Châu Âu nỗ lực cứu vãn quan hệ Ukraine - Mỹ

5 giờ trướcBài gốc

Các nhà lãnh đạo tại Hội nghị thượng đỉnh châu Âu tại London (Anh) ngày 2-3. Ảnh: gov.uk

Cuộc đấu khẩu công khai giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tuần trước tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng, đã xô đổ nỗ lực của châu Âu nhằm hàn gắn mối quan hệ giữa hai lãnh đạo, đồng thời đe dọa nghiêm trọng tương lai viện trợ từ Washington dành cho Kiev. Cơn giận dữ của Tổng thống Trump và lời đe dọa Mỹ có thể ngừng hỗ trợ Ukraine nếu Kiev không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào do Washington làm trung gian là dấu hiệu mới nhất cho thấy lãnh đạo Mỹ đang chuyển hướng chính sách đối ngoại khỏi các đồng minh truyền thống ở châu Âu và hướng tới Nga. Trong bối cảnh đó, các nhà lãnh đạo châu Âu tích cực thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho Ukraine theo mong muốn của Kiev.

Xây dựng một "liên minh tự nguyện"

Phát biểu trong cuộc họp báo sau Hội nghị thượng đỉnh châu Âu tại London (Anh) ngày 2-3, Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết, một số quốc gia châu Âu, bao gồm Anh và Pháp, đang xây dựng một "liên minh tự nguyện" nhằm triển khai "máy bay trên không và binh lính dưới mặt đất" để đàm phán một lệnh ngừng bắn thành công tại Ukraine. "Anh sẵn sàng hỗ trợ bằng cách đưa binh lính đến thực địa và triển khai máy bay chiến đấu. Cùng với các quốc gia khác, châu Âu phải gánh vác trọng trách này", ông Starmer nói. Ông Starmer nhấn mạnh rằng để bất kỳ liên minh nào thành công, châu Âu phải có "sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Mỹ".

Thủ tướng Anh cho biết ông đã nói chuyện với ông Trump vào ngày 1-3 để trình bày kế hoạch về liên minh đề xuất và nhấn mạnh rằng liên minh này sẽ thành công nếu châu Âu hợp tác "cùng với Mỹ và có sự hậu thuẫn từ Mỹ". Mặc dù không nêu đích danh các nước tham gia thành lập "liên minh thiện chí", song nhà lãnh đạo Anh khẳng định có thêm nhiều nước khác sẵn sàng gia nhập liên minh này. Ông Starmer tuyên bố: "Chúng ta đang ở ngã ba đường của lịch sử ngày nay. Đây không phải là lúc để nói thêm nữa. Đã đến lúc hành động. Đã đến lúc phải tiến lên, dẫn dắt và đoàn kết xung quanh một kế hoạch mới vì một nền hòa bình công bằng và bền vững".

Cũng tại cuộc họp báo, Thủ tướng Anh Starmer thông báo Hội nghị thượng đỉnh châu Âu đã thống nhất 4 bước đi nhằm tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến hiện nay và trong tương lai. Thứ nhất là tiếp tục viện trợ quân sự và tăng cường "áp lực kinh tế" lên Nga. Thứ hai là đảm bảo chủ quyền và an ninh của Ukraine. Thứ ba là tiếp tục tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine trong trường hợp đạt được thỏa thuận hòa bình để ngăn chặn các cuộc xung đột khác trong tương lai. Và cuối cùng là kêu gọi các đối tác tham gia một "liên minh tự nguyện" để cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine - bước đi mà Thủ tướng Starmer nhấn mạnh cần có sự ủng hộ từ Mỹ để thành công, như ông đã đề cập trước đó với Tổng thống Trump.

Tăng chi tiêu quốc phòng

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 2-3 xác nhận Paris và London sẽ đề xuất lệnh ngừng bắn "trên không, trên biển" kéo dài 1 tháng ở Ukraine. Ông cho biết quân đội châu Âu có thể được triển khai nếu đạt được một thỏa thuận hòa bình sâu rộng hơn, nhưng không rõ liệu các quốc gia khác có đồng ý với các điều kiện này hay không.

Trả lời phỏng vấn nhật báo Le Figaro, Tổng thống Pháp cũng đề nghị các quốc gia châu Âu tăng ngân sách quốc phòng lên mức 3,0 - 3,5% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) để thích ứng với sự thay đổi các ưu tiên của Mỹ. Cũng trong ngày 2-3, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho hay các nhà lãnh đạo châu Âu đều thống nhất cho rằng "Lục địa già" cần gánh vác thêm trách nhiệm và "chi tiêu nhiều hơn cho ngân sách quốc phòng.

Thủ tướng Starmer ngày 2-3 thông báo London sẽ chi hơn 1,6 tỷ bảng Anh (khoảng hơn 2 tỷ USD) để viện trợ vũ khí và trang thiết bị quân sự, trong đó có tên lửa phòng không, cho Ukraine. Ông Starmer nêu rõ gói viện trợ mới sẽ "cho phép Ukraine sử dụng hơn 1,6 tỷ bảng Anh từ nguồn tài chính xuất khẩu của Anh để mua hơn 5.000 tên lửa phòng không". Theo nhà lãnh đạo Anh, số tên lửa nêu trên sẽ được sản xuất tại thành phố Belfast (Anh) và sẽ tạo thêm nhiều việc làm cho ngành công nghiệp quốc phòng của "Xứ sở sương mù".

Theo Reuters, vừa qua, cả hai quốc gia Anh và Pháp cũng đã lên tiếng về việc triển khai khoảng 30.000 quân gìn giữ hòa bình đến Ukraine trong các cuộc hòa giải trong tương lai. Mặc dù Berlin đã loại trừ khả năng triển khai quân đội, song các quan chức quốc phòng Đức cho biết ý tưởng này có thể được xem xét sau khi có khuôn khổ.

Mỹ nêu điều kiện khôi phục quan hệ với Ukraine

Theo hãng thông tấn độc lập UNIAN (Ukraine) ngày 3-3, Ngoại trưởng Marco Rubio đã nêu ra điều kiện để khôi phục quan hệ giữa Mỹ và Ukraine. Ông Rubio khẳng định Mỹ sẵn sàng khôi phục quan hệ bình thường với Ukraine, tiếp tục các cuộc tiếp xúc và "khởi động lại" các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh điều này chỉ có thể xảy ra khi Kiev thể hiện thiện chí "hướng tới hòa bình".

"Cách duy nhất để chấm dứt xung đột là đưa Nga ngồi vào bàn đàm phán và Tổng thống Trump là người duy nhất có thể làm được điều đó", ông Rubio tuyên bố. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ cũng thể hiện thái độ thận trọng về khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình. Khi được hỏi về các đảm bảo an ninh mà Tổng thống Zelensky đang tìm kiếm, ông Rubio cho biết còn quá sớm để thảo luận về những chi tiết cụ thể nếu các cuộc đàm phán diễn ra. Ông cũng cảnh báo rằng đây sẽ không phải là một "thỏa thuận hòa bình dễ dàng".

Trước đó, Chính quyền Tổng thống Trump đã phát đi thông điệp rõ ràng rằng viện trợ của Washington phụ thuộc vào việc Ukraine có chấp nhận tham gia đàm phán với Nga hay không. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick ngày 2-3 cho biết, Tổng thống Ukraine Zelensky đã nhận được một thông điệp rõ ràng trong cuộc gặp với Tổng thống Trump rằng việc hỗ trợ tài chính trong tương lai của Washington phụ thuộc vào việc Ukraine có sẵn sàng đàm phán hòa bình hay không.

Trong khi đó, dù áp lực từ phía Mỹ gia tăng, Tổng thống Zelensky vẫn kiên định với mục tiêu của mình. Ông tuyên bố sẵn sàng từ chức để đổi lấy tư cách thành viên của Ukraine trong NATO, thể hiện quyết tâm đạt được bảo đảm an ninh lâu dài cho nước này. Ngoài ra, Tổng thống Zelensky cũng khẳng định các cuộc đàm phán để đạt được thỏa thuận hòa bình cho xung đột Nga - Ukraine chắc chắn sẽ bao gồm Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).

AN BÌNH

Nguồn CAĐN : https://cadn.com.vn/chau-au-no-luc-cuu-van-quan-he-ukraine-my-post309553.html