Cháy chung cư Hong Kong: Vì sao ngọn lửa bốc cao như 'đuốc khổng lồ'?

39 phút trướcBài gốc

Đến sáng 27/11, lửa đã được khống chế triệt để tại 3 tòa nhà của khu chung cư Wang Fuk Court (Hong Kong, Trung Quốc), 4 tòa nhà vẫn còn lửa cháy lan, một tòa không bị ảnh hưởng. Ảnh: SCMP.

Vụ hỏa hoạn tại khu chung cư Wang Fuk Court, quận Tai Po, Hong Kong chiều 26/11 nhanh chóng trở thành thảm kịch. Theo SCMP, tính đến rạng sáng 27/11, ít nhất 44 người thiệt mạng, 279 người mất tích, khoảng 45 người đang điều trị trong tình trạng nguy kịch, gần 900 cư dân được sơ tán tới 8 điểm tạm trú. Gần 900 nhân viên cứu hỏa và cứu hộ cùng hàng trăm xe chuyên dụng đã được huy động đến hiện trường.

Trong khi lực lượng cứu hộ vẫn tiếp tục tìm kiếm người mất tích, hình ảnh ngọn lửa đỏ rực bao trùm các tòa nhà cao tầng, cột khói đen cuộn lên giữa đêm, lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội đã khiến nhiều người gọi đây là “đám cháy giống như ngày tận thế”.

Tuy vậy, các dữ liệu bước đầu từ cơ quan chức năng cho thấy bức tranh phức tạp hơn: ngọn lửa bùng phát và lan rất nhanh trên hệ thống giàn giáo tre và lớp lưới, bạt công trình bao quanh mặt ngoài khu nhà đang cải tạo, khiến hình ảnh bề ngoài dữ dội hơn nhiều so với những gì đang diễn ra bên trong kết cấu bê tông.

Cận cảnh biển lửa nuốt trọn 7 tòa chung cư tại Hong Kong Video cho thấy ngọn lửa dữ dội lan nhanh qua hệ thống giàn giáo tre của khu chung cư Wang Fuk Court. Khói đen cuồn cuộn bốc cao ngay từ những phút đầu tiên khi ngọn lửa bắt đầu bùng lên, sau đó lửa từ tòa nhà ban đầu nhanh chóng bén sang ít nhất ba tòa khác trong khu.

Giàn giáo tre và lớp lưới công trình thành “nguồn nuôi lửa”

Khu chung cư Wang Fuk Court gồm 8 tòa nhà với khoảng 2.000 căn hộ, là nơi sinh sống của gần 4.700 cư dân. Từ tháng 7/2024, toàn bộ khu nhà bước vào một đợt cải tạo quy mô lớn.

Theo SCMP, kết quả kiểm tra ban đầu tại tòa số 8 - tòa duy nhất không bị lửa tác động trực tiếp - cho thấy mặt ngoài các tầng đều được phủ lưới bảo vệ màu xanh, bạt chống thấm và màng nhựa phục vụ thi công. Cảnh sát cho rằng nhiều khả năng các vật liệu này không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn phòng cháy, đồng thời xốp cách nhiệt (styrofoam) được nhiều hộ dùng bổ sung cũng góp phần làm tăng nguy cơ cháy lan.

Điểm đặc biệt khiến vụ việc tại Hong Kong khác hẳn với nhiều vụ cháy chung cư ở nơi khác là loại giàn giáo bao quanh công trình. Hong Kong là một trong số rất ít nơi trên thế giới vẫn sử dụng phổ biến giàn giáo tre cho xây dựng và cải tạo nhà cao tầng. Hệ thống này được tạo thành từ những thân tre dài, buộc với nhau bằng dây, kết hợp cùng ván gỗ và lưới bao che, tạo thành một “lồng” bọc kín mặt ngoài tòa nhà.

Giàn giáo tre có ưu điểm chi phí thấp, nhẹ, dễ vận chuyển, dễ lắp dựng và tận dụng được tay nghề truyền thống của khoảng 2.500 thợ giàn giáo tre được cấp phép tại Hong Kong. Chính quyền đặc khu cũng từng thừa nhận đây là một phần “di sản nghề” gắn với ngành xây dựng địa phương.

Nhưng chính cấu trúc đó lại khiến rủi ro hỏa hoạn tăng cao. Tre là vật liệu hữu cơ, rỗng bên trong, rất dễ bắt lửa và cháy lan nhanh, đặc biệt khi đi cùng lưới nhựa và màng che dễ cháy. Khi lửa bắt vào lớp vỏ này, toàn bộ mặt đứng công trình trở thành một “nguồn nuôi lửa” khổng lồ. Từ xa, lửa bò dọc theo giàn giáo, bám vào lớp lưới, bạt, bốc cao hàng chục tầng, tạo cảm giác như “cả tòa nhà bốc cháy từ trên xuống dưới”.

Theo SCMP, trong giai đoạn 2019-2024 đã ghi nhận 22 vụ tai nạn chết người liên quan đến thợ giàn giáo tại Hong Kong. Từ tháng 3 năm nay, chính quyền Hong Kong đã yêu cầu dần loại bỏ giàn giáo tre, chuyển sang khung kim loại. Tuy nhiên, việc này mới ở giai đoạn đầu, nên nhiều công trường, trong đó có công trường ở khu Wang Fuk Court, vẫn sử dụng giàn giáo tre trong quá trình cải tạo.

Giàn giáo tre là nguyên nhân góp phần khiến vụ hỏa hoạn thảm khốc hơn. Ảnh: Reuters

Năm nay, Hong Kong đã có 3 vụ cháy liên quan đến giàn giáo tre được Hiệp hội Bảo vệ Nạn nhân Tai nạn Công nghiệp Hong Kong thống kê.

Trong vụ hỏa hoạn ngày 26/11, đến rạng sáng 27/11, lửa tại 3 trong số 7 tòa nhà bị ảnh hưởng đã được khống chế, song 4 tòa còn lại vẫn còn đốm lửa cháy lan trên mặt ngoài, do lượng vật liệu bao che và giàn giáo quá lớn.

Lực lượng cứu hỏa và cứu hộ liên tục được điều thêm tới hiện trường vụ cháy tại khu Wang Fuk Court để hỗ trợ người dân. Ảnh: SCMP

Điều tra trách nhiệm và câu hỏi cho tương lai giàn giáo tre

Giới chức Hong Kong cho biết vụ cháy xảy ra trong điều kiện gió mạnh, khiến ngọn lửa bùng phát và lan rất nhanh qua các mặt đứng phủ lưới và giàn giáo tre. Các tòa cao tầng trong khu Wang Fuk Court lại nằm sát nhau, tạo thành các khe hẹp giữa các khối nhà.

Khi lửa bùng trên mặt ngoài, luồng khí nóng bốc lên, không khí bên dưới bị hút vào, tạo thành dòng đối lưu theo chiều đứng, tương tự hiện tượng “hiệu ứng ống khói” từng được nhắc đến trong các tài liệu về cháy nhà cao tầng.

Cách tổ chức không gian này khiến lửa và khói di chuyển nhanh dọc theo lớp giàn giáo, trong khi lính cứu hỏa bị hạn chế khả năng tiếp cận. Cục trưởng Sở Cứu hỏa Andy Yeung cho biết dù lực lượng đã huy động gần hết nhân sự có thể triển khai trong khu vực, “không gian hẹp trong khu chung cư phức hợp khiến việc bố trí đội hình cứu hỏa và thiết bị tiếp cận tòa nhà gặp rất nhiều hạn chế”.

Lực lượng cứu hỏa và nhân viên y tế đã làm việc suốt đêm. Một số lính cứu hỏa bị thương hoặc kiệt sức vì phải hoạt động trong điều kiện nhiệt độ rất cao.

Theo SCMP, khoảng 900 cư dân đã được sơ tán tới 8 điểm tạm trú, trong khi nhiều tuyến đường xung quanh bị phong tỏa, 6 trường học gần hiện trường phải đóng cửa trong ngày 27/11 do tắc nghẽn giao thông và nguy cơ mất an toàn.

Bên cạnh nỗ lực dập lửa và tìm kiếm người mất tích, chính quyền Hong Kong đã bắt đầu bước điều tra trách nhiệm. Đài RTHK cho biết cảnh sát đã bắt giữ 3 người vì nghi ngờ liên quan tội ngộ sát, gồm 2 giám đốc và 1 cố vấn kỹ thuật của một công ty xây dựng phụ trách bảo trì tại khu chung cư.

Bà Eileen Chung, sĩ quan cao cấp của Lực lượng Cảnh sát Hong Kong, nói rằng cơ quan điều tra “có lý do để tin rằng những người phụ trách công ty đã tắc trách, dẫn đến tai nạn và khiến ngọn lửa lan ngoài tầm kiểm soát, gây thương vong lớn”. Cảnh sát đang tập trung kiểm tra toàn bộ quy trình thi công, lựa chọn vật liệu và biện pháp bảo đảm an toàn trong giai đoạn cải tạo của Wang Fuk Court.

Về phía chính quyền, Trưởng Đặc khu Lý Gia Siêu cho biết ưu tiên tuyệt đối hiện nay là dập lửa, cứu người và hỗ trợ nạn nhân, trước khi tiến hành đánh giá toàn diện và xem xét các biện pháp chính sách tiếp theo. Mọi hoạt động vận động liên quan đến cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp Hong Kong đã được tạm dừng, toàn bộ nguồn lực được dồn cho công tác cứu hộ và khắc phục hậu quả.

Vụ cháy tại Wang Fuk Court đang được đánh giá là một trong những hỏa hoạn nghiêm trọng nhất tại Hong Kong trong nhiều thập kỷ qua, cả về mức độ lan rộng lẫn con số thương vong. Nó cũng làm nổi bật lại tranh luận kéo dài nhiều năm về việc có nên tiếp tục sử dụng giàn giáo tre trong môi trường đô thị dày đặc hay không.

Từ góc độ kỹ thuật, các chuyên gia an toàn công trình lâu nay vẫn đề nghị siết chặt tiêu chuẩn vật liệu bao che, lưới và màng bảo vệ, đặc biệt tại các công trình đang cải tạo với diện tích giàn giáo lớn. Thảm kịch lần này cho thấy chỉ cần một mắt xích yếu – từ vật liệu dễ cháy, cách bố trí giàn giáo đến điều kiện thời tiết bất lợi – toàn bộ mặt đứng một khu chung cư cao tầng có thể biến thành “đuốc lửa” trong thời gian rất ngắn.

Hiện trường cứu hộ vụ đại hỏa hoạn tại Hong Kong Ít nhất 44 người thiệt mạng, 279 người mất tích trong vụ thảm kịch cháy chung cư tại Hong Kong (Trung Quốc), con số thương vong liên tục tăng. Nhà chức trách đã tạm giữ 3 người liên quan tới vụ việc.

An Hòa

Nguồn Znews : https://znews.vn/chay-chung-cu-hong-kong-vi-sao-ngon-lua-boc-cao-nhu-duoc-khong-lo-post1606257.html