộc người học tiếp cận vấn đề một cách nghiêm túc. Không thể coi GPLX là tấm vé hình thức mà phải là bằng chứng cho năng lực, đạo đức và ý thức tham gia giao thông.
Các câu hỏi tình huống được đưa vào với mật độ dày hơn, đặc biệt từ câu 486 đến 600 – nhóm câu thuộc chương VI, tập trung vào kỹ năng xử lý và giải thế sa hình. Nhiều tình huống đặt ra đúng kiểu "ngang trái" mà người lái xe rất dễ gặp ngoài thực tế. Ví dụ như câu xe phía trước bị hỏng đột ngột, người lái phía sau cần làm gì? Nếu chọn phản ứng theo bản năng là đánh lái vượt gấp, sẽ sai. Đáp án đúng là phải quan sát kỹ, giảm tốc và chỉ chuyển làn khi đủ điều kiện an toàn.
Hay câu hỏi xe nào vi phạm khi các phương tiện đi theo hướng mũi tên. Nhìn vào sa hình, ai chưa quen dễ mất phương hướng, khoanh bừa. Những câu tưởng đơn giản, chỉ hỏi "xe nào đi đúng theo tín hiệu đèn" nhưng lại cài thế chéo giữa đèn giao thông, vạch kẻ đường và người điều khiển giao thông nên nếu không nắm rõ quy tắc ưu tiên sẽ rất dễ sai.
Ví dụ câu rào chắn đường sắt đang dịch chuyển, đây cũng là một câu hỏi loại bẫy. Nếu chỉ nghĩ "tàu chưa tới thì vượt" sẽ chắc chắn bị mất điểm hoặc đánh trượt. Câu mô tả xe đầu kéo đang rẽ phải, hỏi xe con và xe máy phía sau nên làm gì? Ai chọn vượt bên phải thì ngoài đời có thể bị cuốn vào gầm xe, còn trong bài thi thì bị đánh rớt. Đến câu người lái xe máy đang đi trong hầm, bị ô tô phía sau bóp còi hối thúc, nên làm gì? Đáp án đúng không phải là nhường bừa mà là phải tiếp tục giữ làn, bật tín hiệu và chuyển làn khi an toàn. Những tình huống kiểu này không chỉ là để kiểm tra lý thuyết, mà còn phản ánh đúng áp lực và sự hỗn loạn ngoài đường phố.
Trước khi bước vào phần thi sa hình, thí sinh cần vượt qua 1 loạt câu hỏi lý thuyết, trong đó có rất nhiều câu điểm liệt mà chỉ cần sai 1 câu là trượt toàn bộ.
Đặc biệt, bộ đề mới đưa vào những tình huống rất sát đời sống, phản ánh đúng các hành vi phổ biến và nguy hiểm. Câu mô tả tình huống xe tải đang xuống dốc bị mất phanh, bạn xử lý thế nào? Ai chọn tăng ga vượt nhanh là trượt ngay. Hoặc câu người đi bộ bất ngờ băng ngang đường không có vạch – bạn có thể nghĩ "không liên quan", nhưng câu trả lời đúng lại là giảm tốc tối đa, sẵn sàng dừng xe. Hay như câu gặp xe ngược chiều bật đèn pha trong tình huống dưới dây, bạn xử lý như thế nào? Thực tế nhiều người có hành động bật đèn chiếu xa để cảnh báo người đối diện, dẫn đến những tình huống 2 tài xế cứ rọi thẳng đèn vào mắt nhau vô cùng nguy hiểm, đáp án đúng sẽ là giữ nguyên đèn chiếu gần, giảm tốc độ,…
Những câu hỏi như vậy không chỉ để thi, mà là lời cảnh báo: nếu không phản xạ đúng ngoài thực tế, hậu quả có thể rất nghiêm trọng.
Bên cạnh đó là 60 câu điểm liệt - nếu sai một câu, dù các câu khác đúng, cũng bị đánh trượt. Các câu này không được đánh dấu trong đề, nên người học buộc phải hiểu rõ bản chất luật. Ví dụ như câu hỏi về việc điều khiển xe khi có nồng độ cồn trong máu - nếu thí sinh chọn "được phép khi nhẹ" thì bị loại ngay. Hay câu hỏi về việc cầm điện thoại khi lái xe - hành vi vi phạm phổ biến nhưng bị nhiều người xem nhẹ. Có những câu tưởng rất nhỏ, như không bật tín hiệu khi chuyển hướng, lùi xe ở nơi khuất tầm nhìn, quay đầu ở đoạn đường cấm… tất cả đều có thể khiến người thi mất cơ hội lấy bằng.
Vì sao Cục CSGT đề xuất cấp đổi 22 triệu giấy phép lái xe máy cấp trước 1/7/2012?