Châu Âu đang nỗ lực thể hiện tham vọng duy trì vai trò tiên phong trong lĩnh vực khoa học xuất sắc và đổi mới công nghệ. (Nguồn: Shutterstock)
Theo Ủy ban châu Âu (EC), đây là nỗ lực thể hiện tham vọng duy trì vai trò tiên phong của châu Âu trong các lĩnh vực khoa học xuất sắc và đổi mới công nghệ, đồng thời khẳng định vị thế của “lục địa già” như một điểm đến hàng đầu cho tài năng và sáng tạo.
Chiến lược mới hướng đến việc xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu và công nghệ tích hợp, hiện đại và dễ tiếp cận hơn.
Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà sáng tạo và doanh nghiệp, bao gồm cả các công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp đang phát triển, sẽ được tiếp cận thuận lợi với cơ sở vật chất tiên tiến, nguồn dữ liệu chất lượng cao và các dịch vụ chuyên biệt.
Mục tiêu trọng tâm là khuyến khích nhân tài toàn cầu “lựa chọn châu Âu” như một trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm và phát triển.
Những phòng thí nghiệm hiện đại, dây chuyền sản xuất thử nghiệm, máy gia tốc hạt hay phòng sạch vốn là trụ cột của hệ sinh thái khoa học châu Âu sẽ tiếp tục được đầu tư nâng cấp mạnh mẽ.
Các hạ tầng này không chỉ bảo đảm nền tảng cho nghiên cứu cơ bản mà còn mở rộng sang ứng dụng và thương mại hóa công nghệ, từ đó gia tăng sức cạnh tranh công nghiệp và củng cố chủ quyền công nghệ của EU.
Chiến lược mới đồng thời vạch ra một loạt hành động then chốt: đẩy mạnh đầu tư, khai thác tiềm năng của số hóa và trí tuệ nhân tạo, tạo điều kiện tiếp cận thuận lợi hơn, phát triển và thu hút nhân tài, cải thiện quản trị và tăng cường hợp tác quốc tế.
Đặc biệt, chiến lược nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp giữa các quốc gia thành viên EU, khuyến khích hội nhập các quốc gia ứng cử viên vào Khu vực Nghiên cứu châu Âu và nâng cao khả năng chống chịu của hạ tầng trước các rủi ro liên quan đến dữ liệu và nguồn lực quan trọng.
Đây là nền tảng để hiện thực hóa “quyền tự do thứ năm”, sự di chuyển tự do của nghiên cứu, đổi mới và tri thức, vốn được coi là trụ cột cho hệ sinh thái khoa học và sáng tạo của châu lục.
Chiến lược cũng gắn kết chặt chẽ với các sáng kiến lớn của EU như Chiến lược Khởi nghiệp và Mở rộng quy mô, đồng thời chuẩn bị cho các đạo luật mới sắp được triển khai, trong đó có Chiến lược trí tuệ nhân tạo (AI) trong khoa học và Đạo luật Đổi mới châu Âu. Quá trình xây dựng văn kiện này dựa trên tham vấn rộng rãi từ cộng đồng nghiên cứu, doanh nghiệp và các bên liên quan.
Phát biểu về chiến lược, Ủy viên châu Âu phụ trách khởi nghiệp, nghiên cứu và đổi mới Ekaterina Zaharieva khẳng định, một cách tiếp cận đầy tham vọng và phối hợp của châu Âu đối với cơ sở hạ tầng nghiên cứu và công nghệ là rất quan trọng để duy trì vị thế dẫn đầu toàn cầu về khoa học xuất sắc và đổi mới công nghệ.
Với chiến lược mới này, châu Âu sẽ bảo đảm rằng các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và nhà sáng tạo trên khắp châu Âu, bao gồm cả các công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp đang phát triển, có thể dễ dàng tiếp cận cơ sở vật chất hiện đại và dịch vụ phù hợp để phát triển và thử nghiệm sản phẩm cũng như dịch vụ.
Việc triển khai chiến lược châu Âu về cơ sở hạ tầng nghiên cứu và công nghệ không chỉ nhằm củng cố năng lực cạnh tranh khoa học và công nghiệp, mà còn là lời khẳng định rằng châu Âu quyết tâm dẫn đầu trong kỷ nguyên đổi mới toàn cầu.
Bằng tầm nhìn dài hạn, sự phối hợp đồng bộ và nguồn đầu tư bền vững, EU đang tạo nền móng vững chắc để khoa học và công nghệ trở thành động lực trung tâm cho sự phát triển trong nhiều thập niên tới.
Bảo Minh