Châu Âu thúc đẩy triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine

6 giờ trướcBài gốc

Những chi tiết đã sáng tỏ

Trong kết luận sau sự kiện, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhắc đến việc "xây dựng một kế hoạch" nhằm xác định những mục tiêu cần đảm bảo an ninh tại Ukraine trong trường hợp một thỏa thuận hòa bình lâu dài được ký kết. Các chuyên gia nhận định đây là một bước tiến dài trong việc thành lập "liên minh tự nguyện", chuyển từ những "khái niệm mơ hồ" sang một "kế hoạch cụ thể". Điều này càng quan trọng hơn trong bối cảnh Ukraine vừa đồng thuận với đề xuất của Mỹ về một lệnh ngừng bắn 30 ngày với Nga.

Với những diễn biến mới nhất, viễn cảnh về một thỏa thuận hòa bình lâu dài là hoàn toàn khả thi và nhanh chóng. Như vậy, thời gian dành cho các đồng minh của Kiev để đi đến thống nhất và triển khai trên thực địa một lực lượng gìn giữ hòa bình đã không còn nhiều. Theo các nguồn tin chính thức, các tham mưu trưởng đang bàn về kế hoạch triển khai một "sư đoàn" bộ binh đến từ nhiều quốc gia, từ khoảng 20.000 - 30.000 người. Lực lượng này sẽ được chia nhỏ và đóng tại nhiều vùng trên lãnh thổ Ukraine nhằm đảm bảo an ninh cũng như phản ứng trước những "cuộc tấn công mới".

Hội nghị các Tổng tham mưu trưởng nhóm họp tại Paris đã có những tiến triển cụ thể và "rõ ràng". Ảnh: Libération

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Quân đội Pháp, ông Sébastien Lecornu, điều quan trọng lúc này là các bên cần phải xác định rõ nhiệm vụ của "liên minh tình nguyện", "đội quân gìn giữ hòa bình có nhiệm vụ quan sát, trấn an hay giảm xung đột". Đây là vấn đề mang tính quyết định những diễn biến tiếp theo của xung đột Nga-Ukraine bởi chỉ cần bất kỳ giao tranh nào phát sinh giữa lực lượng gìn giữ hòa bình và phía Moscow, thế giới có thể sẽ bước vào một cuộc chiến tranh cấp lục địa hay tồi tệ hơn, đó là nguy cơ về một thế chiến mới, thế chiến thứ 3.

Ngoài ra, cũng trong cuộc họp, các tham mưu trưởng đều nhất trí rằng các đảm bảo an ninh cho Kiev "không nên tách rời khỏi NATO" cũng như khả năng của khối này. NATO, với Mỹ là thành viên có sức ảnh hưởng lớn nhất, đã và đang đóng vai trò then chốt trong việc "gìn giữ" hòa bình cho châu Âu. Mặc dù phía Mỹ không cử bất kỳ quan chức nào tham dự Hội nghị lần này nhưng thông qua việc tiến gần hơn với NATO, các tham mưu trưởng hy vọng tiếp tục 'trói buộc" lợi ích của Mỹ nói riêng và NATO nói chung, vào quá trình tái thiết hòa bình hậu xung đột Nga-Ukraine, nhất là trong bối cảnh Washington và Moscow đang có những động thái "xích lại gần nhau hơn".

Quan điểm của Mỹ

Trong các tuyên bố của mình, Mỹ vẫn giữ nguyên quan điểm sẽ không gửi bất kỳ một binh lính nào đến Ukraine để tham gia vào quá trình gìn giữ hòa bình nếu một thỏa thuận giữa Kiev và Moscow được thiết lập.

Các chuyên gia địa bàn nhận định đây là một quyết định tinh tế mang nhiều mục đích của Washington. Đầu tiên, việc không cử binh lính tới Kiev sẽ tránh và giảm thiểu tối đa các xung đột trực tiếp với phía Nga. Sự nhất quán trong quan điểm cho thấy các thiện chí của Mỹ và đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực hâm nóng quan hệ Washington và Moscow của chính phủ Donald Trump. Ngoài ra, đây là biện pháp của ông Trump nhằm "ép" châu Âu phải tự đảm bảo an ninh cho chính mình, tái thiết các lực lượng vũ trang và chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng, thay vì phụ thuộc thụ động vào Mỹ.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là phía Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ hoạt động nào trong cả quá trình gìn giữ hòa bình cho Ukraine trong tương lai. Nhìn một cách tổng thể, Washington sẽ đóng vai trò vĩ mô trong tiến trình này. "Liên minh tự nguyên" sẽ bao gồm nhiều thành viên của NATO. Và với tư cách là thành viên có sức ảnh hưởng lớn nhất của Tổ chức, Mỹ hoàn toàn có thể tham gia vào việc quyết định những bước đi tiếp theo của liên minh, nhất là trong bối cảnh đại đa số các thành viên tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình tại Ukraine đều nhất trí "không nên tách rời khỏi NATO".

Dù không có nhiều động thái lớn nhưng giới chuyên môn cho rằng có một sự phối hợp "nhịp nhàng"" giữa Washington và "liên minh tự nguyện". Một bên lo vấn đề hiện tại, bên còn lại chuẩn bị cho tương lai. Việc hạn chế các tiếp xúc cấp cao giữa song phương được coi là điểm nhấn của cả quá trình. Điều này sẽ làm giảm các lo lắng và ngờ vực từ phía Moscow, tạo điều kiện cho các tiến triển trong quá trình đàm phán hòa bình nhằm kết thúc cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Tính toán của của châu Âu

Thay vì thụ động tài trợ và ủng hộ cho Ukraine mà không đem lại nhiều kết quả đáng kể, việc triển khai quân đội tới Kiev cho phép "liên minh tự nguyện" nói chung và Liên minh châu Âu (EU) nói riêng đạt được nhiều mục đích. Đến thời điểm hiện tại, châu Âu vẫn hy vọng lôi kéo Kiev gia nhập Khối 27 để vận dụng điều khoản phòng thủ chung của Hiệp ước về EU, qua đó có thể triển khai quân đội, vũ khí và các hệ thống phòng thủ đến biên giới Ukraine, tăng cường khả năng phòng thủ của châu Âu trước nguy cơ bị tấn công.

Tuy nhiên, quá trình Ukraine gia nhập EU vẫn sẽ cần nhiều thời gian. Bù lại, việc có thể triển khai binh lính một số nước thành viên EU đến Kiev đã phần nào giải quyết vấn đề này. Dù không giống như những gì châu Âu hình dung trong trường hợp Kiev gia nhập Khối 27, nhưng ít nhất thì đây sẽ là cơ sở cho châu Âu có thể phản ứng nhanh và hiệu quả hơn.

Theo những diễn biến mới nhất, Tổng thống Donald Trump đã nhắc đến việc Ukraine nên quên đi chuyện gia nhập NATO nhưng không đề cập đến việc nước này được gia nhập EU hay không. Đây nhiều khả năng sẽ là một trong những điều khoản đàm phán trong tiến trình thiết lập hòa bình sắp tới. Như ông Trump đã tuyên bố, phía Nga sẽ phải có những nhượng bộ.

Ngoài ra, việc triển khai quân đội cũng buộc Moscow phải cân nhắc và cư xử "nhẹ nhàng" hơn trước khi có bất kỳ quyết định nào. Bởi đây không còn là câu chuyện giữa Nga và Ukraine. Mọi phản ứng "hấp tấp' đều kéo theo nguy cơ nổ ra một cuộc chiến lục địa hay cực đoan hơn là một thế chiến mới. Tương tự, điều này cũng áp dụng với « liên minh tự nguyện".

Nhìn một cách tổng thể, dù lực lượng gìn giữ hòa bình sẽ khiến châu Âu phải tốn kém một khoản kinh tế không hề nhỏ nhưng điều này sẽ tiết kiệm hơn nhiều so với việc tiếp tục duy trì viện trợ quân sự cho Kiev. Việc này cũng khiến các bên phải cân nhắc và suy nghĩ kỹ hơn trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào. Nhưng với mong muốn làm giảm nguy cơ bị tấn công cũng như hạn chế tối đa các xung đột thì châu Âu nói riêng và "liên minh tự nguyện" nói chung, hoàn toàn "hài lòng" với những tiến triển trong thời gian gần đây.

Anh Tuấn/VOV-Paris

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/chau-au-thuc-day-trien-khai-luc-luong-gin-giu-hoa-binh-toi-ukraine-post1160606.vov