Châu Âu sẽ cùng Ukraine tham dự cuộc gặp với Mỹ

6 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Ukraine Zelensky trong cuộc họp báo tại Brussels hôm 17/8. Ảnh: AP

Các lãnh đạo Anh, Pháp, Đức, Italy và Phần Lan đang thể hiện tình đoàn kết với Tổng thống Ukraine Zelensky sau khi ông không được tham dự Hội nghị thượng đỉnh cuối tuần qua giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Cam kết có mặt tại Nhà Trắng để tham dự một cuộc họp ba bên với Tổng thống Donald Trump vào ngày 18/8 được xem là một nỗ lực nhằm đảm bảo cuộc gặp lần này sẽ diễn ra suôn sẻ hơn so với lần trước vào tháng 2, thời điểm ông Trump từng nặng lời chỉ trích người đồng nhiệm Ukraine trong một cuộc gặp căng thẳng tại Phòng Bầu dục.

“Châu Âu rất lo sợ cảnh tượng ở Phòng Bầu dục lặp lại và vì vậy họ muốn ủng hộ ông Zelensky đến cùng”, tướng Pháp đã nghỉ hưu Dominique Trinquand, cựu Trưởng phái bộ quân sự Pháp tại Liên Hợp Quốc nhận định.

Củng cố quân đội Ukraine và triển khai lực lượng đồng minh

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, phái đoàn châu Âu sẽ đề nghị Tổng thống Donald Trump ủng hộ các kế hoạch do họ soạn thảo nhằm tăng cường quân đội Ukraine, vốn đã là lực lượng lớn nhất châu Âu bằng nhiều chương trình huấn luyện và trang bị hơn để đảm bảo nền hòa bình bền vững.

“Chúng ta cần một mô hình đáng tin cậy cho quân đội Ukraine, đó là điểm đầu tiên, và nói rõ tất cả chúng ta - bao gồm người châu Âu và người Mỹ sẽ huấn luyện, trang bị và tài trợ cho nỗ lực này trong dài hạn như thế nào”, ông Macron phát biểu.

Trong kế hoạch của mình, châu Âu cũng dự tính triển khai một lực lượng đồng minh tại Ukraine, cách xa tiền tuyến, để trấn an Kiev rằng hòa bình sẽ được duy trì và ngăn chặn một cuộc chiến tranh khác. Tổng thống Macron phát biểu sau cuộc họp trực tuyến kéo dài gần hai giờ hôm 17/8 với lãnh đạo các quốc gia châu Âu và ngoài khu vực, bao gồm Canada, Australia và Nhật Bản - những thành viên của cái gọi là “Liên minh tự nguyện” (coalition of the willing).

Một lực lượng “vài nghìn binh sĩ sẽ được triển khai trên lãnh thổ Ukraine, tại vùng hòa bình” để gửi đi tín hiệu rằng “vận mệnh của chúng ta gắn liền với nhau”, ông Macron nhấn mạnh.

“Đây là điều chúng ta phải thảo luận với người Mỹ: Ai sẵn sàng làm gì?”, ông nói. “Nếu không, tôi cho rằng người Ukraine đơn giản là không thể chấp nhận những cam kết mang tính lý thuyết”.

EU và NATO sẵn sàng “chia sẻ trách nhiệm”

Về phần mình, tuyên bố trong cuộc họp báo tại Brussels cùng Tổng thống Zelensky, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định: “Chúng tôi hoan nghênh sự sẵn sàng của Tổng thống Donald Trump trong việc đóng góp các bảo đảm an ninh kiểu Điều 5 cho Ukraine. Và “Liên minh tự nguyện”, bao gồm cả Liên minh châu Âu, sẵn sàng đóng góp phần của mình”.

Trong khi đó, Tổng thống Macron cho rằng, bản chất của các bảo đảm an ninh quan trọng hơn nhiều so với cái nhãn “Điều 5”.

“Một điều khoản lý thuyết là chưa đủ, vấn đề là ở thực chất”, ông nói. “Chúng ta phải bắt đầu từ khẳng định rằng bảo đảm an ninh đầu tiên cho Ukraine là một quân đội Ukraine mạnh”.

Cùng với Chủ tịch EC von der Leyen và Tổng thống Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb cũng sẽ tham dự cuộc họp hôm 18/8, cùng với Tổng thư ký NATO Mark Rutte.

Lo ngại Ukraine bị lép vế

Sự ủng hộ của các lãnh đạo châu Âu có thể giúp xoa dịu lo ngại của giới lãnh đạo Kiev và châu Âu khác rằng Ukraine có nguy cơ bị ép buộc vào một thỏa thuận hòa bình bất lợi.

Ông Neil Melvin, Giám đốc nghiên cứu an ninh quốc tế tại Viện Nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia (RUSI) ở London, cho rằng các lãnh đạo châu Âu đang cố gắng “định hình chương trình nghị sự đang thay đổi rất nhanh”. Sau hội nghị Alaska, ý tưởng về một lệnh ngừng bắn gần như bị loại bỏ, khi câu chuyện chuyển hướng sang chương trình nghị sự của Nga nhằm đảm bảo Ukraine không gia nhập NATO hoặc thậm chí là EU.

Hôm 17/8, phát biểu trong chương trình “Meet the Press” của NBC, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, khả năng ngừng bắn “không bị loại trừ”, nhưng cách tốt nhất để chấm dứt chiến tranh là thông qua một “thỏa thuận hòa bình toàn diện”.

Tổng thống Putin đã ngụ ý rằng, ông coi châu Âu là trở ngại cho đàm phán. Ông cũng từ chối gặp trực tiếp Zelensky, khẳng định cuộc gặp chỉ có thể diễn ra khi nền tảng cho một thỏa thuận hòa bình đã được thiết lập.

Sau cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ, ông Putin nói rằng, Kiev và các Thủ đô châu Âu khác có thể “tạo ra chướng ngại” để phá hỏng tiến triển tiềm tàng thông qua “những mưu toan hậu trường”.

Thách thức đối với phái đoàn châu Âu

Hiện tại, Tổng thống Zelensky là “con đường duy nhất” để châu Âu tham gia vào các cuộc thảo luận về tương lai của Ukraine và an ninh châu Âu.

Tuy nhiên, số lượng đông đảo lãnh đạo châu Âu tham dự đồng nghĩa nhóm này sẽ phải “cẩn trọng” để không đưa ra những thông điệp mâu thuẫn, chuyên gia Neil Melvin cảnh báo.

“Nguy cơ là họ sẽ trông giống như đang hợp lực để gây sức ép lên Mỹ”, ông nói. “Ông Trump sẽ không muốn cảm giác bị dồn vào chân tường”.

Ukraine cần cả Mỹ lẫn châu Âu

Mặc dù chi tiết vẫn chưa rõ ràng về cơ chế bảo đảm an ninh kiểu Điều 5 từ Mỹ và châu Âu, nó có thể phản chiếu các điều khoản trong tư cách thành viên NATO, theo đó một cuộc tấn công vào một thành viên được coi là cuộc tấn công vào toàn khối.

Tổng thống Zelensky tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia từ cả Mỹ và châu Âu trong bất kỳ cuộc đàm phán nào.

“Chỉ quân đội mạnh mới giúp đảm bảo an ninh. Chỉ Ukraine mới có thể cung cấp điều đó. Và chỉ châu Âu mới có thể tài trợ cho quân đội này, nhưng có những thứ chỉ Mỹ mới có thể cung cấp”, ông nói tại Brussels hôm 17/8.

Tổng thống Zelensky cũng phản bác quan điểm của Tổng thống Donald Trump, người đang thuận theo đề xuất của ông Putin rằng hai bên nên đàm phán kết thúc hoàn toàn chiến tranh thay vì trước tiên đạt được một lệnh ngừng bắn. Ông cho rằng cần ngừng bắn trước để Ukraine có thời gian xem xét các yêu cầu hòa bình của Putin.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/chau-au-se-cung-ukraine-tham-du-cuoc-gap-voi-my-10383680.html