Việc phát triển các mô hình nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn tạo ra giá trị kinh tế cao, hướng tới sự hài hòa giữa tăng trưởng và bền vững.
Đóng gói các sản phẩm rau tại Hợp tác xã Sản xuất và kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức. Ảnh: Trung Nguyên
Từ ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp...
Phát triển nông thôn thông minh là xu hướng tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Là một trong những đơn vị đi đầu trong sản xuất nông nghiệp an toàn tại Thủ đô, Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (xã Bát Tràng) đã khẳng định được vai trò tiên phong trong ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất 230ha chuyên canh rau an toàn và 30ha đã quy hoạch theo tiêu chuẩn VietGAP. Điểm nổi bật của mô hình là việc áp dụng hệ thống tưới bán tự động với hơn 30ha rau trồng đạt tiêu chuẩn VietGAP, giúp giảm chi phí lao động, kiểm soát chặt chẽ chất lượng nguồn nước, bảo đảm an toàn thực phẩm và nâng cao năng suất cây trồng.
Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức Nguyễn Văn Minh cho biết: “Chúng tôi đang tiến hành số hóa toàn bộ quy trình sản xuất, từ khâu ghi chép mùa vụ, chế độ chăm sóc đến hoạt động giao dịch hàng hóa. Nhờ vậy, việc quản lý trở nên minh bạch, chính xác và hiệu quả hơn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất không chỉ giúp Hợp tác xã nâng cao năng lực quản trị mà còn tạo nền tảng để hình thành chuỗi giá trị nông sản có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường trong và ngoài nước”.
Không chỉ trong trồng trọt, lĩnh vực chăn nuôi công nghệ cao cũng đang được nhiều đơn vị tại Hà Nội đẩy mạnh. Là một trong những doanh nghiệp tiên phong, Công ty Cổ phần Giống gia cầm Ngọc Mừng (xã Thư Lâm) đã xây dựng mô hình trang trại hiện đại, khép kín, tự động hóa cao. Theo Giám đốc Công ty Hoàng Mạnh Ngọc, hiện trang trại có quy mô 5ha, chuyên nuôi 200.000 con gà bố mẹ kết hợp 100 máy ấp nở hiện đại. Toàn bộ quá trình chăn nuôi và ấp trứng được kiểm soát nghiêm ngặt bằng công nghệ 4.0, từ giám sát nhiệt độ, độ ẩm trong khu vực chuồng trại và trạm ấp đến hệ thống cho ăn, uống tự động theo thời gian và khẩu phần đã lập trình.
“Việc tự động hóa các khâu quan trọng giúp nâng cao hiệu suất sản xuất, giảm rủi ro dịch bệnh, đàn gà sinh trưởng đồng đều, khỏe mạnh. Nhờ đó, mỗi tháng công ty cung cấp cho thị trường khoảng 600.000 con gà giống các loại, mang lại doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm” - ông Hoàng Mạnh Ngọc cho biết thêm.
Thực hiện Chương trình số 07-CTr/TU ngày 17-3-2021 của Thành ủy Hà Nội về “Đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021 - 2025”, thời gian qua, thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách thiết thực nhằm thu hút, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại và hộ gia đình đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao. Đến nay, toàn Thành phố đã hình thành 406 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; 68 hợp tác xã nông nghiệp tiên phong áp dụng công nghệ cao trong sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, đồng thời tích cực liên kết sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi giá trị, hướng tới xây dựng thương hiệu và nâng cao chất lượng nông sản. Bên cạnh đó, khoảng 20 doanh nghiệp đã bước đầu tham gia đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, tập trung ở các lĩnh vực như sản xuất giống, vật tư nông nghiệp, tự động hóa và chế biến sâu.
... đến mô hình làng thông minh
Mô hình làng thông minh ở Hà Nội được hiểu là khu vực nông thôn ứng dụng công nghệ số và các giải pháp công nghệ hiện đại để phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện chất lượng cuộc sống người dân. Nhiều địa phương đã triển khai hiệu quả mô hình này, tiêu biểu như xã Hồng Vân, Gia Lâm, với các hoạt động như ứng dụng nông nghiệp thông minh, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, quảng bá du lịch, đào tạo kỹ năng số cho cán bộ và người dân.
Ông Phạm Tiến Dũng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hồng Vân, cho biết, thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 6-1-2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc “Phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”, xã Hồng Vân đã triển khai sử dụng rộng rãi các nền tảng, ứng dụng tiện ích như Định danh điện tử VNeID, iHaNoi và Zalo OA trong hoạt động quản lý, điều hành. Các ứng dụng này phục vụ hiệu quả việc thông báo, kết nối chính quyền - người dân, thanh toán không dùng tiền mặt, mã QR cho dịch vụ công và giao dịch thương mại, góp phần xây dựng chính quyền số, xã hội số ở khu vực nông thôn.
Về lĩnh vực kinh tế, xã Hồng Vân đang từng bước chuyển đổi sang mô hình kinh tế số nông thôn với nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực. Địa phương đẩy mạnh quảng bá và tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề truyền thống thông qua các nền tảng thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Postmart... và mạng xã hội như Tiktok, Facebook, YouTube... Đồng thời, xã mở rộng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, gắn mã QR cho các mặt hàng nông sản và thủ công mỹ nghệ, giúp nâng cao tính minh bạch, bảo đảm chất lượng và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Hướng đi của Hồng Vân là minh chứng rõ nét cho khả năng ứng dụng chuyển đổi số vào mọi mặt đời sống nông thôn - từ quản lý chính quyền, y tế, giáo dục đến sản xuất - kinh doanh. Từ những mô hình này, chuyển đổi vùng nông thôn từ vai trò “hậu cần đô thị” thành “vành đai xanh, thông minh, tích hợp” không chỉ là định hướng phát triển không gian, mà còn là tầm nhìn chiến lược cho một nền kinh tế nông thôn bền vững, sáng tạo, đậm đà bản sắc văn hóa. Đây chính là giải pháp tái định hình mối quan hệ giữa đô thị và nông thôn, giữa phát triển và bảo tồn, giữa truyền thống và hiện đại, hướng tới một Hà Nội xanh hơn, phát triển hài hòa hơn.
Quỳnh Dung