Cây xanh phải là đối tượng độc lập trong quy hoạch

4 giờ trướcBài gốc

Cây xanh, mặt nước, công viên là tài nguyên quý giá trong quy hoạch đô thị.

Tại cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Nghị định quản lý công viên, cây xanh, mặt nước, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh đến yêu cầu đổi mới tư duy quy hoạch và quản lý cây xanh đô thị.

“Không thể tiếp tục cách làm cũ kiểu mang tính đối phó. Việc trồng cây phải tuân thủ quy chuẩn cụ thể về hạ tầng, tầm nhìn giao thông và lựa chọn chủng loại phù hợp để tránh gãy đổ gây nguy hiểm. Đồng thời, lưu ý tới nguyên tắc “cụm hóa”, nghĩa là bố trí cây xanh tập trung thay vì rải rác. Thực tế, nhiều nước đã quy hoạch “rừng trong đô thị” với tỉ lệ cây xanh hợp lý, thay cho cách trồng dàn trải thiếu hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

ĐỒNG BỘ VỚI HẠ TẦNG, GIAO THÔNG, KIẾN TRÚC

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, cây xanh cần được coi là đối tượng độc lập trong quy hoạch, đồng bộ với hạ tầng, giao thông, kiến trúc. Tại các đô thị, khu dân cư, phải xác định rõ nơi trồng cây, loại cây phù hợp với cảnh quan, khí hậu; quy định chặt hạ, thay thế, xử lý cây nguy hiểm và trách nhiệm quản lý theo cấp chính quyền. Còn khu dân cư mới, tái định cư, cây xanh, vườn hoa, công viên cần được quy định rõ trong quy hoạch chi tiết và thiết kế hạ tầng, tránh bị giảm trừ nhằm tăng mật độ xây dựng.

Ngoài ra, nghiên cứu bổ sung quy định bảo tồn hệ sinh thái cây bản địa, giữ lại cây cũ có giá trị, và quy định riêng cho các “khu rừng” đô thị là một loại tài nguyên cảnh quan cần bảo vệ. Quy hoạch quỹ đất không gian xanh trong đô thị phải bảo đảm tỉ lệ tối thiểu theo quy chuẩn và không được điều chỉnh giảm trong vòng đời quy hoạch. Các thành phố lớn cần dành quỹ đất dự trữ phát triển công viên, hành lang sinh thái, tuyến cây xanh dọc sông hồ và tích hợp xanh hóa vào chương trình phát triển nhà ở, giao thông, hạ tầng kỹ thuật.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng hướng dẫn địa phương rà soát quy hoạch phân khu, chi tiết để bổ sung không gian xanh chưa đạt chuẩn, nhất là ở đô thị hóa nhanh, mật độ dân cư cao. Việc xây dựng chỉ tiêu, bản đồ hóa, theo dõi biến động quỹ đất cây xanh thực hiện bằng công cụ số, cập nhật định kỳ và công khai để giám sát.

Trong khi với mặt nước đô thị, Phó Thủ tướng cho rằng đây là loại tài nguyên đóng vai trò đặc biệt của cấu trúc đô thị hiện đại, bởi vừa điều hòa vi khí hậu, tiêu thoát nước lại vừa tạo cảnh quan và cải thiện môi trường sống. Tuy nhiên, hiện chưa có quy định đầy đủ và thống nhất về quản lý, khai thác, bảo vệ mặt nước ở khu vực đô thị, dẫn đến tình trạng lấn chiếm, ô nhiễm, sử dụng sai mục đích mặt nước đô thị.

Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu dự thảo Nghị định phải xác định mặt nước đô thị là tài sản công do Nhà nước quản lý, giao chính quyền địa phương chịu trách nhiệm cụ thể trong công tác bảo vệ, duy tu, khai thác; phân biệt rõ giữa mặt nước tự nhiên và mặt nước nhân tạo. Mọi hoạt động khai thác, sử dụng mặt nước đều phải được quy định bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể, cấp phép rõ ràng, giám sát thường xuyên, trên cơ sở bảo đảm công năng đô thị, không gian công cộng và lợi ích cộng đồng.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng cần phân định rõ trách nhiệm quản lý mặt nước giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và chính quyền đô thị trong kiểm soát chất lượng nước, xử lý ô nhiễm, duy tu nạo vét và tổ chức giao thông thủy nội đô (nếu có), bảo đảm tính liên tục và hiệu quả trong bảo vệ không gian mặt nước đô thị. Việc quy hoạch đô thị cần gắn chặt với bảo vệ, phục hồi không gian mặt nước; yêu cầu giữ lại hoặc tạo lập mặt nước là tiêu chí bắt buộc ngay từ bước lập hoặc điều chỉnh quy hoạch đô thị.

Về quy định liên quan đến công viên, Phó Thủ tướng đề nghị phân loại rõ công viên hiện hữu trong các đô thị cũ và công viên mới trong các khu đô thị mới.

Cụ thể với nhóm thứ nhất, cần có giải pháp cải tạo, nâng cấp, bảo đảm vệ sinh, an toàn, đồng thời xem xét chuyển đổi mô hình quản lý, có thể theo hướng Nhà nước đầu tư, tư nhân quản lý, vận hành. Với nhóm thứ hai phải đưa ra khung tiêu chí rõ ràng về chức năng sinh thái, bảo tồn cây tự nhiên, kết hợp điều hòa không khí, nước, phục vụ vui chơi, thể thao cộng đồng. Mặt khác, bổ sung quy định cho phép sử dụng không gian ngầm trong công viên, tạo điều kiện cho các chức năng thương mại, thể thao, dịch vụ mà không ảnh hưởng không gian trên mặt đất.

Đặc biệt, nhấn mạnh cảnh quan tự nhiên là tài nguyên cần được quản lý, bảo vệ, tích hợp bắt buộc vào quy hoạch đô thị, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng quy định rõ nội dung này trong Nghị định để có cơ sở pháp lý bảo vệ cảnh quan tự nhiên, định hướng lâu dài cho quy hoạch đô thị xanh - bền vững - có bản sắc.

XÂY DỰNG CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI SẢN ĐẶC THÙ

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, để quản lý, bảo vệ và phát triển công viên, cây xanh, mặt nước đô thị hiệu quả, cần thiết lập cơ chế tài chính ổn định, minh bạch, dài hạn.

Trước hết là xác lập định mức kinh tế - kỹ thuật phù hợp cho từng loại hình không gian xanh, làm cơ sở dự toán ngân sách và kiểm soát chi tiêu. Dự thảo Nghị định phải quy định rõ trách nhiệm của địa phương trong bố trí ngân sách hàng năm, đồng thời mở rộng huy động từ xã hội hóa, quỹ môi trường, phát triển đô thị hoặc đối tác công tư (PPP), với nguyên tắc công khai, không thương mại hóa không gian công cộng.

Giao Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Tài chính xây dựng cơ chế quản lý tài sản công đặc thù đối với cây xanh, mặt nước, bảo đảm rõ quyền sở hữu, trách nhiệm quản lý và hiệu quả sử dụng; nghiên cứu bổ sung quy định về lệ phí duy tu không gian xanh tại các khu đô thị mới, nơi người dân có điều kiện chi trả, trên cơ sở tự nguyện và có giám sát cộng đồng. Bên cạnh đó, tích hợp kinh phí quản lý vào chương trình mục tiêu quốc gia, kế hoạch đầu tư công trung hạn, ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển đô thị xanh - thông minh.

Phó Thủ tướng cho rằng một trong những giải pháp quan trọng nhằm bảo đảm nguồn lực lâu dài cho công tác bảo vệ, quản lý và phát triển không gian xanh, mặt nước trong đô thị chính là khai thác hiệu quả quỹ đất hai bên sông, hồ, kênh rạch, gắn với quy hoạch không gian đô thị sinh thái và phát triển bền vững.

Thanh Xuân

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/cay-xanh-phai-la-doi-tuong-doc-lap-trong-quy-hoach.htm