'Chạy nước rút' di dân khỏi vùng dự án thủy lợi ngàn tỷ

3 giờ trướcBài gốc

Còn 38 hộ dân chưa di dời

Năm 2009, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) ra quyết định phê duyệt Dự án đầu tư hồ chứa nước bản Mồng với tổng mức đầu tư ban đầu hơn 3.700 tỷ đồng. Dự án thủy lợi bản Mồng được xây dựng trên sông Hiếu (tỉnh Nghệ An) với diện tích lòng hồ 25 km2, dung tích nước 225 triệu m3, thuộc địa bàn 4 xã của Nghệ An và một phần thuộc tỉnh Thanh Hóa.

Toàn cảnh dự án hồ thủy lợi bản Mồng.

Đại dự án thủy nông này có nhiệm vụ cấp nước tưới cho gần 19.000 ha ven sông Hiếu, cấp nước cho sông Cả về mùa cạn với lưu lượng khoảng 22 m3/s và cho công nghiệp dân sinh, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản.

Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư cụm công trình đầu mối, Sở NN&PTNT (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) Nghệ An làm chủ đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Dự án khởi công từ năm 2010, thời gian thực hiện dự án trong vòng 5 năm, tính từ ngày khởi công xây dựng. Tuy nhiên, sau 15 năm triển khai thực hiện, dự án nay hiện vẫn chưa hoàn thành và đã đội vốn từ hơn 3.700 tỷ đồng lên 5.550 tỷ đồng. Không những vậy, đến nay, công tác di dân giải phóng mặt bằng vẫn còn hết sức ngổn ngang.

Sau nhiều lần lỗi hẹn, ngày 19/8 vừa qua, công trình thủy lợi này đã được lệnh tích nước. Tuy nhiên, do nhiều hộ dân chưa bàn giao mặt bằng trong lòng hồ nên lịch tích nước ở cao trình 71,86 m được gia hạn đến ngày 20/9.

Người dân bản Bình Quang mong muốn sớm được bồi thường GPMB, tái định cư để ổn định cuộc sống lâu dài.

Những ngày qua, chính quyền xã Châu Bình (tỉnh Nghệ An) liên tục thông báo, vận động bà con khẩn trương thu hoạch keo, di dời tài sản khỏi khu vực lòng hồ để phục vụ việc tích nước. Tuy nhiên, 38 hộ dân nằm trong phạm vi cốt ngập 71,86 m vẫn chưa yên lòng, bởi đến nay họ vẫn chưa biết sẽ được bố trí nơi ở mới ra sao.

Trong căn nhà xuống cấp nặng vì nhiều năm không được sửa chữa, bà Phạm Thị Loan ở bản Bình Quang cho biết, gia đình mới được kiểm đếm tài sản cách đây vài tháng nhưng đến nay vẫn chưa rõ mức bồi thường để di dời. "Nhà tôi nằm trong số 38 hộ ở cốt ngập 76,4 m, mức cao nhất. Khi hồ thủy lợi tích nước, đường đi bị ngập nên chúng tôi buộc phải rời đi. Dự án kéo dài suốt 15 năm, cuộc sống của người dân cơ khổ lắm rồi", bà Phạm Thị Loan nói.

Con cái lập gia đình, gia đình bà Phạm Thị Loan phải tách hộ, dựng nhà mới cho các con. "Những công trình làm sau thời điểm dự án khởi công lại không được hỗ trợ, bồi thường, thiệt thòi này người dân chúng tôi gánh hết", bà Phạm Thị Loan cho biết.

Nhà dân ở bản Bình Quang chưa di dời.

Theo ông Võ Chí Minh, Phó Trưởng bản Bình Quang, người dân ủng hộ dự án, nhưng quá trình triển khai còn chậm và thiếu đồng bộ. "Nhiều hộ đã nhận tiền đền bù từ năm 2017, song đến nay vẫn còn phần diện tích nhỏ chưa được giải quyết dứt điểm, bà con buộc phải tiếp tục sản xuất trên đó. Điều đáng lo ngại hơn là hồ đã tích nước trong khi việc di dời cả bản vẫn chưa hoàn thành. Người dân băn khoăn, vì sao chưa giải phóng mặt bằng, chưa xong hồ sơ đền bù mà đã tích nước?", ông Võ Chí Minh nói.

Cũng theo ông Minh và nhiều hộ dân Bình Quang, có gia đình nhận tiền đền bù từ lâu nhưng đất bị bỏ hoang do dự án kéo dài, nên họ tận dụng trồng keo trên diện tích đó. Nay, khi dự án tích nước, lẽ ra phải có thông báo trước 2-3 tháng để bà con thu hoạch, nhưng thực tế chỉ được báo trước khoảng 10 ngày, khiến việc thu hoạch không kịp, nguy cơ thiệt hại tài sản rất lớn.

Vẫn còn nhiều việc phải làm

Ông Lô Văn Thế, Chủ tịch UBND xã Châu Bình cho biết, Dự án thủy lợi Bản Mồng kéo dài quá lâu, việc đo đạc bồi thường nhiều lần gián đoạn khiến công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, sau khi bỏ cấp huyện, toàn bộ việc bồi thường giải phóng mặt bằng được giao về xã. Trong khi đó, 38 hộ dân chưa được di dời vẫn còn nhiều băn khoăn, lo lắng nên chưa yên tâm ổn định cuộc sống.

"Theo mốc cốt ngập 71,86 m, việc bồi thường đã hoàn thành từ năm 2017. Đến tháng 5 vừa rồi, cơ quan thẩm quyền mới bàn giao tiếp mốc từ 71,86 m đến 76,4 m cho huyện. Sau khi cấp huyện giải thể, xã chúng tôi tiếp nhận, cán bộ phải làm việc cả ngày nghỉ mới tạm đáp ứng tiến độ.

Khu tái định cư sau đập phụ 1 đang gấp rút thi công để phục vụ TĐC cho 75 hộ dân.

Điều nan giải nhất hiện nay là 38 hộ dân ở cốt ngập 76,4 m. Khi hồ tích nước, đường đi sẽ bị ngập, buộc phải di dời. Người dân đề nghị được bồi thường cả những công trình phát sinh sau năm 2010, nhưng thẩm quyền xã không thể giải quyết, mà phải kiến nghị lên tỉnh", ông Thế cho hay.

Không chỉ 38 hộ dân có nguy cơ bị ngập đường đi khi hồ thủy lợi tích nước, khu nghĩa trang của bản Kẻ Khoang (xã Châu Bình) cũng sẽ chìm dưới lòng hồ. Người dân có mộ phần ở đây đã nhận tiền hỗ trợ để di dời, song đến nay khu nghĩa trang mới vẫn chưa hoàn thiện để kịp di chuyển. Cùng với đó, con đường vào bản Tằm (xã Châu Bình) cũng sẽ bị ngập, trong khi phương án xây cầu vượt đoạn ngập mới chỉ khởi động và chưa rõ thời điểm hoàn thành.

Hiện, tỉnh Nghệ An đã quy hoạch hai khu tái định cư để di dời các hộ dân ra khỏi vùng lòng hồ. Trong đó, một khu cơ bản hoàn thành, khu còn lại vẫn đang xây dựng và chưa được bàn giao cho xã Châu Bình để bố trí cho bà con.

Ông Thế cho biết thêm, người dân bản Bình Quang hiện vẫn chưa rõ mức tiền đền bù sẽ được nhận, trong khi giá đất trên thị trường quá cao khiến việc mua đất, dựng nhà mới chắc chắn gặp nhiều khó khăn. Khu tái định cư đến nay vẫn chưa bàn giao cho xã, cũng chưa được định giá, nên địa phương chưa thể xây dựng phương án bố trí cụ thể.

Tại xã Quỳ Châu, hơn 700 hộ dân chịu ảnh hưởng bởi dự án thủy lợi Bản Mồng. Ông Trần Bảo Linh, Phó Chủ tịch UBND xã Quỳ Châu cho biết, hồ sơ bồi thường cơ bản đã hoàn tất, song vẫn còn vướng mắc ở một tuyến đường dân sinh bị ngập mà xã không thể tự giải quyết, nên đang xin ý kiến cấp tỉnh. Ngoài ra, khoảng 40 hộ dân ven sông dù nằm ngoài cốt ngập nhưng vẫn lo lắng vì nguy cơ bị ảnh hưởng do nước dềnh.

Ông Vũ Quý Phát, Giám đốc Ban quản lý các dự án nông nghiệp Nghệ An, thông tin thêm, theo kế hoạch, công tác giải phóng mặt bằng dự án phải hoàn thành trong tháng 10. Năm 2025, dự án đã được bố trí 764 tỷ đồng vốn, và các địa phương sẽ phải khẩn trương bàn giao mặt bằng đúng tiến độ.

Song Hoàng

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/chay-nuoc-rut-di-dan-khoi-vung-du-an-thuy-loi-ngan-ty-169250926102701112.htm