Chân dung Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông bất ngờ nổi lên trong đàm phán về Ukraine

2 ngày trướcBài gốc

Ông Steve Witkoff. Ảnh: Getty Images

Hành trình từ bất động sản đến ngoại giao

Theo đài NPR ngày 18/2, ông Witkoff, 67 tuổi, sinh ra ở Bronx, tốt nghiệp Đại học Hofstra và từng hành nghề luật bất động sản trước khi thành lập công ty phát triển và đầu tư bất động sản Witkoff Group vào năm 1997. Ông hiện vẫn là chủ tịch của công ty.

“Kể từ khi thành lập công ty, ông Witkoff đã tận dụng chuyên môn sâu rộng của mình để thành công trong việc tài trợ, tái định vị và xây dựng hơn 70 dự án bất động sản tại các khu trung tâm kinh doanh lớn ở Mỹ và cả nước ngoài”, tiểu sử của ông cho biết.

Tạp chí Forbes ước tính tài sản của ông Witkoff đạt 1 tỷ USD vào năm 2024. Giống như ông Trump, ông Witkoff cũng đưa các con trai của mình vào công ty: con trai Alex hiện là CEO của Witkoff Group, còn con trai Zach là phó chủ tịch điều hành phát triển. Zach chào đón con trai vào tháng 12/2024 và đặt tên cậu bé là Don James theo tên tổng thống - một dấu hiệu khác cho thấy mối quan hệ thân thiết giữa hai gia đình.

Trong bài phát biểu tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa năm 2024, ông Witkoff gọi ông Trump là “người bạn thân yêu của tôi” và ca ngợi lòng nhân ái của ông Trump.

“Tôi đứng đây tối nay không chỉ với tư cách là một diễn giả, không chỉ với tư cách là một người từng làm việc trong ngành bất động sản cùng tổng thống, mà còn là một người đã có đặc ân lớn lao được gọi Tổng thống Donald J. Trump là một người bạn thực sự và thân thiết trong nhiều năm, cả khi thuận lợi lẫn lúc khó khăn”, ông Witkoff nói.

Một trong những thời điểm khó khăn đó, theo ông kể trong bài phát biểu, là khi con trai ông, Andrew, qua đời do sử dụng thuốc phiện quá liều vào năm 2011- và ông nhấn mạnh rằng “như thường lệ, Donald Trump đã có mặt”. Sau khi nhậm chức ở nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã mời ông Witkoff phát biểu tại hội nghị về khủng hoảng opioid của Nhà Trắng năm 2018 để tưởng nhớ con trai ông Witkoff.

Tại sự kiện đó, ông Trump gọi ông Witkoff là “một người đàn ông cực kỳ thành công” và là “một trong những người bạn tuyệt vời của tôi trong nhiều năm qua”.

Ông Witkoff đã đóng góp cho chính quyền Trump theo những cách hữu hình ngay cả trước khi ông chính thức trở thành một phần của nó.

Theo ProPublica, ông Witkoff đã quyên góp hơn 2 triệu USD cho các tổ chức chính trị của ông Trump và trong nhiệm kỳ đầu tiên làm tổng thống của ông Trump, ông Witkoff đóng vai trò cố vấn bên ngoài về cắt giảm thuế, khủng hoảng opioid và việc mở cửa lại doanh nghiệp trong đại dịch COVID-19.

Tờ The Washington Post đưa tin rằng trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump “thường xuyên cử ông Witkoff đi cải thiện quan hệ với các đối thủ cùng đảng Cộng hòa” của ông, bao gồm Thống đốc Georgia Brian Kemp và cựu đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley.

Chỉ vài ngày sau khi tái đắc cử vào tháng 11 năm ngoái, ông Trump tuyên bố bổ nhiệm ông Witkoff làm Đặc phái viên về Trung Đông.

“Ông Steve là một nhà lãnh đạo được kính trọng trong lĩnh vực kinh doanh và từ thiện, người đã giúp mọi dự án và cộng đồng mà ông ấy tham gia trở nên mạnh mẽ và thịnh vượng hơn”, ông Trump nói và cho biết thêm “Steve sẽ là một tiếng nói không ngừng nghỉ vì HÒA BÌNH và sẽ khiến tất cả chúng ta tự hào”.

Trong lĩnh vực ngoại giao, Witkoff là gương mặt hoàn toàn mới, nhưng ông đã nhanh chóng thành công, không làm Tổng thống thứ 47 của Mỹ thất vọng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay ông Steve Witkoff, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, khi họ chào đón ông Marc Fogel trở về Mỹ sau khi được trả tự do khỏi sự giam giữ của phía Liên bang Nga, ngày 11/2/2025 tại Washington, D.C. Ảnh: Getty Images

Nhân vật phù hợp để thực hiện công việc theo phong cách giao dịch

Theo báo The Kyiv Independent ngày 19/2, trước khi ông Trump chính thức trở lại Nhà Trắng trong một lễ nhậm chức lần đầu diễn ra trong nhà sau 40 năm, ông Witkoff đã tham gia môi giới thành công thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza. Vào hôm 15/1, Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin sau 15 tháng xung đột.

Thỏa thuận này có hiệu lực từ 8h30 sáng ngày 19/1, theo giờ địa phương, không chỉ mở ra hy vọng về hòa bình tại Dải Gaza mà còn tạo điều kiện cho các hoạt động nhân đạo khẩn cấp. Theo các nguồn tin được tờ Thời báo New York (The New York Times, Mỹ) trích dẫn, ông Witkoff đã gây áp lực buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải chấp nhận thỏa thuận, nhấn mạnh rằng Tổng thống Trump muốn điều này được thực hiện.

Tiếp đó, vào ngày 11/2, ông Witkoff đã đàm phán thành công việc thả tự do cho ông Marc Fogel, một giáo viên người Mỹ bị bắt ở Liên bang Nga năm 2021 vì mang cần sa y tế vào nước này. Ông Fogel đã được đưa ra khỏi Liên bang Nga trên chiếc máy bay của ông Witkoff.

Theo Reuters ngày 12/2, tham gia giải cứu ông Fogel, ngoài ông Witkoff, còn có hai người khác là Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman và ông Kirill Dmitriyev, người đứng đầu Quỹ Đầu tư Trực tiếp Liên bang Nga cũng đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán với Moskva (Moscow).

Theo chuyên gia Daniel Hamilton tại Viện Brookings,“ông Witkoff đã chứng minh năng lực của mình với ông Trump khi làm việc với chính quyền Biden để dàn xếp lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas, cũng như đàm phán thả giáo viên Mỹ Mark Fogel từ Liên bang Nga. Ông Witkoff đã thể hiện mình là một người giỏi dàn xếp và đàm phán. Vai trò của ông ấy đang lớn hơn nhiều so với chức danh của mình”.

Về phần mình, Julien Barnes-Dacey, Giám đốc Chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, lập luận rằng:“Ông Witkoff không thực sự có kinh nghiệm sâu rộng ở Trung Đông hay Nga-Ukraine, nhưng ông ta phù hợp với mong muốn của ông Trump - một người có thể thực hiện công việc theo phong cách giao dịch của giới kinh doanh”, “Cả vấn đề Gaza và Nga/Ukraine đều liên quan đến con tin và khả năng trao đổi con tin, đó có thể là yếu tố chung kết nối chúng trong suy nghĩ của ông Trump”.

Giảng viên chính trị quốc tế Jenny Mathers tại Đại học Aberystwyth (Anh) cũng đồng tình với quan điểm này, cho biết thêm: “Về vấn đề Gaza, ông Witkoff sẵn sàng thúc ép Israel làm theo ý muốn của ông Trump. Có thể ông ta cũng sẽ áp dụng cách tiếp cận tương tự với Ukraine - không tìm cách thương lượng mà truyền đạt thông điệp của ông Trump một cách cứng rắn”.

Ngày 14/2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump có mặt tại Phòng Bầu Dục của Nhà Trắng khi thông báo về các cuộc đàm phán hòa bình với Liên bang Nga tại Saudi Arabia và khi các quan chức cấp cao của Mỹ và Liên bang Nga gặp nhau hôm 18/2 để thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine, một trong những đại diện của Mỹ tại bàn đàm phán là ông Witkoff.

Ngoại trưởng Saudi Arabia Faisal bin Farhan Al Saud (thứ 4, trái), Ngoại trưởng Liên bang Nga Sergey Lavrov (phải), Cố vấn của Tổng thống Liên bang Nga về chính sách đối ngoại Yuri Ushakov (thứ 2, phải), Ngoại trưởng Mỹ Marco Antonio Rubio (thứ 2, trái), Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz (thứ 3, trái) và Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff (trái) tại cuộc đàm phán tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia vào ngày 18/2/2025. Ảnh: Reuters/TTXVN

“Dường như ông Witkoff có liên quan đến việc sắp xếp hội nghị thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Trump. Chúng ta biết rằng ông Witkoff đã gặp các quan chức Saudi Arabia để bàn về Gaza, Israel và các vấn đề khác, vì vậy tôi đoán đây là lý do hội nghị diễn ra ở đó”, chuyên gia Aron Lund tại Century International nhận định và bổ sung thêm rằng: “Ông Trump và ông Witkoff có thể đang hy vọng sử dụng hội nghị thượng đỉnh này như một món quà ngoại giao dành cho Saudi Arabia. Đổi lại, họ có thể yêu cầu Riyadh nhượng bộ về vấn đề Gaza hoặc bình thường hóa quan hệ Israel - Saudi Arabia”.

Dù ông Witkoff đang đóng vai trò trung tâm trong các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, các chuyên gia nhận định rằng quan điểm của ông về Ukraine và Liên bang Nga vẫn chưa rõ ràng. Giảng viên chính trị quốc tế Mathers nói:“Tôi chưa thấy bất kỳ phát biểu nào của ông Witkoff về Liên bang Nga, nhưng rõ ràng ông Trump coi ông ta là một đặc phái viên đáng tin cậy”.

Thành Nam/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/ho-so/chan-dung-dac-phai-vien-my-ve-trung-dong-bat-ngo-noi-len-trong-dam-phan-ve-ukraine-20250219201818389.htm