Chất lượng thực phẩm online, bữa ăn học đường ở TPHCM 'lên bàn' chất vấn

5 giờ trướcBài gốc

Ngày làm việc thứ 2 của Kỳ họp thứ sáu HĐND TPHCM khóa X nhiệm kỳ 2021-2026 sôi nổi với phiên chất vấn. Ảnh: Nguyễn Huế

Sáng 10/12, không khí Kỳ họp thứ sáu HĐND TPHCM khóa X nhiệm kỳ 2021-2026 đã “nóng” hơn khi tiếp tục ngày làm việc thứ hai với phiên chất vấn và trả lời chất vấn 2 nhóm vấn đề liên quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) và xây dựng. Phiên chất vấn do Chủ tịch HĐND TPHCM Võ Văn Minh chủ trì.

“Ma trận” thực phẩm online và góc khuất suất ăn học đường

Mở đầu phiên chất vấn, đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm bày tỏ sự lo ngại khi thương mại điện tử bùng nổ nhanh hơn quy định pháp luật. Bà đặt vấn đề: “Hiện nay, chúng ta vẫn đang nỗ lực kiểm soát các bếp ăn trực tuyến bằng cách cấp phép truyền thống, trong khi rủi ro thực tế lại nằm trên không gian mạng. Sở có tính đến phương án chuyển đổi mô hình quản lý dựa trên dữ liệu, gắn trách nhiệm cho các chủ nền tảng giao hàng hay không?"

Đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm đặt câu hỏi chất vấn.

Đại biểu Nguyễn Đức Hiếu.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Đức Hiếu và Nguyễn Thanh Quan cũng truy vấn tình trạng thực phẩm chức năng chứa chất cấm bán tràn lan trên mạng, cũng như việc người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về công dụng sản phẩm.

Trả lời các vấn đề trên, bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM - thẳng thắn thừa nhận đây là “nỗi đau đầu” của ngành. Bà cho biết việc kiểm soát các bếp ăn trên ứng dụng trực tuyến hay website rất khó khăn vì tính chất “vô danh” và nhỏ lẻ của mô hình kinh doanh này.

“Có rất nhiều website quảng bá thực phẩm, rất khó để tìm ra địa chỉ. Chúng tôi hy vọng người dân không dễ tính theo kiểu mua hàng online vì chất lượng rất là “5 ăn 5 thua”, lỡ có chuyện thì “ngậm đắng nuốt cay”. Chúng tôi vẫn xử lý nếu có khiếu nại, khó nhưng vẫn làm”, bà khẳng định.

Về vấn đề quảng cáo sai sự thật, Giám đốc Sở cho biết TPHCM là đơn vị duy nhất có bộ phận riêng để "lọc" quảng cáo, chuyển thanh tra xử lý. Tuy nhiên, thẩm quyền xử phạt chỉ dừng lại ở chủ sở hữu sản phẩm, còn việc xử lý người nổi tiếng hay nền tảng mạng xã hội lại thuộc thẩm quyền ngành khác, tạo ra những kẽ hở nhất định.

Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM Phạm Khánh Phong Lan trả lời chất vấn sáng 10/12.

Một chủ đề nóng khác được các đại biểu đề cập là suất ăn trường học. Đại biểu lo ngại khi đơn giá suất ăn quá thấp sẽ dẫn đến rủi ro về chất lượng nguyên liệu.

Đáp lại, bà Phạm Khánh Phong Lan đưa ra một góc nhìn thực tế: “Thực ra đối với trường học, không phải giá thấp gây nên vấn đề mất ATTP. Điều chúng tôi ngại nhất chính là tính “thân hữu” khi người ta lựa chọn đối tác làm bếp ăn là người quen của hiệu trưởng, của lãnh đạo phường xã địa phương...”.

Bà Lan nhấn mạnh quan điểm không can thiệp vào việc chọn đối tác hay chuyện "đóng tiền" vào trường, nhưng nếu xảy ra sự cố, hiệu trưởng là người đầu tiên chịu trách nhiệm. "Trường bao nhiêu năm không ai biết, nhưng chỉ cần học sinh cùng nhau đau bụng là 'sáng nhất mạng xã hội' luôn", bà Lan ví von chua xót về áp lực của ngành giáo dục và y tế.

Bài toán khó về nhân sự và rào cản cơ chế

Bên cạnh những thách thức mới, các vấn đề kinh điển như kiểm soát chợ đầu mối, thức ăn đường phố và quy trình thanh tra cũng lần lượt được các đại biểu Trần Quang Thắng, Trần Thị Diễm Trinh và Nguyễn Thị Việt Tú đặt lên bàn nghị sự. Hay đại biểu Trương Huỳnh Như đặc biệt quan tâm đến hiệu quả của các bộ xét nghiệm nhanh (test kit) tại các chợ đầu mối trong bối cảnh nguồn lực hạn chế.

Đại biểu Trần Thị Diễm Trinh đặt câu hỏi chất vấn.

Giải trình trước HĐND, bà Phạm Khánh Phong Lan không giấu giếm những khó khăn nội tại. Bà cho biết, từ 488 biên chế ban đầu, hiện toàn ngành chỉ còn 356 người, sụt giảm 25% quân số trong khi địa bàn quản lý tăng gấp 3 lần sau sáp nhập. Đặc biệt, tuyến phường xã hiện đang “trắng” nhân sự chuyên trách ATTP, chỉ có một công chức văn xã kiêm nhiệm đủ thứ việc.

Về quy trình thanh tra, “tư lệnh” ngành ATTP TPHCM bày tỏ sự chưa hài lòng: “Chúng ta xây dựng Luật Thanh tra rất kỳ lạ, không phải để tăng cường năng lực phát hiện cái xấu mà như để trói tay thanh tra. Thanh tra theo kế hoạch phải báo trước, doanh nghiệp chuẩn bị hết giấy tờ rất đẹp, nhưng thực tế có vi phạm hay không thì rất khó phát hiện”.

Đại biểu Trương Huỳnh Như đặt câu hỏi chất vấn liên quan tâm đến hiệu quả của các bộ xét nghiệm nhanh.

Đối với 14.285 cơ sở thức ăn đường phố và hàng loạt chợ tự phát, bà khẳng định quan điểm “không thể quản không được thì cấm”. Thay vào đó, Sở ATTP thành phố tập trung vào tập huấn và xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm vệ sinh cơ bản. “Chỉ một hành vi không đeo bao tay, hay tay vừa bốc tiền lại bốc thức ăn, mức phạt là 3 triệu đồng. 3 triệu là số tiền rất lớn đối với một gánh hàng rong, đủ sức răn đe”, bà dẫn chứng.

Tuy nhiên, bà Lan cũng bày tỏ sự tiếc nuối khi Bộ Y tế rút lại các quy định công nhận test kit nhanh, khiến cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc mua sắm công cụ sàng lọc thực phẩm bẩn ngay tại chợ, buộc sở phải kiến nghị tháo gỡ cơ chế này.

Toàn cảnh Kỳ họp thứ sáu 6 của HĐND TPHCM khóa X.

Kết thúc phiên chất vấn, ông Võ Văn Minh đánh giá cao sự thẳng thắn của giám đốc Sở ATTP, đồng thời nhấn mạnh, vấn đề không chỉ là xử phạt, mà cốt lõi là khâu phòng chống. “Chúng ta phải thiết lập hệ thống quản lý, giám sát và hành lang pháp lý để mọi người dân và doanh nghiệp tự giác tuân thủ. Kiểm tra xử phạt chỉ là khâu cuối cùng”, ông nói.

Phiên chất vấn khép lại, nhưng các trăn trở về cuộc chiến chống thực phẩm bẩn vẫn tiếp tục, khi mà cơ quan quản lý đang phải gồng mình chạy đua với sự biến tướng khôn lường của thị trường, trong bối cảnh nhân lực và cơ chế còn nhiều “chật hẹp” .

Nguyễn Huế

Quốc Ngọc

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/chat-luong-thuc-pham-online-bua-an-hoc-duong-o-tphcm-len-ban-chat-van-2471184.html