Duyên chưa tới với Nguyễn Filip
Hơn 1 năm về trước, Nguyễn Filip chia sẻ bức hình tạo cơn sốt trên mạng xã hội. Với tấm căn cước công dân Việt Nam trên tay, giấc mơ chơi bóng cho “Những chiến binh Sao vàng” kéo dài ngót 1 thập kỷ của thủ thành sinh ra tại CH Czech đã trở thành hiện thực. Ngần ấy năm trời, người hâm mộ Việt Nam liên tục quan tâm và dành sự kỳ vọng cho Nguyễn Filip.
Bằng một bản hồ sơ không thể ấn tượng hơn, trong đó bao gồm việc thi đấu tại Europa League, cộng thêm được Đội tuyển quốc gia CH Czech triệu tập trong một giai đoạn nhất định, Nguyễn Filip hiển nhiên là ngôi sao Việt kiều sáng giá nhất trong lịch sử Việt Nam.
Nguyễn Filip truân chuyên ở Đội tuyển bóng đá Việt Nam.
Đẳng cấp của Nguyễn Filip được thể hiện ngay khi anh tới Việt Nam. Thủ thành sinh năm 1992 trở thành nhân tố quan trọng đóng góp vào chức vô địch V.League lịch sử của CLB Công an Hà Nội. Lúc bấy giờ, người tiền nhiệm Philippe Troussier khao khát muốn có anh. Ông thậm chí còn gặp gỡ một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn, qua đó thúc đẩy quá trình nhập tịch Việt Nam vốn đã kéo dài nhiều năm trời của Nguyễn Filip trở thành hiện thực. Ở chiều ngược lại, người gác đền tới từ CH Czech không giấu nổi niềm háo hức muốn đầu quân cho Đội tuyển Việt Nam. Nhưng, cho đến hiện tại, cái duyên với “Những chiến binh Sao vàng” chưa thực sự mỉm cười với chàng trai 33 tuổi.
Thất bại ở VCK Asian Cup, vòng loại World Cup khiến Nguyễn Filip có khởi đầu không như mơ với Đội tuyển Việt Nam. Thực tế, phải chờ tới trận đấu với Indonesia tại AFF Cup 2024, Nguyễn Filip mới tận hưởng niềm vui chiến thắng cùng đội nhà, trên phương diện thủ môn được xếp bắt chính. Xuyên suốt 10 tháng trước đó, anh thường xuyên trải qua những trận hòa và thua với Đội tuyển Việt Nam. Thậm chí, trên Facebook cá nhân, Nguyễn Filip từng tự đưa ra bản thống kê vô duyên của mình với đội tuyển áo đỏ.
Nhưng, AFF Cup 2024 cũng chứng kiến một Nguyễn Filip truân chuyên về cảm xúc. Anh có chức vô địch với Đội tuyển Việt Nam, trong vai trò một kép phụ. Những tưởng khi Đặng Văn Lâm, đối thủ số 1 và cũng là gương mặt Việt kiều dính chấn thương, Nguyễn Filip sẽ chắc suất bắt chính ở giải Đông Nam Á. Nhưng, sau cùng, anh chỉ ra sân đúng 2 trận. 6 lần còn lại, Nguyễn Filip ngồi ghế dự bị, chứng kiến người đồng nghiệp Nguyễn Đình Triệu tỏa sáng, góp công lớn vào chức vô địch AFF Cup của Đội tuyển Việt Nam.
Tháng 3/2025, HLV Kim Sang Sik điền tên Nguyễn Filip vào danh sách 3 thủ môn của Đội tuyển Việt Nam hướng tới trận giao hữu gặp Campuchia và màn so tài với Lào tại lượt đầu tiên vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027. Tiếc thay, Nguyễn Filip buộc phải chia tay Đội tuyển Việt Nam để tức tốc sang CH Czech vì ông ngoại - một trong những người có ảnh hưởng lớn xuyên suốt tuổi thơ của anh lâm bệnh nặng. Nghiệt ngã thay, Nguyễn Filip lại chịu rất nhiều những comment cực đoan, cáo buộc anh vì phong độ kém cỏi hay không thể cạnh tranh được với Nguyễn Đình Triệu mà dẫn tới dỗi dằn, tìm cớ rút lui khỏi đoàn quân của HLV Kim Sang Sik.
Nhớ lại giai đoạn Đặng Văn Lâm va chạm với một cựu trợ lý khi còn chơi tại CLB Hải Phòng năm 2017 hay thời điểm anh bị loại khỏi Olympic Việt Nam trước thềm ASIAD 2018, những bình luận chẳng mấy hay ho về thủ thành sinh ra tại Nga cũng xuất hiện trên mạng xã hội. Phải thực sự bản lĩnh, nỗ lực và khát khao, Văn Lâm mới vượt qua khốn khó, trước khi tỏa sáng rực rỡ tại AFF Cup 2018, Asian Cup 2019 và vòng loại World Cup 2022 cùng Đội tuyển Việt Nam.
Có lẽ, ở bối cảnh hiện tại, Nguyễn Filip cũng nên nhìn tấm gương của đồng nghiệp kiêm đối thủ của mình để kiên trì chờ cơ hội tại Đội tuyển Việt Nam. Theo chiều ngược lại, Đặng Văn Lâm cũng cần dặn lòng mình, xem lại những gì mình đã vượt qua để đợi ngày trở lại “Những chiến binh Sao vàng”...
Quan hệ cộng sinh
10 năm qua, Đội tuyển Việt Nam luôn chứng kiến ít nhất 1 cầu thủ Việt kiều hiện diện. Lần lượt Mạc Hồng Quân, Đặng Văn Rober, Michal Nguyễn, Đặng Văn Lâm và Nguyễn Filip từng bước đóng góp công sức. Vậy nên, sự vắng mặt của cả Văn Lâm và Nguyễn Filip dẫn tới một đợt tập trung hiếm hoi mà “Những chiến binh Sao vàng” không có gương mặt Việt kiều.
Các cầu thủ Việt kiều cũng cần hiểu hơn bức tranh tổng thể về trình độ chuyên môn của Đội tuyển Việt Nam.
Những quan điểm tranh cãi về tầm ảnh hưởng của cầu thủ Việt kiều tại Đội tuyển Việt Nam nổ ra. Nhiều người cho rằng ngay cả khi Đội tuyển Việt Nam không có Văn Lâm hay Nguyễn Filip, vẫn có được kết quả tích cực. Cũng có người phủ định khi đưa ra những đóng góp mà các cầu thủ Việt kiều tạo ra xuyên suốt thập kỷ vừa qua cho bóng đá Việt Nam.
Thực tế, sự xuất hiện của những cầu thủ Việt kiều, từ Đội tuyển Việt Nam đến các đội tuyển trẻ quốc gia có ý nghĩa quan trọng hơn cả 1 trận đấu hay 1 giải đấu. Bởi, đó là chiến lược phát triển bóng đá mang tầm vĩ mô, thu hút hiền tài từ trong lẫn ngoài nước cống hiến cho các đội tuyển. Không chỉ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam mà nhiều liên đoàn trên thế giới cũng liên tục chiêu mộ kiều bào nhằm gia tăng sức mạnh quãng ngắn cho đội tuyển. Sự hiện diện của Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm hay Andrej Nguyễn An Khánh, Martin Lò, Maxwell hay Thomas Mai Veeren... không chỉ mang tính chất bổ trợ cho sức mạnh cho các đội tuyển. Họ còn đóng vai trò cầu nối, mở đường cho nhiều cầu thủ Việt kiều khác hướng về Việt Nam trong tương lai gần.
Tất nhiên, nói như thế không có nghĩa chúng ta phải mặc định hay bắt buộc trao cơ hội cho cầu thủ Việt kiều tại các Đội tuyển Việt Nam. Bản thân các cầu thủ Việt kiều cần hiểu rằng họ chỉ có thể trụ được tại “Những chiến binh Sao vàng” khi có trình độ cao hơn so với nội binh hiện tại. Thông điệp của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam rất rõ ràng giữa các cầu thủ trưởng thành ở Việt Nam và hiền tài trở về từ nước ngoài. Đó là một cuộc cạnh tranh công bằng và chỉ những người giỏi nhất mới được HLV chọn lựa vào bản danh sách sau cùng.
Lần đầu tiên sau nhiều năm, Đội tuyển Việt Nam vắng bóng các gương mặt Việt kiều.
Khi Nguyễn Filip không thể có phong độ cao như Đình Triệu, anh phải chấp nhận nhường vị trí bắt chính cho Đình Triệu. Martin Lò, Andrej Nguyễn An Khánh hay chính Thomas Mai Veeren cũng hiểu rõ môi trường ở các đội tuyển Việt Nam cũng không hề dễ dàng như mường tượng thời điểm ở nước ngoài trước đó. Bản thân tiền đạo Alexandre Đặng từng vỡ mộng trước trình độ của cầu thủ Việt Nam.
Sau cùng, thông qua những lần thử nghiệm, các đội tuyển Việt Nam không bỏ sót những cầu thủ Việt kiều có nguyện vọng hồi hương cống hiến. Từ đó, việc tạo nên bộ lọc, thông qua đánh giá của các HLV trưởng sẽ giúp “Những chiến binh Sao vàng” có những cầu thủ con lai chất lượng nhất. Song song với đó, các cầu thủ Việt kiều cũng khao khát sự ủng hộ từ giới mộ điệu. Kỳ vọng tích cực và đánh giá đúng năng lực sẽ thúc đẩy mọi thứ đi lên.
Bóng đá Thái Lan, bóng đá Nhật Bản cũng từng bước phát triển nội lực dựa trên việc thu hút những cầu thủ con lai về cống hiến. Tất nhiên, việc tuyển mộ diễn ra từng bước, có đánh giá, chọn lọc kỹ càng. Bóng đá nữ Philippines cũng đang từng bước tiến bộ nhờ những nguồn lực Phi kiều từ Mỹ. Hay mới đây, Indonesia đã biến mình thành thỏi nam châm, thu hút nhiều cầu thủ con lai từ Hà Lan. Đến nay, đại diện đất nước vạn đảo đã có trên 30 cầu thủ Indonesia kiều ở châu Âu, để sẵn sàng cho những tham vọng mang tầm World Cup.
So với các nước kể trên, đặc thù về lịch sử khiến Việt Nam cần kiên nhẫn và nỗ lực hơn trong việc tìm kiếm, thuyết phục các cầu thủ Việt kiều. “Radar” hướng tới Nga, Pháp, Đức và Czech sẽ là phù hợp để chúng ta hướng đến tìm kiếm các gương mặt chất lượng trong tương lai gần.
Đợi chờ làn gió mới Viktor Lê
Viktor Lê sẽ là cầu thủ Việt kiều tiếp theo gia nhập “gia đình” các đội tuyển Việt Nam. Trước khi được triệu tập, Viktor Lê đã có quốc tịch Việt Nam hồi đầu năm 2025. Anh chia sẻ: "Bố tôi là người Việt Nam nên quá trình trở thành công dân Việt Nam đối với tôi cũng khá thuận lợi. Tôi là người gốc Việt, với dòng máu Việt chạy trong mình nên việc có quốc tịch là một lẽ tự nhiên vậy. Tôi cũng thích nghi với mọi thứ như khí hậu, ẩm thực rất nhanh dù có sự khác biệt so với ở Nga. Tôi yêu những bờ biển dài, với bờ cát trắng ở Việt Nam. Tôi nghĩ mình sẽ sinh sống tại đây lâu dài".
Trưởng thành từ lò đào tạo của CSKA Moscow, Viktor Lê có nền tảng, xuất phát điểm tốt để theo đuổi con đường bóng đá chuyên nghiệp. Thậm chí, anh còn sở hữu cơ hội phát triển sự nghiệp châu Âu. Tiền vệ sinh năm 2003 kể lại: "Trước đây, tôi đã cùng đội bóng Torpedo sang Ý thi đấu ở một giải có tới 50 đội tham gia. Thời điểm đó, tôi cứ ngỡ rằng chúng tôi phải về nước sớm nhưng không ngờ lại giành luôn chức vô địch. Sau đó, ban tổ chức tiếp tục mời chúng tôi sang thi đấu. HLV cũng dặn tôi rằng phải đá cẩn thận vì có nhiều tuyển trạch viên đến xem trực tiếp.
Viktor Lê cũng nhận được sự chú ý, nhưng cuối cùng anh vẫn lựa chọn trở về Việt Nam: "Tôi nghĩ Đặng Văn Lâm và Mạc Hồng Quân là những tấm gương cho các cầu thủ Việt kiều trẻ noi theo. Thời điểm đó, tôi cũng được sự động viên của bố mẹ khi quyết định tìm kiếm cơ hội khẳng định ở quê hương. Tôi biết HLV Nguyễn Đức Thắng (từng dẫn dắt Viktor Lê ở CLB Bình Định) cũng như HLV Nguyễn Thành Công vì đã trao cho tôi nhiều cơ hội".
An Khánh