Châu Âu ra kế hoạch hòa bình cho Ukraine, thỏa hiệp được 28 điểm của Mỹ?

7 giờ trướcBài gốc

Cuối ngày 23-11, các quan chức châu Âu đã họp cùng phái đoàn Washington và Kiev để thảo luận về kế hoạch hòa bình 28 điểm do Mỹ soạn thảo về hòa bình Ukraine, theo hãng tin Reuters.

Kế hoạch của châu Âu

Giới chức châu Âu đã mang đến buổi thảo luận một phiên bản điều chỉnh của kế hoạch Mỹ, trong đó bác bỏ các đề xuất hạn chế năng lực vũ trang của Ukraine và phản đối những nhượng bộ lãnh thổ.

Theo tài liệu Reuters tiếp cận ngày 23-11, phiên bản điều chỉnh của châu Âu cho phép Ukraine duy trì lực lượng quân sự lớn hơn so với phương án của Mỹ, đồng thời cho rằng mọi thảo luận về trao đổi lãnh thổ phải dựa trên đường ranh hiện tại ở tiền tuyến.

Các quan chức cấp cao của Mỹ thảo luận với phái đoàn Ukraine tại Geneva (Thụy Sĩ) ngày 23-11. Ảnh: Fabrice Coffrini/AFP

Cụ thể, tài liệu đề xuất mức trần quân số của Ukraine trong “thời bình” là 800.000 quân, thay vì mức 600.000 quân theo kế hoạch của Mỹ. Tài liệu cũng nêu rằng “đàm phán về trao đổi lãnh thổ sẽ bắt đầu từ Đường Liên lạc (LOC)”, thay vì xác định trước rằng một số khu vực nên được công nhận là “thực tế thuộc Nga” như gợi ý của Mỹ.

Nguồn thạo tin của Reuters cho biết bản kế hoạch này do nhóm E3 châu Âu (Anh, Pháp và Đức) soạn thảo. Tài liệu lấy các đề xuất trong kế hoạch của Mỹ làm nền tảng, nhưng rà soát từng điểm và đưa ra những phần cần xóa hoặc điều chỉnh.

Văn kiện cũng không loại trừ khả năng Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng lưu ý rằng các nước thành viên hiện chưa đạt đồng thuận.

Một điểm quan trọng là đề xuất Ukraine nhận được bảo đảm an ninh từ Mỹ tương tự Điều 5 của NATO. Điều 5 về phòng vệ tập thể của NATO nêu rõ một cuộc tấn công vào một thành viên là tấn công vào tất cả. Tuy nhiên, Điều 5 quyền lực của NATO không cam kết các thành viên phải can thiệp quân sự toàn diện nếu xảy ra tấn công, mà kêu gọi họ cung cấp những gì mà họ cho là cần thiết để hỗ trợ đối tác.

Tài liệu do châu Âu soạn thảo cũng phản đối đề xuất của Mỹ về việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng tại phương Tây, chủ yếu ở Liên minh châu Âu.

“Ukraine sẽ được tái thiết hoàn toàn và được bồi thường tài chính, gồm cả thông qua tài sản nhà nước Nga, những tài sản này sẽ tiếp tục bị đóng băng cho đến khi Nga bồi thường thiệt hại cho Ukraine” - văn bản viết.

Trước đó, kế hoạch của Mỹ đề xuất dùng 100 tỉ USD trong số tài sản Nga bị đóng băng để đầu tư vào “nỗ lực do Mỹ dẫn dắt nhằm tái thiết và đầu tư tại Ukraine”, và Mỹ sẽ nhận 50% lợi nhuận từ hoạt động này. Phần còn lại được Mỹ đề xuất rót vào một “quỹ đầu tư riêng giữa Mỹ và Nga”.

Sẽ sớm có được hòa bình?

Mỹ và Ukraine cho biết họ đã xây dựng một “khuôn khổ hòa bình được cập nhật và tinh chỉnh” nhằm chấm dứt chiến sự giữa Kiev với Moscow, chỉ vài giờ sau khi các nước châu Âu đưa ra một phương án thay thế mang tính đột phá, loại bỏ một số điểm thiên về Nga trong tài liệu gốc do Mỹ hậu thuẫn bị rò rỉ tuần trước.

Sau cuộc đàm phán 3 bên Mỹ-Ukraine-châu Âu tối 23-11 tại Geneva (Thụy Sĩ), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói rằng ông “rất lạc quan” về tiến triển của các cuộc đàm phán. Một tuyên bố chung giữa hai nước sau đó do Nhà Trắng đăng tải cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cuối cùng cũng sẽ “hoàn toàn tôn trọng” chủ quyền của Ukraine.

“Tôi nghĩ chúng tôi đã đạt được một lượng tiến triển rất lớn. Chúng tôi thực sự đã tiến xa, nên tôi rất lạc quan rằng chúng ta sẽ đạt được thỏa thuận trong một khung thời gian hợp lý, rất sớm” - ông Rubio nói.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trả lời báo chí sau cuộc họp kín với phái đoàn Ukraine tại Geneva (Thụy Sĩ) ngày 23-11. Ảnh: Fabrice Coffrini/AFP

Không rõ thỏa thuận mới này có những điều chỉnh gì, cũng như liệu thỏa thuận do châu Âu điều chỉnh có thỏa hiệp được với đề xuất của Mỹ hay không.

Tuy nhiên, phía Ukraine cũng hết sức lạc quan sau khi đàm phán với Mỹ tại Geneva, trong đó trưởng đoàn đàm phán Ukraine - ông Andriy Yermak nói rằng hai bên đã đạt “tiến triển rất tốt” và đang “tiến về phía trước để đạt được nền hòa bình công bằng và bền vững mà người dân Ukraine xứng đáng được hưởng”.

Theo hãng tin Al Jazeera, vẫn chưa thể trả lời được liệu lần này ông Trump có thể dàn xếp cuộc xung đột Nga-Ukraine hay không.

Tờ The Washington Post dẫn nguồn thạo tin cho biết nội bộ chính quyền ông Trump “không xem kế hoạch này là bất di bất dịch”, mà vốn đã “truyền đạt với phía Ukraine rằng vẫn có khoảng trống để thương lượng”. Tuy vậy, Mỹ “cũng nói rõ họ muốn một thỏa thuận sớm” và “đe dọa đình chỉ viện trợ là hoàn toàn nghiêm túc”.

“Câu hỏi hiện tại đặt ra là liệu nhóm của ông Trump có đạt được thỏa thuận với Ukraine và các đối tác châu Âu trước thời hạn [27-11] mà Washington đặt ra hay không. Một lần nữa, Ukraine lại phải tìm cách thuyết phục một Nhà Trắng khó đoán rằng chính Nga, chứ không phải Ukraine, mới là bên phải nhượng bộ những yêu sách tối đa của họ” - The Washington Post có đoạn.

Kế hoạch 28 điểm về Ukraine là của Nga?

Truyền thông Mỹ những ngày qua lan truyền thông tin cho rằng kế hoạch 28 điểm về hòa bình cho Ukraine thực chất là do Nga soạn thảo, song Bộ Ngoại giao Mỹ và cá nhân Ngoại trưởng Marco Rubio đã công khai bác bỏ điều này, đài CBS News đưa tin.

Thông tin trên xuất phát từ chia sẻ của Thượng Nghị sĩ Jeanne Shaheen (Dân chủ, thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ), Thượng Nghị sĩ Chris Coons (Dân chủ, thành viên ủy ban trên) và các đồng nghiệp tại một diễn đàn an ninh quốc tế hôm 22-11 ở Canada.

Bà Shaheen nói rằng “kế hoạch hòa bình 28 điểm đó không phải là một sự thỏa hiệp, đó là một kế hoạch do Nga viết để mang lại lợi ích cho Nga”, đồng thời chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump đã không “gây áp lực lên [Tổng thống Nga Vladimir] Putin”.

Thượng nghị sĩ Mike Rounds (Cộng hòa) nói rằng ông cùng nhiều nhà lập pháp khác đã được Ngoại trưởng Rubio xác nhận trong chiều 22-11 rằng đó “không phải là kế hoạch hòa bình của [Mỹ]” mà Washington chỉ là “bên trung gian” nhận kế hoạch từ một bên thứ ba và “sắp xếp để chia sẻ đề xuất này”.

Bác bỏ các thông tin trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ - ông Tommy Pigott tuyên bố những phát ngôn như vậy là “hoàn toàn sai sự thật”.

Không lâu sau đó, Ngoại trưởng Rubio lên tiếng rằng “đề xuất hòa bình do Mỹ soạn thảo. Nó được đưa ra như một khuôn khổ vững chắc cho các cuộc đàm phán đang diễn ra.”

Ông Rubio lưu ý rằng các chi tiết trong kế hoạch này “dựa trên ý kiến đóng góp từ phía Nga” nhưng “nó cũng dựa trên những ý kiến đóng góp trước đó và hiện tại từ phía Ukraine”.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/chau-au-ra-ke-hoach-hoa-binh-cho-ukraine-thoa-hiep-duoc-28-diem-cua-my-post883175.html