Ảnh minh họa.
Chậm đóng BHXH có thể bị truy cứu hình sự theo dự thảo Nghị định mới
Bộ Tư pháp vừa công bố dự thảo Nghị định quy định một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) liên quan đến chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, cùng quy trình khiếu nại, tố cáo. Dự thảo do Bộ Nội vụ xây dựng, bổ sung nhiều quy định siết chặt, đặc biệt là khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người sử dụng lao động vi phạm.
Cơ chế đôn đốc và xử lý chậm đóng
Theo Điều 3 dự thảo, trách nhiệm đôn đốc thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp thuộc về Giám đốc cơ quan BHXH quản lý trực tiếp đối tượng tham gia.
Hằng tháng, Giám đốc cơ quan BHXH phải rà soát, xác định người sử dụng lao động (NSDLĐ) chậm đóng. Khi phát hiện hành vi chậm hoặc trốn đóng (không thuộc các trường hợp được miễn), trong vòng 5 ngày làm việc, cơ quan BHXH phải gửi văn bản yêu cầu đơn vị thực hiện đầy đủ nghĩa vụ.
Thu lãi chậm đóng 0,03% mỗi ngày
Điều 8 dự thảo quy định rõ: Cơ quan BHXH có trách nhiệm xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng; tính số tiền phải nộp thêm bằng 0,03% mỗi ngày trên số tiền chậm hoặc trốn đóng, thông báo cho NSDLĐ để đối chiếu, đồng thời tổ chức thu và quản lý theo quy định.
Tỷ lệ lãi 0,03%/ngày được Bộ Nội vụ lý giải là nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động, đảm bảo họ được hưởng lãi trên khoản chậm đóng, đồng thời tạo áp lực tài chính buộc doanh nghiệp khắc phục tình trạng nợ BHXH.
Ngoài ra, đơn vị chậm hoặc trốn đóng sẽ không được xem xét tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.
Chậm đóng BHXH có thể bị truy cứu hình sự theo dự thảo Nghị định mới. Ảnh chỉ mang tính chất minh họa.
Điểm mới: Truy cứu hình sự hành vi trốn đóng
Một trong những điểm đáng chú ý của dự thảo là ngoài các biện pháp hành chính như truy thu, phạt lãi, xử phạt vi phạm hành chính, thì NSDLĐ có thể bị khởi tố hình sự nếu trốn đóng BHXH.
Quy định này nhằm nâng mức răn đe, thể hiện sự nghiêm khắc trong quản lý nhà nước về BHXH, hạn chế tình trạng nợ, trốn đóng kéo dài gây thiệt hại cho quyền lợi người lao động.
Trường hợp bị coi là trốn đóng BHXH
Theo Điều 5 dự thảo, hành vi bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp gồm:
Không đăng ký tiền lương đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp đối với khoản tiền lương để ngoài sổ kế toán.
Sử dụng giấy tờ, tài liệu, thông tin giả mạo hoặc sai lệch để được tạm dừng đóng BHXH bắt buộc.
Các hành vi này đều bị xử lý nghiêm, có thể dẫn tới truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ.
Trường hợp không bị coi là trốn đóng
Ngược lại, đơn vị sẽ không bị coi là trốn đóng nếu việc chậm hoặc dừng đóng xuất phát từ các lý do bất khả kháng theo công bố của cơ quan có thẩm quyền, như:
Thiên tai: Bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài… gây ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
Dịch bệnh nguy hiểm: Được cơ quan nhà nước công bố và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động, khả năng tài chính của đơn vị.
Tình trạng khẩn cấp: Theo quy định pháp luật, gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.
Các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.
Phương Anh (T/h)