Chặt vòi bạch tuộc hàng giả bằng 'con dao' truy xuất nguồn gốc sản phẩm

11 giờ trướcBài gốc

Nhức nhối nạn hàng giả

Hội thảo được tổ chức nhằm hưởng ứng nhiệm vụ triển khai các chính sách quốc gia về phát triển kinh tế số, chuyển đổi số và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời cụ thể hóa các định hướng trong Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và các văn bản pháp luật liên quan đến chuyển đổi số, logistics, nông nghiệp, thương mại điện tử và bảo vệ dữ liệu.

Đại tá Phạm Minh Tiến, Phó giám đốc Trung tâm dữ liệu Quốc gia (Bộ Công an) cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng trên cả nước đã xử lý hơn 40.000 vụ việc buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, với tổng giá trị xử phạt lên tới 6.500 tỷ đồng. Nổi bật là tình trạng hàng giả trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người dân.

“Từ góc độ quản lý nhà nước về dữ liệu, chúng tôi nhận thấy việc triển khai các nền tảng truy xuất nguồn gốc hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến như blockchain, là giải pháp quan trọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an toàn thị trường và tăng cường tính minh bạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Điều đáng ghi nhận là những nền tảng này được phát triển bởi chính các doanh nghiệp, kỹ sư công nghệ người Việt Nam, phù hợp với đặc thù thị trường trong nước, và ngày càng được hoàn thiện theo hướng chuẩn hóa, tích hợp với hạ tầng dữ liệu quốc gia. Với vai trò là cơ quan chịu trách nhiệm thúc đẩy ứng dụng dữ liệu trong quản lý nhà nước, Trung tâm Dữ liệu Quốc gia (Bộ Công an) luôn ủng hộ, tạo điều kiện kỹ thuật, pháp lý và an ninh để các giải pháp này phát huy hiệu quả cao nhất.

Đặc biệt, khi Việt Nam đẩy mạnh giao thương quốc tế và xuất khẩu, việc chứng minh được nguồn gốc, chất lượng, quy trình sản xuất sản phẩm thông qua hệ thống truy xuất sẽ giúp các đối tác quốc tế yên tâm, đồng thời tăng cường năng lực giám sát thị trường trong nước, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp chân chính”, ông Tiến nhấn mạnh.

Đại tá Phạm Minh Tiến, Phó giám đốc Trung tâm dữ liệu Quốc gia (Bộ Công an) phát biểu tại Hội thảo.

Còn ông Bùi Bá Chính, quyền Giám đốc Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, các loại hình hàng giả chia làm 3 nhóm, giả thương hiệu, giả chất lượng và giả xuất xứ. Trong năm 2024, đã xử lý 34.000 vụ. Các vụ điển hình như các vụ thuốc giả ở TP.HCM, sữa giả ở Hà Nội, thiết bị điện tử giả ở Hà Nội, mỹ phẩm giả ở Ngệ An… Điều này ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam và ảnh hưởng đến thương hiệu quốc gia.

Giải pháp xác thực truy xuất nguồn gốc

Theo các chuyên gia, truy xuất nguồn gốc là nền tảng cho quản trị số, chính sách số và phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở, giúp Chính phủ hoạch định chính sách hiệu quả, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, và tăng cường niềm tin của người dân vào sản phẩm trong nước. Truy xuất nguồn gốc góp phần nâng cao tính minh bạch, khả năng truy vết và niềm tin số – các yếu tố thiết yếu cho thương mại điện tử, nông sản xuất khẩu, logistics thông minh và quản trị chuỗi cung ứng hiện đại.

Đặc biệt, truy xuất nguồn gốc giúp cung cấp dữ liệu chính xác, liên tục và đa chiều từ khâu đầu vào đến đầu ra, giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro, dự báo sản xuất, điều phối kho vận, kiểm soát chất lượng tốt hơn. Đây cũng là công cụ hỗ trợ chuyển đổi số toàn diện trong sản xuất, phân phối và tiêu thụ sản phẩm.

Trong bối cảnh gian lận thương mại đang là vấn đề nóng của toàn xã hội, thông qua truy xuất nguồn gốc, người tiêu dùng có thể xác minh nhanh chóng và minh bạch nguồn gốc sản phẩm, phân biệt rõ hàng giả, hàng kém chất lượng. Ở bình diện lớn, với hệ thống truy xuất nguồn gốc dựa trên công nghệ nội địa (blockchain, định danh số…), Việt Nam có thể kiểm soát dữ liệu trong nước, hạn chế phụ thuộc vào nền tảng ngoại và giữ vững chủ quyền dữ liệu.

Các diễn giả, khách mời tham gia Hội thảo.

Theo ông Chính, Việt Nam cần sử dụng giải pháp sử dụng mã vạch để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các nước trên thế giới như Mỹ, Canada, châu Âu thực hiện việc truy xuất nguồn gốc đều được mã hóa định danh trên toàn chuỗi sản xuất và đến khâu xuất khẩu. Hy vọng rằng, Việt Nam có thể kiểm soát và truy xuất nguồn gốc để định danh sản phẩm, kê khai một cách minh bạch với sự giám sát của toàn dân.

“Đây chính là hộ chiếu số cho sản phẩm và hướng đến thị trường quốc tế, đảm bảo mục tiêu xuất khẩu hàng hóa, nâng tầm quốc gia. Để truy xuất nguồn gốc, cần kết nối dữ liệu của các bộ, ngành và địa phương”, ông Chính nhận định.

Ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban Công nghệ, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia chia sẻ tại Tọa đàm.

Còn theo ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban Công nghệ, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia, vấn đề truy xuất nguồn gốc sản phẩm không phải là vấn đề mới, nhưng gần đây trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội, được nhiều người quan tâm. Đã có những quy định, đã có những tổ chức, doanh nghiệp triển khai việc này nhưng còn rất manh mún, rời rạc, và hiện chưa có một cơ chế xuyên suốt từ trên xuống dưới thống nhất làm như thế nào.

Hiện nay từng doanh nghiệp đều có những giải pháp riêng, nhiều doanh nghiệp lớn đã có công nghệ, có hệ thống cho sản phẩm và xác thực sản phẩm của họ, tuy nhiên chưa dựa trên tiêu chuẩn đồng nhất cho cả quốc gia cũng như liên thông quốc tế. Đặc biệt bộ tiêu chuẩn đó không được xác thực bởi cơ quan nhà nước, mà đơn giản là chỉ kết nối trong nội bộ của từng doanh nghiệp.

“Trong bối cảnh cả nước thực hiện chuyển đổi số, số hóa nền kinh tế, việc ứng dụng công nghệ cho truy xuất nguồn gốc là bắt buộc và phải là chính sách toàn diện từ trên xuống dưới, có sự quản lý đồng bộ từ Trung ương tới địa phương và áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, có như vậy mới định danh, xác thực và truy xuất nguồn gốc hàng hóa được”, ông Huy nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn ra Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác về việc hỗ trợ ứng dụng công nghệ định danh xác thực truy xuất nguồn gốc cho doanh nghiệp giữa Công ty Cổ phần Dược phẩm ECO và Công ty Cổ phần Tập đoàn PILA. Thỏa thuận được kỳ vọng tạo động lực cho việc ứng dụng các giải pháp công nghệ mới về truy xuất nguồn gốc trong lĩnh vực dược phẩm, y tế.

Tú Ân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/chat-voi-bach-tuoc-hang-gia-bang-con-dao-truy-xuat-nguon-goc-san-pham-d326002.html