Châu Âu xây 'bức tường' chống thiết bị bay không người lái:Đặt ra nhiều câu hỏi lớn

4 giờ trướcBài gốc

UAV tham gia cuộc tập trận Nordic Response 2024 tại Na Uy. Ảnh: Quân đội Na Uy

Bước tiến mới của EU được khởi động từ việc những tháng gần đây xuất hiện ngày càng nhiều "vụ vi phạm không phận" và những hoạt động của UAV gây mất an toàn tại các nước Baltic, Ba Lan, Đan Mạch, Romania. Trong cuộc họp lần đầu tiên về vấn đề này ngày 26-9 vừa qua, các quan chức phương Tây cho rằng, nhiều vụ việc có liên hệ với chiến thuật “chiến tranh lai” sử dụng phương tiện rẻ tiền, khó nhận diện nhưng dễ triển khai từ bên ngoài. Trước đó, ngày 10-9, máy bay của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã xuất kích để bắn hạ một số UAV xâm phạm không phận Ba Lan. Trong tuần này, các sân bay ở Đan Mạch tạm thời đóng cửa sau khi phát hiện thiết bị bay không người lái. Những diễn biến như vậy thúc đẩy mong muốn có giải pháp phối hợp, thay vì tự ứng phó riêng lẻ.

Khái niệm "bức tường" chống thiết bị bay không người lái là hệ sinh thái phòng thủ tích hợp gồm nhiều loại cảm biến, từ radar, hệ thống điện - quang học, cảm biến âm thanh, cho tới các loại công cụ tác chiến điện tử như thiết bị gây nhiễu; các hệ thống tiếp nhận và chia sẻ dữ liệu và các phương án vô hiệu hóa như máy bay đánh chặn, tên lửa đánh chặn nhỏ tới các thiết bị bắn lưới hoặc drone “bắt” drone. Mục tiêu là tạo “vòng đệm” - phát hiện và giải quyết mối đe dọa ở khoảng cách đủ xa để bảo vệ sân bay, các cơ sở hạ tầng quan trọng và khu dân cư.

Có thể thấy, giải pháp mới là một bước phòng thủ toàn diện, không chỉ kết nối mà còn nâng tầm các giải pháp mà những quốc gia khu vực phía Đông của EU đã triển khai. Estonia, Lithuania, Latvia, Phần Lan, Ba Lan đã tiến hành hoặc lên kế hoạch thử nghiệm các biện pháp chống drone, nhưng những nỗ lực trước đây bị giới hạn bởi sự thiếu phối hợp và ngân sách. Việc EU đứng ra vẽ “bản đồ năng lực”, thiết lập lộ trình kỹ thuật chi tiết và huy động ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu hỗ trợ sẽ giúp tạo ra giải pháp phòng thủ toàn diện hơn.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều câu hỏi lớn chưa được giải đáp. Việc triển khai hạ tầng phòng thủ tầm cỡ châu lục đòi hỏi đầu tư lớn về thiết bị, năng lực giám sát liên tục, cũng như phương tiện tuần tra và nhân lực chuyên môn. EU hiện đang cân nhắc việc sử dụng ngân sách chung và các chương trình hỗ trợ để giảm gánh nặng cho các nước tuyến đầu. Nhiều ý kiến chỉ rõ, việc vô hiệu hóa 1 UAV giá rẻ bằng cách sử dụng tên lửa đắt tiền không phải cách tiếp cận bền vững. Do vậy, trọng tâm cần được đặt vào các biện pháp rẻ hơn như gây nhiễu, dùng UAV đối kháng dựa trên các hệ thống phát hiện sớm...

Dự án mới không chỉ là vấn đề của EU, bởi NATO cũng được mời tham gia để bảo đảm tính liên kết giữa khả năng phòng thủ của khối và các nước đối tác, trong đó có Ukraine - nơi kinh nghiệm chống drone trên chiến trường vô cùng quý giá. Giới chức EU từng cho biết, học hỏi từ Ukraine là cần thiết vì Kiev đã triển khai nhiều kỹ thuật phát hiện và tấn công drone hiệu quả trong thực chiến. Đồng thời, liên minh kỹ thuật giữa EU - NATO giúp giảm rủi ro phân mảnh giải pháp giữa các nước.

Nhìn chung, một "bức tường" phòng thủ chống UAV là phản ứng hợp lý trước mối đe dọa công nghệ nhưng để triển khai thành công đòi hỏi nhiều yếu tố như phối hợp kỹ thuật, pháp lý và tài chính ở tầm châu lục. Sáng kiến này có thể trở thành mạng lưới hiệu quả thực sự trên thực tế hay chỉ dừng lại ở tuyên bố chính trị phụ thuộc vào tốc độ hoàn thiện lộ trình kỹ thuật, nguồn lực tài chính và nhất là ý chí chính trị, duy trì hợp tác bền vững giữa các thành viên EU.

Hoàng Linh (Theo The Guardian, Al Jazeera)

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/chau-au-xay-buc-tuong-chong-thiet-bi-bay-khong-nguoi-lai-dat-ra-nhieu-cau-hoi-lon-717561.html