Tuần này, Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) tuyên bố tình trạng "báo động đỏ" tại công ty sau khi Google ra mắt mô hình Gemini 3 hôm 18.11 và đạt được thành công lớn.
Ba năm trước, khi ChatGPT xuất hiện cuối tháng 11.2022 và gây bão mạng toàn cầu, Google cũng từng tự phát đi “báo động đỏ” trong nội bộ công ty.
Tại hội nghị Dealbook Summit của tờ The New York Times hôm 3.12, Dario Amodei (Giám đốc điều hành Anthropic) nói rằng công ty không thấy cần phải đưa ra bất kỳ cảnh báo khẩn cấp nào.
“Chúng tôi đang ở một vị thế thuận lợi, nơi có thể tiếp tục phát triển, tiếp tục xây dựng các mô hình AI của mình”, Dario Amodei khẳng định, đồng thời cho biết Anthropic chưa từng phát đi bất kỳ “báo động đỏ” nào.
Dario Amodei nói rằng Anthropic có lẽ chịu ít sức ép hơn một phần vì tập trung điều chỉnh sản phẩm cho doanh nghiệp thay vì người dùng phổ thông. “Chúng tôi tối ưu hóa mô hình AI ngày càng nhiều cho nhu cầu của doanh nghiệp”, nhà nghiên cứu AI người Mỹ 42 tuổi tiết lộ.
Theo Dario Amodei, xây dựng mô hình AI cho doanh nghiệp khác với việc tập trung vào người tiêu dùng.
“Bạn chỉ tập trung vào những điều khác biệt. Bạn ít tập trung vào mức độ tương tác và nhiều hơn ở viết mã, các hoạt động trí tuệ cao và khả năng khoa học”, Giám đốc điều hành Anthropic cho hay.
Anthropic có thể đã tìm thấy thế mạnh trong lĩnh vực lập trình cho doanh nghiệp, nhưng Dario Amodei nói công ty đang bắt đầu nhìn xa hơn thế sang các lĩnh vực tài chính, y sinh, bán lẻ và năng lượng.
Tháng trước, Anthropic ra mắt Claude Opus 4.5, mà công ty gọi là mô hình AI tiên tiến nhất của mình, đi kèm các cải tiến về khả năng viết mã và tài liệu công việc.
Tuy vậy, Anthropic không phải không có đối thủ mạnh. Google và OpenAI cùng nhiều hãng khác đang cung cấp sản phẩm AI cho doanh nghiệp. Google hiển nhiên là một trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới, còn OpenAI cũng sở hữu nhiều nguồn lực để sử dụng.
Thế nhưng, Dario Amodei lại tỏ ra hoài nghi về mức chi tiêu khổng lồ mà Google, OpenAI và Meta Platforms đang bỏ ra để cạnh tranh vị trí dẫn đầu trong cuộc đua AI.
“Có một khó khăn thật sự, bắt nguồn từ việc chúng ta không thể biết giá trị kinh tế của AI sẽ tăng nhanh đến mức nào. Anthropic đang cố gắng quản lý một cách trách nhiệm nhất có thể. Có những công ty hành động liều lĩnh, chấp nhận rủi ro lớn, chi tiêu mạnh tay hoặc tăng tốc quá mức mà không cân nhắc hậu quả lâu dài”, Dario Amodei nhận xét.
Dario Amodei cho biết Anthropic đang đặt cược vào mảng doanh nghiệp để tạo nên sự khác biệt so với OpenAI và Google - Ảnh: Getty Images
Được thành lập năm 2021 bởi các cựu nhân viên OpenAI, Anthropic đã xây dựng được mảng khách hàng doanh nghiệp lớn và phát triển nhanh.
Claude, chatbot do Anthropic phát triển, đang bị che mờ bởi sức hút khổng lồ của ChatGPT trong mảng tiêu dùng. Thế nhưng, việc tập trung lâu dài vào an toàn AI giúp Anthropic tạo ra công cụ đáng tin cậy hơn cho khách hàng doanh nghiệp, và mô hình AI lập trình của công ty được nhiều người coi là tốt nhất.
Theo trang FT, Anthropic đã thuê Wilson Sonsini (hãng luật từng hỗ trợ các hãng công nghệ lớn lên sàn chứng khoán) để chuẩn bị cho việc chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), có thể vào năm 2026. Việc IPO nhằm giúp Anthropic huy động vốn thuận lợi hơn, nâng cao khả năng mở rộng, đầu tư thêm vào phát triển sản phẩm và mở rộng quy mô hoạt động.
Hiện phục vụ hơn 300.000 khách hàng doanh nghiệp và tổ chức, Anthropic đặt mục tiêu doanh thu hàng năm có thể tăng gấp đôi, hoặc thậm chí gần gấp ba, lên khoảng 26 tỉ USD trong năm 2026.
Anthropic đang huy động vốn trong vòng mới dự kiến đưa định giá công ty khởi nghiệp AI này vượt 300 tỉ USD.
"Báo động đỏ" của Sam Altman
Mới đây, Sam Altman đã yêu cầu nhân viên OpenAI tập trung cải thiện ChatGPT, trì hoãn tiến độ trên các nỗ lực khác như tác tử AI tự và quảng cáo. Ông cảnh báo nhân viên rằng sự hồi sinh của Google trong lĩnh vực AI có thể gây ra những trở ngại kinh tế tạm thời cho OpenAI.
Sam Altman cho biết trong một bản ghi nhớ nội bộ rằng ông muốn nhân viên cải thiện các tính năng của ChatGPT để trải nghiệm người dùng có thể được tùy chỉnh hơn. Ngoài ra, doanh nhân 40 tuổi người Mỹ muốn ưu tiên cải thiện hành vi của ChatGPT và khả năng tạo hình ảnh.
Nick Turley, người đứng đầu mảng ChatGPT của OpenAI, đã củng cố sự tập trung vào chatbot AI trong một bài đăng trên X. Ông tiết lộ rằng trọng tâm của OpenAI hiện là "tiếp tục làm cho ChatGPT có khả năng hơn, trực quan và cá nhân hóa, tiếp tục tăng trưởng và mở rộng quyền truy cập trên toàn thế giới”.
Lợi thế dẫn đầu sớm của OpenAI trong cuộc đua thống trị AI đang chịu áp lực lớn nhất kể từ khi ChatGPT xuất hiện cuối tháng 11.2022, do bị Google và Anthropic dần bắt kịp.
Ba năm sau màn ra mắt của chatbot gây bão mạng và hiện có hơn 800 triệu người dùng hàng tuần, công ty khởi nghiệp trị giá 500 tỉ USD đang chật vật trước thực tế chi phí trung tâm dữ liệu tăng vọt, thách thức kỹ thuật để duy trì vị trí dẫn đầu AI và cuộc chiến không ngừng để giữ chân nhân tài.
OpenAI cũng phải đối mặt Google đang hồi sinh mạnh mẽ, gần đây phát hành mô hình ngôn ngữ lớn Gemini 3 có hiệu suất vượt GPT-5.1. Google đã có những tiến bộ trong quá trình huấn luyện mô hình AI mà OpenAI chưa làm được những tháng gần đây.
“Điều này khác xa so với thế giới hai năm trước, khi OpenAI dẫn trước mọi đối thủ. Đây là thế giới mới”, Thomas Wolf, đồng sáng lập kiêm giám đốc khoa học của công ty khởi nghiệp nguồn mở Hugging Face, nhận định.
Ngay cả trước khi Gemini 3 ra mắt, Sam Altman nói với nhân viên hồi tháng 10 rằng: “Công ty cần tập trung vượt qua áp lực cạnh tranh ngắn hạn... Hãy chuẩn bị cho bầu không khí ngoài kia sẽ khá khắc nghiệt thời gian tới”.
Sam Altman yêu cầu nhân viên OpenAI tập trung cải thiện ChatGPT - Ảnh: Getty Images
Một năm trước, nỗ lực rút ngắn khoảng cách với OpenAI của Google bị nhiều người đánh giá là thất bại. Google đối mặt nỗi lo công cụ tìm kiếm hái ra tiền của mình sẽ bị ChatGPT và những ứng dụng tìm kiếm dùng AI như Perplexity “gặm nhấm” thị phần.
Google bắt đầu đảo ngược tình thế những tháng gần đây. Tại hội nghị I/O dành cho nhà phát triển vào tháng 5, Google giới thiệu hàng loạt bản cập nhật quan trọng, sau đó là sự bùng nổ của mô hình tạo và chỉnh ảnh AI Nano Banana trong mùa hè. Những yếu tố này giúp ứng dụng Gemini tăng lên 650 triệu người dùng mỗi tháng, từ khoảng 400 triệu vào tháng 5.
Các diễn biến đó giúp cổ phiếu Alphabet tăng mạnh những tháng qua, đưa vốn hóa thị trường công ty lần đầu tiến sát mốc 4.000 tỉ USD, trong bối cảnh Phố Wall tin rằng Google có thể kết hợp vị thế thống lĩnh trong lĩnh vực tìm kiếm với cơ sở hạ tầng đám mây và smartphone để cung cấp các tính năng AI mới cho hàng tỉ người dùng hiện tại.
Các nhà nghiên cứu và người dùng khen ngợi bước tiến của Google khi Gemini 3 vượt các mô hình AI đối thủ trong nhiều bài đánh giá quan trọng.
OpenAI cũng hoan nghênh sự cạnh tranh từ Google. “Chúng tôi luôn vui mừng khi thấy tiến bộ trong lĩnh vực này, cạnh tranh sẽ thúc đẩy cả hệ sinh thái phát triển. Các mô hình AI của chúng tôi vẫn là tiêu chuẩn về hiệu năng, độ tin cậy và khả năng ứng dụng. Chúng tôi sẽ tiếp tục ra mắt các mô hình mạnh hơn nữa”, Mark Chen, Giám đốc nghiên cứu OpenAI, tuyên bố.
Song bên trong công ty, nhân viên cảm thấy áp lực phải cạnh tranh trên nhiều mặt trận với các đối thủ có túi tiền hàng chục tỉ USD. “Quỹ đạo của công ty khởi nghiệp tăng trưởng nhanh sẽ không thể chỉ đi lên thẳng tắp và thuận lợi”, một người thân cận với OpenAI nói với trang FT.
Một số chuyên gia cho rằng OpenAI đã tự mở rộng quy mô bằng mọi giá. Suốt năm qua, “cha đẻ ChatGPT” tung ra hàng loạt sản phẩm với tốc độ chóng mặt, từ công cụ lập trình AI đến ứng dụng video lan truyền Sora.
“OpenAI đang bị dàn trải quá mức. Họ không thể làm tốt mọi thứ”, theo đối tác tại công ty đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon, nơi hỗ trợ một số nhà phát triển mô hình AI nhưng không đầu tư vào OpenAI.
Công ty có trụ sở ở thành phố San Francisco (Mỹ) cam kết chi 1.400 nghìn tỉ USD trong 8 năm tới cho năng lực điện toán, gồm các thỏa thuận lớn với Nvidia, Oracle, AMD và Broadcom. Con số này lớn hơn nhiều lần doanh thu hiện tại của OpenAI và buộc các đối tác phải dùng vốn vay để mở rộng hạ tầng.
“Đó là canh bạc cực kỳ rủi ro với bất kỳ công ty nào”, Sarah Myers West, đồng giám đốc tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận AI Now Institute, nhận xét.
Thách thức lớn nhất của OpenAI là tìm nguồn doanh thu đủ lớn để duy trì mức đầu tư phi thường đó. OpenAI tin rằng có thể thu hút hàng trăm triệu người đăng ký trả phí ChatGPT những năm tới. Song kế hoạch kiếm thêm doanh thu nhờ quảng cáo, điều Sam Altman úp mở rằng sẽ thử nghiệm thông qua ứng dụng Sora, sẽ đưa OpenAI vào thị trường đã bão hòa với những tên tuổi lớn như Alphabet và Meta Platforms.
Sơn Vân