ChatGPT khiến người sử dụng cảm thấy cô đơn hơn

2 ngày trướcBài gốc

Hình ảnh: Pinterset

Trong thời đại số hóa, việc sử dụng các chatbot AI như ChatGPT ngày càng trở nên phổ biến trong việc đáp ứng nhu cầu giao tiếp và hỗ trợ cảm xúc của con người. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây từ OpenAI phối hợp với Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) đã chỉ ra một mối lo ngại rõ rệt: Việc sử dụng liên tục chatbot này có thể dẫn đến gia tăng cảm giác cô đơn và giảm thiểu các tương tác xã hội với con người.

Hai nghiên cứu chính đã được thực hiện để điều tra tác động của ChatGPT đối với sức khỏe tâm lý và hành vi của người dùng:

- Nghiên cứu thứ nhất: Nhóm OpenAI đã tiến hành phân tích tự động trên gần 40 triệu tương tác với ChatGPT mà không cần sự tham gia của con người, nhằm đảm bảo quyền riêng tư cho người dùng. Dữ liệu này sau đó đã được kết hợp với các cuộc khảo sát người dùng có mục tiêu để thu thập ý kiến và hiểu hơn về cách mà công nghệ này tác động đến trải nghiệm của họ.

- Nghiên cứu thứ hai: Nhóm MIT Media Lab thực hiện một thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên với khoảng 1.000 người tham gia. Những người này đã sử dụng ChatGPT trong hơn một tháng và mục tiêu của nghiên cứu là xác định những hiểu biết sâu sắc về ảnh hưởng của các tính năng và loại tương tác giữa người dùng với chatbot đối với sức khỏe tâm lý - xã hội và cảm xúc. Nghiên cứu nhận được sự chấp thuận từ Hội đồng đánh giá thể chế, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy.

Trong cả hai nghiên cứu, người tham gia đã có những trải nghiệm khác nhau khi sử dụng ChatGPT trong quá khứ. Họ được phân loại ngẫu nhiên thành các nhóm sử dụng phiên bản chỉ có văn bản hoặc tùy chọn dựa trên giọng nói, trong thời gian ít nhất năm phút mỗi ngày. Một số người được yêu cầu tham gia vào các cuộc trò chuyện mở, trong khi một số khác được hướng dẫn thực hiện các cuộc trò chuyện mang tính cá nhân hoặc không mang tính cá nhân.

Nghiên cứu chỉ ra rằng người dùng ChatGPT thường xuyên có xu hướng cô đơn hơn và dễ phụ thuộc cảm xúc vào chatbot, đặc biệt là người có nhu cầu cảm xúc cao và xem AI như bạn thân.

Các cuộc trò chuyện thiếu cá nhân hóa làm tăng sự phụ thuộc cảm xúc, trong khi trò chuyện cá nhân hơn, dù chứa nhiều biểu hiện cảm xúc hơn từ cả hai bên, lại làm tăng cảm giác cô đơn nhưng giảm sự phụ thuộc.

Người dùng tương tác bằng văn bản thể hiện nhiều tín hiệu tình cảm hơn so với tương tác bằng giọng nói. Dù giọng nói có thể hấp dẫn hơn, nó không làm gia tăng các tác động tiêu cực như tương tác bằng văn bản hoặc giọng nói trung tính.

Nghiên cứu cho thấy, dù có những điểm chung, tác động của chatbot phụ thuộc nhiều vào cá nhân. Những người gắn bó cảm xúc mạnh mẽ với các mối quan hệ và xem AI như bạn bè dễ gặp kết quả tiêu cực hơn. Phản ứng của mỗi người khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu cảm xúc, nhận thức về AI và thời gian sử dụng.

Do tính phức tạp của tương tác người - AI, các nhà nghiên cứu khuyến cáo không nên khái quát hóa kết quả. Cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn tác động của AI lên trải nghiệm con người.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị sử dụng chatbot (như ChatGPT) vừa phải để hỗ trợ cảm xúc, tránh lạm dụng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý. Người dùng nên cân nhắc mức độ tương tác và ưu tiên xây dựng các mối quan hệ thực tế.

Nghiên cứu này mở ra cuộc đối thoại quan trọng về tương tác người - công nghệ, nhấn mạnh tầm quan trọng của các mối quan hệ thực sự. Nó thúc đẩy nhận thức về mối liên hệ giữa công nghệ và cảm xúc, đồng thời khuyến khích các giải pháp tăng cường kết nối xã hội trong kỷ nguyên số.

Minh Phú

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/chatgpt-khien-nguoi-su-dung-cam-thay-co-don-hon-179250331151718262.htm