Châu Âu cần sẵn sàng sử dụng 'vũ khí răn đe'

4 giờ trướcBài gốc

Xe hơi nhập khẩu từ EU sẽ là mặt hàng bị áp thuế nếu Chính phủ Mỹ thực hiện theo tuyên bố của Tổng thống Donald Trump. Ảnh: BLOOMBERG

Theo báo Le Figaro (Pháp), lúc này EU cần phải chứng minh rằng khối đã sẵn sàng sử dụng “vũ khí răn đe” để đối mặt với đòn thuế quan của Tổng thống Mỹ. Trên thực tế, từ cuối năm 2023, EU đã có những phương tiện pháp lý cho phép khối 27 nước có thể tác động mạnh mẽ đến đối phương trên chiến trường thương mại - kinh tế, tương tự như biện pháp răn đe hạt nhân trong lĩnh vực quân sự. “Vũ khí” này có tên gọi công cụ chống lại sự cưỡng ép (IAC).

Được thông qua vào tháng 12-2023, nhưng chưa từng được sử dụng, mục đích chính của IAC là nâng cao khả năng ứng phó của châu Âu trong trường hợp xảy ra xung đột. Cho phép Brussels kích hoạt các biện pháp đối phó với các hành vi cưỡng ép, hiểu theo nghĩa là các hành vi đe dọa hoặc triển khai các biện pháp nhằm buộc một nước phải chịu khuất phục. Tức là, can thiệp vào các lựa chọn hợp pháp về quyền tự chủ của quốc gia đó. Theo Le Figaro, việc thông qua IAC cho thấy EU đã chuẩn bị cho khả năng phải “chơi trò chiến tranh kinh tế”.

Ông Mathieu Duchâtel, Giám đốc nghiên cứu quốc tế của Viện Montaigne (Pháp), nhận định, EU đã tự cho mình quyền hạn chế đối phương tiếp cận thị trường, tham gia đấu thầu các dự án công và thị trường tài chính, áp đặt các hạn chế về quyền sở hữu trí tuệ và việc khai thác quyền sở hữu trí tuệ, hoặc hạn chế đầu tư trực tiếp. Chẳng hạn, Brussels có thể cấm một nền tảng phát trực tuyến hoặc mạng xã hội tại lãnh thổ EU. Về cơ bản, trong khi tất cả các công cụ khác của châu Âu đều tương thích với WTO, thì IAC cho phép EU vượt ra ngoài khuôn khổ truyền thống của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Tương tự như của điều 301 của Luật Thương mại Mỹ, cho phép tổng thống ban hành biện pháp thương mại với lý do bảo đảm an ninh quốc gia.

Theo ông Duchâtel, IAC được EU xem là một công cụ hoàn toàn có tính chất răn đe, nên nhất định không sử dụng. Tuy nhiên, đối với ông Bernd Lange, người đứng đầu Ủy ban Thương mại của Nghị viện châu Âu, việc “đặt một khẩu súng lên trên bàn nhiều khi lại rất quan trọng”. Chia sẻ về quan điểm này, bà Marie-Pierre Vedrenne, nghị sĩ châu Âu thuộc nhóm Renew, lưu ý để có tác dụng răn đe, cần phải chứng minh châu Âu sẵn sàng sử dụng IAC.

Ông Zaki Laïdi, Giáo sư Đại học Khoa học chính trị (Sciences Po) của Pháp, cho rằng, trong trường hợp cần thiết, chẳng hạn nếu Tổng thống Donald Trump quyết định dùng thuế quan để tăng cường sức ép với Đan Mạch, EU sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài kích hoạt IAC. “Làm khác đi có nghĩa là khẳng định và làm trầm trọng thêm điểm yếu địa chính trị của mình”, ông Laïdi nói.

Vấn đề là liệu 27 nước thành viên châu Âu có chấp nhận nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại với Mỹ không? Có vũ khí trong tay, nhưng rất có thể châu Âu sẽ chùn bước khi kích hoạt. Thêm vào đó, các nước có đồng lòng không? Bởi vì để kích hoạt cơ chế IAC, cần có lá phiếu ủng hộ của đa số tại Hội đồng châu Âu, trong khi khối 27 nước vẫn có những bất đồng về cách đối phó với Mỹ. Ngoài ra, ông Donald Trump vẫn đang khai thác rạn nứt trong nội bộ EU. Theo đó, đồng minh của Tổng thống Mỹ là tỷ phú Elon Musk, với mạng xã hội X trong tay, đang thúc đẩy sự phát triển của các đảng phái có tư tưởng hoài nghi châu Âu.

MINH CHÂU

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/chau-au-can-san-sang-su-dung-vu-khi-ran-de-post784019.html