Ông Trump nhiều khả năng sẽ ngừng việc cung cấp vũ khí cho Ukraine khi xảy ra cuộc cãi vã với người đồng cấp Zelensky tại Nhà Trắng, điều này sẽ đẩy gánh nặng viện trợ quân sự sang cho EU
Nhưng rõ ràng không dễ, thậm chí không thể để EU đủ sức thay thế Mỹ trong thời gian ngắn, khi hơn 30% số vũ khí đang được Quân đội Ukraine sử dụng là do Mỹ sản xuất, đây chính là lời Tổng thống Volodymyr Zelensky.
Cần nhấn mạnh, trong danh sách trên có những thứ không thể thay thế được, điển hình như đạn tên lửa cho hệ thống phòng không Patriot chỉ có thể được cung cấp bởi Mỹ, bởi vì châu Âu chưa có khả năng sản xuất.
Việc xây dựng nhà máy để sản xuất tên lửa GEM-T chỉ bắt đầu vào cuối năm 2024, bên cạnh đó chưa biết Ukraine sẽ lấy tên lửa cho tổ hợp phòng không NASAMS và tiêm kích F-16 ở đâu, khi chúng dùng đạn AIM-9 và AIM-120.
Châu Âu cũng không sản xuất tên lửa cho HIMARS, bên cạnh đó là yêu cầu bảo dưỡng và đảm bảo đạn dược cho hơn 300 xe chiến đấu bộ binh Bradley đã bàn giao: không chỉ riêng đạn pháo 25 mm mà còn cả tên lửa chống tăng TOW.
Bên cạnh đó, Ukraine cũng phải bảo dưỡng một số lượng lớn hơn nữa các loại thiết giáp khác như xe bọc thép chở quân Stryker (hơn 400 chiếc đã được bàn giao), M113 (số lượng 900 chiếc) và thay thế hàng trăm nòng 155 mm cho pháo lựu M777.
Viễn cảnh Mỹ ngừng cung cấp một lượng lớn đạn pháo, trung bình 1 triệu viên đạn 155 mm mỗi năm là điều rất khó khăn đối với Kyiv khi châu Âu không thể bù đắp nổi trong thời gian ngắn, chưa kể việc EU không sản xuất bom và đạn chùm.
Nếu chính quyền Mỹ không ngăn chặn khoản viện trợ ký kết vào những ngày cuối nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden thì sẽ có một khoảng thời gian để Kyiv chuẩn bị, nhưng nguy cơ ông Trump đình chỉ ngay trong vài ngày tới là khá cao.
Điều tương tự cũng có thể xảy ra với Sáng kiến hỗ trợ an ninh Ukraine (USAI), khi vũ khí được đặt hàng từ các nhà sản xuất Mỹ, bởi hiện tại Kyiv chưa cho thấy khả năng duy trì dòng tiền để thanh toán.
Ngoài ra phải nhắc đến thực tế là sau thời gian dài xem nhẹ đầu tư cho quốc phòng, các nhà máy sản xuất vũ khí tại châu Âu gần như tê liệt, không thể tự mình đảm bảo mọi loại trang thiết bị quân sự cần thiết.
Hiện tại chỉ có Pháp tự sản xuất tên lửa đạn đạo liên lục địa và thậm chí là vũ khí hạt nhân, cùng với tên lửa hành trình tầm xa MdCN cũng như các loại cơ bản, nhưng vấn đề ở đây là số lượng không đủ để viện trợ cho Ukraine.
Châu Âu dường như vẫn chưa tự chủ hoàn toàn về thiết giáp khi gần đây Ba Lan và Romania đã phải mua xe tăng chiến đấu chủ lực M1A2 SEPv3 Abrams từ Mỹ.
Bên cạnh đó, xe bọc thép sử dụng khung gầm ASCOD, bao gồm xe chiến đấu bộ binh của Tây Ban Nha, Áo và Anh mặc dù được sản xuất tại châu Âu, nhưng thực hiện lại là General Dynamics European Land Systems - chi nhánh của một công ty Mỹ.
Xét trên lĩnh vực hàng không, châu Âu có các loại chiến đấu cơ rất mạnh như Eurofighter, Rafale và Gripen, nhưng tiêm kích Thụy Điển lại sử dụng nhiều thành phần quan trọng do Mỹ sản xuất.
Không chỉ có vậy một phần đáng kể khả năng chiến đấu của tiêm kích Eurofighter phụ thuộc vào tên lửa AIM-120 AMRAAM của Mỹ, vì việc nghiên cứu tích hợp tên lửa tầm xa Meteor đang bị chậm trễ.
Đồng thời các quốc gia có điều kiện ở châu Âu đều mua F-35, ngoại trừ Pháp, khi Paris vẫn gần như là ví dụ điển hình nhất về tính tự chủ của EU trong vấn đề vũ khí.
Nhưng có thể dễ dàng nêu thêm những ví dụ về sự phụ thuộc đáng kể của quân đội các quốc gia châu Âu vào trang thiết bị quân sự của Mỹ, tức là họ không thể độc lập viện trợ cho Ukraine.
Vì vậy trong trường hợp Mỹ thực sự ngừng hỗ trợ quân sự cho Kyiv, châu Âu gần như không có khả năng thay thế chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, thậm chí là trong trung hạn.
Giải pháp duy nhất hiện nay có lẽ là các quốc gia châu Âu phải sử dụng tiền của mình để mua vũ khí Mỹ và cung cấp cho Ukraine, đi kèm việc viện trợ các loại do mình sản xuất với khối lượng hạn chế hơn nhiều nhằm giúp Kyiv đứng vững qua giai đoạn khó khăn.
Việt Dũng
Theo Defense Express