Chậm đổi thẻ Căn cước: Phạt tới 500.000 đồng

4 giờ trướcBài gốc

Ai phải làm lại thẻ Căn cước?

Thẻ Căn cước là giấy tờ tùy thân đặc biệt quan trọng với mỗi người. Luật Căn cước mới đã thiết lập các mốc thời gian và tình huống cụ thể buộc công dân phải cấp đổi hoặc làm lại thẻ, bất kể thẻ vẫn còn hạn sử dụng hay không. Nếu bỏ qua hoặc cố tình trì hoãn, không những ảnh hưởng đến tính pháp lý của giấy tờ, mà còn đối diện nguy cơ bị xử phạt hành chính.

Theo quy định tại Điều 21 và Điều 24 của Luật Căn cước năm 2023, có ba nhóm tình huống chính buộc công dân phải làm lại thẻ Căn cước .

Thứ nhất là căn cứ vào tuổi. Công dân sẽ phải cấp đổi thẻ Căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Mỗi mốc tuổi đánh dấu một giai đoạn quan trọng của đời người, đồng thời là cột mốc pháp lý để xác nhận lại nhân thân. Nếu công dân sinh năm 2000, thì trong năm 2025, đủ 25 tuổi và phải đổi thẻ. Tương tự, những người sinh năm 1985 (40 tuổi), 1965 (60 tuổi) và 2011 (14 tuổi) cũng thuộc diện bắt buộc phải đổi hoặc làm mới thẻ Căn cước.

Công dân làm thủ tục cấp thẻ Căn cước

Tuy nhiên, Luật có quy định linh hoạt cho những người đã từng đổi thẻ trong vòng 2 năm trước khi đến mốc tuổi. Chẳng hạn, nếu công dân sinh năm 2000 và đã cấp lại CCCD năm 2023, thì có thể được giữ thẻ đến mốc 40 tuổi nếu thông tin vẫn đầy đủ, chính xác và không thay đổi. Nhưng nếu thẻ được cấp quá lâu, hình ảnh đã cũ, dữ liệu không còn khớp, thì cơ quan chức năng vẫn có thể yêu cầu đổi lại.

Nhóm thứ hai là những trường hợp liên quan đến thông tin cá nhân. Bất cứ ai thay đổi họ tên, ngày sinh, nơi đăng ký thường trú, dấu vân tay, hình ảnh nhận diện hoặc bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng đến tính xác thực của CCCD đều phải đi đổi lại thẻ Căn cước.

Nhóm thứ ba là các trường hợp mất, hỏng hoặc thẻ bị sai thông tin do lỗi kỹ thuật. Đây là nhóm phổ biến nhất, dễ bị bỏ qua. Không ít người dù biết thẻ bị trầy xước, ảnh mờ, thông tin sai dấu vẫn tiếp tục sử dụng. Tuy nhiên, khi giao dịch ngân hàng, vay vốn, công chứng hoặc thực hiện thủ tục hành chính, những sai lệch dù nhỏ cũng khiến hồ sơ bị trả về.

Một số địa phương đã có hướng dẫn rõ: những thẻ CCCD cũ được cấp từ năm 2016 đến 2019 – tức giai đoạn đầu triển khai mẫu thẻ gắn chip – nên được kiểm tra lại hình ảnh, dữ liệu sinh trắc học, vân tay… để xem có cần cấp lại hay không.

Nếu dữ liệu cũ không còn phù hợp với hệ thống mới, cơ quan công an có thể yêu cầu người dân làm lại thẻ Căn cước để đồng bộ dữ liệu quốc gia. Dù không bắt buộc với tất cả mọi người, nhưng đây là bước chuyển cần thiết để chuẩn hóa dữ liệu công dân trong thời kỳ số hóa.

Không đổi thẻ Căn cước đúng hạn có thể bị xử phạt

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, công dân không đổi thẻ CCCD (nay là thẻ Căn cước) đúng thời hạn theo quy định sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đến 500.000 đồng. Đây là mức xử phạt hành chính rõ ràng, áp dụng cho hành vi không thực hiện nghĩa vụ pháp lý về giấy tờ tùy thân.

Trên thực tế, một số trường hợp đã bị xử phạt do dùng CCCD hết hạn trong các giao dịch pháp lý, đặc biệt là khi tham gia công chứng, xin cấp hộ chiếu, đăng ký kết hôn, thừa kế tài sản hay làm hồ sơ vay ngân hàng. Nếu thẻ không đạt điều kiện, người dân không chỉ bị yêu cầu đi đổi lại thẻ Căn cước mà còn có nguy cơ bị lập biên bản xử lý vi phạm hành chính nếu cố tình trì hoãn.

Sử dụng CCCD hết hạn hoặc sai thông tin là lỗi liên quan đến nghĩa vụ cập nhật thông tin công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia. Việc phạt tiền là biện pháp cuối cùng nếu người dân không chủ động khắc phục.

Không chỉ vậy, còn có những tình huống ít người để ý: nếu thẻ CCCD bị mất mà không khai báo, không làm lại, có thể bị nghi ngờ lợi dụng thẻ cũ cho hành vi vi phạm pháp luật. Tương tự, nếu phát hiện thẻ bị sai thông tin mà vẫn tiếp tục sử dụng, người dân có thể bị quy trách nhiệm làm giả giấy tờ nếu hậu quả xảy ra. Vì vậy, trong những trường hợp này, việc đi làm lại thẻ Căn cước không chỉ là trách nhiệm mà còn là cách tự bảo vệ mình.

Theo quy định, thời gian xử lý thủ tục cấp đổi thẻ Căn cước là 7 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Tuy nhiên, nếu để rơi vào cao điểm – thường là các mốc chuyển tiếp đầu năm hoặc trước kỳ tuyển sinh, thi cử – thì thời gian xử lý có thể kéo dài gấp đôi. Vì vậy, chủ động thực hiện sớm sẽ tránh được cảnh chờ đợi dài ngày, thậm chí là mất cơ hội khi cần dùng giấy tờ gấp.

Luật Căn cước mới là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống dữ liệu dân cư hiện đại, thống nhất và chính xác. Trong đó, trách nhiệm làm lại thẻ Căn cước khi đến tuổi, thay đổi thông tin, hoặc thẻ cũ không còn phù hợp là nghĩa vụ của mỗi công dân. Việc chậm trễ không chỉ khiến giấy tờ mất giá trị pháp lý mà còn có thể bị xử phạt hành chính với mức từ 300.000 đến 500.000 đồng.

Một điều cần lưu ý là hiện Nghị định 144/2021 chưa được sửa đổi để cập nhật tên gọi “thẻ Căn cước” theo Luật mới, nhưng trong thực tế áp dụng, các cơ quan chức năng vẫn căn cứ vào nội dung quy định để xử lý vi phạm. Dự kiến trong thời gian tới, nghị định này sẽ được sửa đổi hoặc thay thế để thống nhất với Luật Căn cước 2023, nhưng hiện tại người dân vẫn cần tuân thủ các mức phạt đang được áp dụng như cũ.

Do đó, để tránh tiền mất, việc bị từ chối thủ tục hành chính, hay gây rắc rối trong cuộc sống thường nhật, người dân nên chủ động tra cứu thông tin cá nhân, xác định rõ mình có thuộc nhóm cần làm lại thẻ Căn cước hay không và nhanh chóng thực hiện trước khi quá muộn.

HOÀNG HƯƠNG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/phap-luat/cham-doi-the-can-cuoc-phat-toi-500000-dong-159610.html