Chạy đua gỡ 'thẻ vàng' IUU: Từ siết quản lý đến chuyển đổi sinh kế

3 giờ trướcBài gốc

Trong đó, TPHCM đang siết chặt quản lý và chủ động tham mưu chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi sinh kế, hướng tới phát triển nghề cá bền vững.

Tàu kiểm ngư làm nhiệm vụ trên sông Dinh, TPHCM

Dùng công nghệ kiểm soát, quản lý tàu cá

Công tác quản lý đội tàu được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, quyết định trực tiếp đến việc chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. TPHCM đã triển khai đồng bộ các giải pháp công nghệ và hành chính để quản lý chặt chẽ từng con tàu.

Thành phố đã xây dựng một hệ thống giám sát đa tầng, trang bị đầy đủ thiết bị giám sát hành trình (VMS) và giấy phép khai thác theo quy định. Công tác trực VMS được duy trì liên tục 24/7, cho phép các lực lượng chức năng kịp thời phát hiện tàu cá mất kết nối hoặc vượt ranh giới.

“Chủ động gọi điện, nhắn tin thông báo cho thuyền trưởng để tìm hiểu nguyên nhân, có biện pháp khắc phục mất kết nối, đề nghị báo cáo vị trí 6 giờ/lần về trạm bờ Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư; nhắc nhở thuyền trưởng không được vượt ranh giới khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài và yêu cầu quay về vùng biển Việt Nam ngay nếu đã vượt qua ranh giới”, ông Đặng Văn Lương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư (Sở NN-MT TPHCM), cho biết các công việc trọng tâm của cán bộ chi cục.

Tại 9 cảng cá trên địa bàn, hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT) đã được áp dụng 100% đối với tàu ra vào, giúp tăng cường giám sát sản lượng, đối chiếu nhật ký khai thác với dữ liệu VMS, đảm bảo tính hợp pháp của nguồn gốc thủy sản.

Ông Đặng Văn Lương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, khẳng định, công tác rà soát, cập nhật dữ liệu đội tàu được thực hiện thường xuyên. Riêng đối với tàu cá nằm bờ, các địa phương triển khai lực lượng chụp ảnh, ghi hình tọa độ tất cả các tàu để xác định vị trí, sau đó giao các tổ chức, đoàn thể, người dân phối hợp lực lượng biên phòng giám sát, quản lý chặt nên không có tình trạng tàu vươn khơi.

Bên cạnh đó, địa phương cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và tăng cường kiểm tra, nhờ đó đã đạt được kết quả đáng khích lệ. Từ đầu năm 2025 đến nay, thành phố không ghi nhận trường hợp tàu cá nào bị nước ngoài bắt giữ.

Thời gian tới, các cơ quan chức năng của TPHCM tiếp tục siết chặt quản lý tàu cá, hoàn thiện hồ sơ đăng ký, đăng kiểm, và duy trì hệ thống VMS 100% tàu hoạt động trên biển.

Đưa thủy sản đánh bắt về cảng Incomap, phường Vũng Tàu, TPHCM

Kiến nghị chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề

Trong khi công tác quản lý được siết chặt, các địa phương ven biển đang đối diện với vấn đề sinh kế của ngư dân, vốn là thách thức lớn nhất trong việc giảm số lượng tàu không đủ điều kiện.

Ngày 20-10 vừa qua, đồng chí Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, Trưởng Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU TPHCM, đã kiểm tra thực tế tại khu vực biển Sao Mai, phường Vũng Tàu và làm việc với các phường, xã.

Tại buổi làm việc này, ông Nguyễn Minh Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Long Hải, cho biết địa phương đang quản lý 171 tàu đánh bắt không hiệu quả đang nằm bờ. Ông Tâm kiến nghị giải quyết xóa hồ sơ đối với 13 tàu và đăng kiểm cho 71 phương tiện tàu cá đang vướng mắc bởi quyết định của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây.

“Phần lớn nghề lưới giã cào đang tập trung ở làng nghề Phước Tỉnh (cũ). Nhu cầu chuyển đổi nghề của bà con rất nhiều, nhưng nguồn kinh phí không có. Vì vậy, kiến nghị UBND TPHCM xem xét có chính sách hỗ trợ bà con chuyển đổi nghề nghiệp”, ông Tâm bày tỏ.

Còn ông Lê Hoài Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Châu, cho biết số tàu không đủ điều kiện tại địa bàn là 111 tàu.

“Qua trao đổi, nhiều ngư dân mong muốn chuyển đổi ngành nghề nhưng không có chính sách gì để hỗ trợ chuyển đổi. Mong mỏi của ngư dân là Nhà nước có chính sách hỗ trợ họ chuyển đổi ngành nghề đánh bắt”, ông Lê Hoài Nam nói.

Ngư dân tuyên truyền cho ngư dân

Trong buổi kiểm tra tại khu vực biển Sao Mai, phường Vũng Tàu, khi tàu cá dịch vụ hậu cần thủy sản BV.98432.TS vừa cập cảng Incomap, đồng chí Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, Trưởng Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU TPHCM, đã trực tiếp lên tàu trao đổi với thuyền trưởng tàu dịch vụ hậu cần thủy sản Nguyễn Minh Hùng.

Thuyền trưởng Nguyễn Minh Hùng khẳng định: “Chỉ mua cá của tàu cá Việt Nam đánh bắt trong vùng lãnh hải của Việt Nam”.

Đồng chí Bùi Minh Thạnh đề nghị thuyền trưởng Nguyễn Minh Hùng tiếp tục tuyên truyền đến các ngư dân trên biển không vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu dịch vụ không mua cá từ tàu nước ngoài.

Trong buổi kiểm tra, đồng chí Bùi Minh Thạnh cũng đã thị sát vựa thu mua hải sản Hạnh Lài tại cảng Incomap.

Chủ vựa Nguyễn Thị Hạnh xác nhận: Tại các cảng cá đều thực hiện Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đối với 100% tàu cá ra, vào cảng, giám sát sản lượng làm cơ sở để truy xuất nguồn gốc. Để đảm bảo nguồn gốc, ngư dân phải có giấy phép khai thác, tuân thủ quy định và ghi nhật ký khai thác.

Tàu cá đánh bắt xa bờ TPHCM vươn khơi

Trước thực tế nêu trên, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Minh Thạnh đã chỉ đạo các đơn vị tập trung tháo gỡ vướng mắc và xây dựng cơ chế hỗ trợ.

Theo đó, giao cho Sở NN-MT rà soát, tham mưu điều chỉnh, bổ sung các văn bản hiện nay không còn phù hợp. Đẩy nhanh tiến độ thẩm tra các hồ sơ xin cấp phép, tái cấp phép các tàu, phấn đấu hoàn thành trong tháng 10, đầu tháng 11.

Cùng với đó, Sở NN-MT chủ trì tham mưu các chính sách hỗ trợ cho ngư dân, chính sách cho ngư nghiệp.

Tính đến ngày 17-10-2025, TPHCM quản lý tổng cộng 4.857 tàu cá.

Trong đó, tàu có chiều dài trên 15m chiếm tỷ lệ cao (47,78%) với 2.321 tàu, là nhóm có nguy cơ về vi phạm IUU và cần được giám sát chặt chẽ.

THÀNH HUY

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/chay-dua-go-the-vang-iuu-tu-siet-quan-ly-den-chuyen-doi-sinh-ke-post820109.html