Đầu tháng 11, vùng cam Chấn Thịnh sẽ vào vụ thu hoạch.
Vùng cam xã Chấn Thịnh mới hình thành khoảng hơn 10 năm trở lại đây, đi sau hàng chục năm so với các xã vùng ngoài được quy hoạch trồng cam của huyện Văn Chấn (cũ). Mặc dù đi sau nhưng người dân Chấn Thịnh lại rút được nhiều kinh nghiệm trong sản xuất; tư duy, cách làm cũng có nhiều khác biệt.
Anh Trần Thanh Tùng ở thôn Kiến Thịnh 2 cho biết: “Khi tôi bắt tay vào trồng cam cũng là lúc thủ phủ của cam Văn Chấn là thị trấn Nông trường Trần Phú (cũ) bắt đầu xuất hiện dịch bệnh vàng lá, thối rễ. Chuyên gia xác định đó là do nấm trong đất mà nguyên nhân chính xuất phát từ sử dụng các biện pháp thâm canh lý, hóa học triệt để. Vì thế, ngay từ khi bắt đầu trồng, tôi đã chọn lọc, sử dụng nguồn giống tốt và quyết tâm canh tác theo hướng hữu cơ, đảm bảo an toàn cho cả người sản xuất và người tiêu dùng”.
Anh Tùng hiện có 6 ha cam, trong đó hơn 2 ha đã cho thu hoạch, mang về cho gia đình thu nhập gần 700 triệu đồng mỗi năm. Anh thực hiện làm cỏ, bón phân định kỳ 2 lần/năm, bổ sung thêm đạm cá (ủ cá với chế phẩm sinh học) và tích cực áp dụng các biện pháp kiểm soát dịch hại thủ công: tạo tán, bẫy ruồi...
Anh Tùng chia sẻ thêm: Chỉ còn 2 tháng nữa là tới mùa thu hoạch cam nên giai đoạn này, chúng tôi thường xuyên thăm vườn kịp thời phát hiện sâu bệnh để xử lý. Đồng thời, kiểm soát lượng nước tưới hợp lý, bón thêm phân chuồng ủ hoai mục để bổ sung dinh dưỡng; tỉa quả nhỏ, quả bị sâu bệnh, tỉa cành không mang quả để cây thông thoáng, đủ ánh sáng và không khí. Bên cạnh đó, để luôn chủ động đầu ra, chúng tôi đã liên lạc với các thương lái chào bán sản phẩm qua video, hình ảnh.
Không chỉ anh Tùng, hàng trăm hộ trồng cam ở Chấn Thịnh cũng có cách làm tương tự. Đó là hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón có nguồn gốc hóa học, tăng cường các biện pháp thủ công, bẫy sinh học hay tự ngâm ủ các loại phân hữu cơ để bảo vệ đất, bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí. Từ nhiều năm nay, 3 xã: Đại Lịch, Chấn Thịnh, Tân Thịnh (trước hợp nhất) đều thường xuyên triển khai các hướng dẫn, kế hoạch sản xuất từ việc phòng, trừ sâu bệnh hại cho đến kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch, chăm sóc sau thu hoạch theo đúng quy trình kỹ thuật, tăng cường sản xuất theo hướng VietGAP, hữu cơ; khuyến khích đưa các giống cam, quýt mới giá trị cao vào trồng thử nghiệm…
Bẫy ruồi thủ công được người trồng cam Chấn Thịnh áp dụng để phòng sâu bệnh.
Ông Vũ Văn Chiệng ở thôn Bằng Là chia sẻ: “Ngoài các giống cam phổ biến của địa phương như: cam canh, cam sen, chanh Vinh... tôi còn trồng 200 gốc quýt Thái. Giống này quả nhỏ nhưng cho giá trị cao từ 35 - 40.000 đồng/kg, thời gian thu hoạch tầm tháng 1 trước Tết Nguyên đán, sau mùa thu hoạch các giống cam truyền thống nên rất dễ tiêu thụ”.
Ông Vũ Văn Chiệng mạnh dạn trồng xen canh nhiều giống cam để thu hoạch rải vụ.
Hiện, xã Chấn Thịnh có 555 ha cam, trong đó cải tạo bằng các giống mới trên 300 ha. Bình quân mỗi ha cam mang về cho người dân nơi đây thu nhập 500 triệu đồng/năm, tăng 150 triệu đồng/ha so với năm 2020.
Ông Trương Mạnh Quyết - Chủ tịch UBND xã Chấn Thịnh cho biết: “Thời gian tới, xã sẽ tích cực vận động, định hướng người trồng cam sản xuất theo tiêu chuẩn chất lượng VietGAP, GlobalGAP để được cấp mã số vùng trồng, mã vạch sản phẩm, truy xuất nguồn gốc.
Bên cạnh duy trì và phát triển 555 ha cam sẵn có, xã tiếp tục quy hoạch vùng trồng mới diện tích 120 ha tại các thôn Kè, Bằng Là 2, Khe Sừng, Khe Nhừ, Đồng Bẳn và ban hành Đề án Phát triển các mô hình kinh tế chủ lực trên địa bàn xã giai đoạn 2025 - 2030, nhằm hỗ trợ người trồng cam mở rộng cây trồng chủ lực này theo đúng định hướng, góp phần thực hiện mục tiêu nâng thu nhập bình quân lên 70 triệu đồng/người/năm vào năm 2030”
Mặc dù đi sau nhưng Chấn Thịnh đã vươn lên trở thành vùng chuyên canh cam của tỉnh với quy mô lớn, chất lượng tốt và đa dạng cơ cấu giống. Tin tưởng rằng, với tầm nhìn chiến lược của bộ máy chính quyền mới cùng sự nỗ lực, đổi mới tư duy của người dân, vụ cam năm nay và những năm tiếp theo sẽ luôn bội thu.
Nguyễn Thị Hoài Anh